ملک عبدالله به حمایت غرب بویژه آمریکا برای کاستن از حجم مشکلات حکومت اردن چشم دوخته است که موضوع مذاکرات وی با مقامات آمریکایی می باشد.
الوقت- سفر پادشاه اردن به ایالات متحده که از روز شنبه آغاز شده بود در شرایطی صورت گرفته است که وی علاوه بر مشکلات اقتصادی داخلی با چالش افزایش تنش‌ها در سرزمین‌های اشغالی نیز روبه رو است که همواره عنصری تأثیرگذار بر عرصه اجتماعی و سیاسی اردن می باشد. از سوی دیگر تحولات سوریه نیز بخشی دیگر از دلمشغولی‌های شاه اردن از سفر به واشنگتن است تا شاید بتواند در مذاکرات با مقامات آمریکایی برای بخشی از این چالش‌ها چاره‌جویی کند.
کسب حمایت‌های سیاسی و اقتصادی
به گزارش رسانه ها در دیدار پادشاه اردن با مقامات آمریکایی از جمله مایک پنس معاون رئیس جمهور و پمپئو وزیر امور خارجه بر تداوم روابط استراتژیک امان- واشنگتن تأکید شده است.
دولت اردن با مشکلات اقتصادی بزرگی دست و پنجه نرم می‌کند که عامل اصلی شکل‌گیری اعتراضات مردمی علیه حکومت بوده است. طبق آمار وزارت برنامه ریزی و همکاری های بین المللی اردن، در پایان سه ماهه سوم سال 2018 نرخ بیکاری به 18.6 درصد رسیده بود.
اعتراضات که از اواخر ماه می 2018 علیه وضعیت نامساعد اقتصادی آغاز شده بود عملاً پایان نیافته است و آتش تظاهرات هر چندوقت یکبار شعله ور می‌شود. در اواسط فوریه، جوانان بیکار در اعتراض به شرایط اقتصادی ابتدا در عقبه و سپس در سراسر کشور به خیابان ها آمدند و خواستار اصلاحات سیاسی و اقتصادی جامع شدند.
اما زنگ خطر هنگامی برای دولت به صدا درآمد که قبایل و مقامات سابق اردنی نیز به جرگه معترضان پیوستند. قبایل که پایگاه سنتی حمایت از پادشاهی را تشکیل می دهند در جنبشی اعتراضی که علیه شاه، ملکه و همکارانشان به پا خواسته است شرکت کردند بویژه بزرگترین قبیله اردن، قبیله بنی حسن. در بیانیه 1 مارس این قبلیه در حمایت از اعتراضات، حکومت متهم به فساد و استبداد شده است. اقدامی که با حمایت دیگر قبایل از جمله قبایل بنی عبد و بنی حمیدا همراه شد.
از سوی دیگر مقامات سابق و افسران نظامی، که بسیاری از آنها از قبایل هستند، در مخالفت با رفتار و سیاست های حکومت، کمیته پیگیری ملی را شامل گروهی از سیاستمداران و افسران نظامی بازنشسته،تشکیل داده و در ماه های اخیر دو بیانیه در مورد لزوم محدود شدن قدرت پادشاه و برخورد با فساد و مدیریت ضعیف به عنوان اقداماتی برای نجات کشور صادر کرده اند.
علاوه بر این اخوان المسلمین به عنوان گروه اصلی اپوزیسیون در اردن، از تظاهرات مردمی استفاده کرده است تا امتیازات سیاسی را به دست آورد. اعضای پارلمانی این جنبش ضمن شرکت در تظاهرات‌ها به ابراز همدردی با جنبش جوانان بیکار اردنی پیوسته اند.
مع الوصف در اوایل فوریه 2019، حکومت سعی کرد با اعلام دستور مبارزه با فساد و تصویب قانون عفو عمومی و لغو مجازات های زندان هزاران تن از افرادی که به جرم های مختلف محکوم شده اند از خشم معترضان بکاهد اما این اقدام نیز نتوانست به اعتراضات پایان دهد و یکی دیگر از قبایل بزرگ (بنی عباد) با حمایت از بیانیه قبیله بنی حسن خواستار تظاهرات میلیون ها نفری در 2 مه (12 اردیبهشت 98) شد.
لذا در این شرایط ملک عبدالله به حمایت غرب بویژه آمریکا برای کاستن از حجم مشکلات حکومت اردن چشم دوخته است که موضوع مذاکرات وی با مقامات آمریکایی می باشد.
در فوریه 2018 توافقنامه ای جدید میان دو کشور در راستای اعطای کمک مالی از سوی واشنگتن به امان به ارزش 6 میلیارد و 375 میلیون دلار که سالانه یک میلیارد و 275 میلیون دلار می باشد به امضا رسید که پرداخت آن از سال مالی 2018 آغاز و تا سال مالی 2022 در نظر گرفته شده بود.
