شرکت هوآوی در ۳ ماه پایانی سال 2018 حدود ۵۲ میلیون گوشی همراه فروخته است، در صورتی که شرکت اپل در این مدت زمانی ۳ ماهه ۴۵ میلیون گوشی را به فروش رسانده است. این آمار به وضوح هشداری بزرگ برای غول‌های فناوری آمریکا به ویژه شرکت اپل است. در نتیجه امر نیز اکنون شاهد هستیم که دولت آمریکا بر خلاف اصول نظام بازار آزاد، به طور جدی وارد این عرصه شده و برای تضعیف رقبای شرکت‌های آمریکایی در زمینه‌های مختلف، وارد کارزار شده است.
الوقت - به قدرت رسیدن دونالد ترامپ به عنوان چهل و پنجمین رئیس جمهور آمریکا، تحولی بزرگ را در عصه دیپلماسی جهانی و روند اقتصاد جهانی برجای داشت. ترامپ در مقام یک چهره اقتصادی معروف و کسی که تمام زندگی خود را در عرصه فعالیت‌های تجاری و معاملات اقتصادی صرف کرده بود، با اتخاذ رویکردی «تاجرمسلکانه» منطق قدرت سیاسی در عرصه معادلات و روابط بین‌الملل را به مبادلات تجاری تقلیل داده است. در نتیجه رویکرد سیاست خارجی آمریکا نیز بر اساس همین منطق پایه‌ریزی شد و در حضور آمریکا در معادلات جهانی، منطق سود اقتصادی یا هزینه- فایده، در دستور کار قرار گرفت.
در میان تمامی مناطق جهان بیشترین تاکید دونالد ترامپ بر منطقه غرب آسیا و کشور چین قرار دارد. وی صرف هزینه‌های چند هزار میلیارد دلاری از سوی روسای جمهوری دیگر آمریکا در منطقه غرب آسیا را مورد نکوهش قرار داد و همچنین، تراز تجاری منفی آمریکا در مبادلات با کشور چین را به باد انقاد گرفت. ترامپ برای جبران این سطح از اختلاف تراز تجاری میان دو کشور به سیاست های مرکانتلیستی (حمایت‌گرایانه) و اعمال تعرفه بر کالاهای چینی متوسل شد و در اولین گام بر بیش از 200 میلیارد از کالاهای چینی تعرفه‌های مالیاتی سنگین بست.
در ادامه همین سیاست، طی چند ماه اخیر شرکت‌های فناوری چینی، علی الخصوص شرکت فناوری و چند ملیتی «هواوی» از جمله مهم‌ترین بخش‌هایی هستند که به عنوان ابزاری برای تسویه حساب واشنگتن با پکن، در جریان جنگ تجاری میان دو کشور مورد توجه قرار گرفته است. در حقیقت، دولت آمریکا با طرح نقض تحریم‌های این کشور از سوی این غول فناوری چینی، در جریان انتقال کالاهای آمریکایی به چین، علیه مدیران شرکت هواوی طرح اتهام کرد. که در نهایت در اول دسامبر 2018 (10 آذر 1397) بازداشت «منگ وانژو» دختر بنیانگذار و منگ وانژو مدیر مالی شرکت فناوری «هوآوی» را در شهر ونکور کانادا را در پی داشت. هر چند با گذشت حدود 10 روز با قرار وثیقه 10 میلیون دلاری، دختر بنیا‌گذار شرکت هواوی از بازداشتگاه آزاد شد اما این بازداشت به شدت بر سطح اختلافات سیاسی مسان چسن با کشورهای آمریکا با کانادا افزود.