از سوی دیگر ملک عبدالله از نقش آفرینی آمریکا در تشکیل کنفرانس فرصت های رشد اقتصادی اردن- ابتکار عمل لندن که اواخر فوریه 2019 در انگلیس برگزار شد تشکر کرد. در این اجلاس بیش از ۶۰ کشور و نهاد بین المللی بزرگ و روسای نهادهای مالی بین المللی و خصوصی شرکت کردند که کمک مالی جمع آوری شده به اردن در حدود ۳.۶ میلیارد دلار بود. در واقع شاه اردن به اجرای تعهدات این کشورها در نشست مذکور که عبارتند از در نظر گرفتن اقدامات و اصلاحات بزرگ و واقع گرایانه برای تشویق رشد اقتصادی، پرداخت بدهی با حمایت های جهانی و فراهم کردن شرایط اقتصادی مناسب برای توسعه و تامین مالی پروژه ها و تحقق رشد اقتصادی با کمک شرکت ها و جذب سرمایه گذاری، برای رفع مشکلات و کاهش اعتراضات چشم دوخته است.
موضوع تنش در فلسطین و خطرات طرح معامله قرن
از آغاز زمزمه‌های طرح ترامپ برای مسئله فلسطین همواره یکی از اصلی‌ترین موضوعات گفتگوهای پادشاه اردن با مقامات آمریکایی مسئله اعلام نگرانی امان از تبعات اجرای معامله قرن و پایان دادن به طرح صلح عربی بوده است. اردن میزبان بیشترین بخش از آوارگان فلسطینی است که تعداد آنها بالغ بر 5 میلیون نفر می‌رسد.
اما در شرایط کنونی با بالا گرفتن تنش‌ها در سرزمین‌های اشغالی و افزایش فشارهای دولت نتانیاهو بر فلسطینیان و همچنین کاهش کمک‌های مالی واشنگتن به سازمان آنروا، انتقادات داخلی از سیاست‌های تسامح‌جویانه دولت اردن به عنوان کفیل مسجدالاقصی در برابر تضییع به حقوق فلسطینیان بالا گرفته و این امر بر مشکلات دولت افزوده است.
به طور مثال برگزارکنندگان تظاهرات هفتگی که به منظور افزایش تعداد شرکت کنندگان هر بار یک شعار را انتخاب می‌کنند تظاهرات 31 ژانویه 2019 را تحت عنوان "عادی سازی خیانت است" برگزار کردند. همچنین در طی تظاهرات 21 فوریه، پرچم اسرائیل به آتش کشیده شد و شعارهای "مرگ بر اسرائیل" و در کنار درخواست لغو توافقنامه صلح میان اردن و رژیم صهیونیستی مطرح شد.
مسئله آوارگان سوری
اما به عنوان بخشی دیگر از دغدغه‌های دولت اردن، مسئله آوارگان سوری و فراهم کردن شرایط بازگشت آوارگان به وطن خود از درخواست‌های جدی اردن می‌باشد که می‌تواند بار هزینه‌های اقتصادی دولت را کاهش دهد. موضوعی که با مخالفت و مانع تراشی کشورهای غربی مواجه شده است.
در همین راستا عمر الرزاز نخست وزیر اردن در کنفرانس لندن گفت «سیاست درهای باز به روی پناهجویان هزینه سالانه معادل ۲.۵ میلیارد دلار برای کشور به دنبال داشته است».
با این حال این سخنان نتوانست همراهی غربی‌ها را که خواستار عدم حل و فصل زودهنگام بحران سوریه هستند را در پی داشته باشد و آلستر برت وزیر مشاور انگلیس در امور خاورمیانه در این باره گفت «ما کاملا به تاثیر عمیق موج پناهجویان سوریه در اردن واقف هستیم اما اینکه بگوییم پناهجویان به زودی به سوریه برمی گردند غیر قابل تصور است».
در شرایط کنونی نیز اختلاف بر سر پناهندگان حاضر در اردوگاه الربکان (در نزدیکی مرز با اردن) میان امان و واشنگتن مشاهده می شود. در حالی که روس ها مقامات آمریکایی و اردنی را به کارشکنی در بازگشت آوارگان این پناهگاه به سوریه متهم می‌کنند، ایمن الصفدی وزیر خارجه اردن 27 ژانویه 2019 ابراز امیدواری کرد که اردوگاه الرکبان برچیده شود و آوارگان به شهر و دیار خود بازگردند.
این امر طبیعتاً بخش اصلی دیدار پادشاه اردن با جیسون گرینبلات نماینده ویژه رئیس جمهوری و پاتریک شاناهان کفیل وزات دفاع آمریکا بوده است.