اعمال فشار بر شرکت فناوری و چند ملیتی هواوی از سوی آمریکا در شرایطی است که این شرکت دومین تولیدکننده موبایل و گوشی هوشمند در جهان و یکی از غول‌های صنعت مخابراتی جهان به شمار می‌رود که با کشورهای بسیاری درباره برقراری شبکه نسل پنجم اینترنت ۵G همکاری کرده است. قدرت شرکت هواوی به صورت روزافزون در حال افزایش است و هر روز در جریان رقابت با شرکت‌های ارتباطی مشابه در سطح جهانی، حجم بیشتری از بازار را به کنترل خود در می‌آورد. در این شرایط اکنون این مساله مطرح می‌شود که دلایل آمریکا برای ورود به جنگ علیه شرکت هواوی و اعمال فشار بر این شرکت فناوری چیست و اقداماتی واشنگتن علیه آن می‌تواند چه نتایجی بر روند جنگ تجاری آغاز شده میان آمریکا و چین به همراه داشته باشد؟
دلایل اقدام دولت آمریکا علیه شرکت هواوی
در ارتباط با دلایل آمریکا در اعمال فشار بر شرکت هواوی می‌توان به دو علت مهم و بنیادی اشاره کرد:
الف) تلاش برای تضعیف غول ارتباطاتی و اطلاعاتی چینی در رقابت با شرکت‌های آمریکایی
برای پی بردن به دلیل واهمه آمریکا از شرکت فناوری هواوی، کافی است که به آمار فروش این شرکت در اواخر سال 2018 توجه شود. شرکت هوآوی در ۳ ماه پایانی سال 2018 حدود ۵۲ میلیون گوشی همراه فروخته است، در صورتی که شرکت اپل در این مدت زمانی ۳ ماهه ۴۵ میلیون گوشی را به فروش رسانده است. این آمار به وضوح هشداری بزرگ برای غول‌های فناوری آمریکا به ویژه شرکت اپل است. در نتیجه امر نیز اکنون شاهد هستیم که دولت آمریکا بر خلاف اصول نظام بازار آزاد، به طور جدی وارد این عرصه شده و برای تضعیف رقبای شرکت‌های آمریکایی در زمینه‌های مختلف، وارد کارزار شده است.
بر همین مبنا می‌توان سیاست کنونی دولت آمریکا علیه شرکت هواوی را تداومی بر سیاست‌های واشنگتن علیه بزرگترین رقیب شرکت هواوی در چین ارزیابی کرد. در اوایل سال جاری، واشنگتن به بهانه نقش تحریم‌های آمریکا علیه ایران و کره شمالی، شرکت زد تی ئی را از تجارت در آمریکا محروم کرد. در روند کنونی نیز تاحدودی دولت ترامپ قصد دارد در حالت حداقلی شرکت هواوی را نیز از بازار آمریکا خارج کند.
ب) بازگشت به شعار «نخست آمریکا»
از ابتدای روی کار آمدن دونالد ترامپ او با طرح شعار «نخست آمریکا» ادعای بازگرداندن عظمت و بزرگی از دست رفته به آمریکا را سر داده است. این شعار که در آن ملی‌گرایی آمریکایی و مخالفت با رویه جهانی شدن در ابعاد مختلف آن اشاره می‌شود، با صراحت مخالفت با حضور غول‌های اقتصادی دیگر کشورهای در آمریکا را به بهانه تهدید ملی این کشور مورد انکار و تردید قرار می‌دهد. این امر را می‌توان در اظهارات مقام‌های اقتصادی دولت آمریکا به وضوح مشاهده کرد. برای نمونه، ویلبر راس وزیر بازرگانی آمریکا تاکید می‌کند: «شرکت‌های چینی برای سال‌ها قوانین صادراتی ما را زیر پا گذاشته‌اند و تحریم‌ها را تضعیف کرده‌اند، که اغلب با استفاده از سیستم مالی آمریکا برای تسهیل فعالیت‌های غیرقانونی‌شان بوده است. این خاتمه می یابد.»
همچنین، کریستوفر ری مدیر اف بی آی در ارتباط با اتهامات وارد شده به شرکت هواوی در نقض تحریم‌های ضدایرانی آمریکا تاکید می‌کند: «این اتهامات بی‌اعتنایی فاحش هواوی به قوانین کشور ما و روش‌های استاندارد کسب‌وکار در جهان را فاش می کند؛ شرکت هایی مثل هواوی تهدیدی دوگانه متوجه اقتصاد و امنیت ملی ما می‌کنند.» اتخاذ این رویکرد، که امنیت ملی و احتمال جاسوسی شرکت هواوی از آمریکایی‌ها را مورد تاکید قرار می‌دهد به وضوح بدین معنا است که دولت ترامپ در حال کشیدن نوار فرضی بر مرزهای آمریکا است تا از این طریق از ورود کالاهای خارجی به آمریکا بکاهد و زمینه را برای نوعی اقتصاد ملی مبتنی بر خرید کالاهای آمریکا در مرزهای کشور ایجاد کند.
تضعیف مصالحه در فضای بی‌اعتمادی
دستگیری مدیر مالی هواوی در کانادا که با همکاری نیروهای اطلاعاتی و امنیتی آمریکا در اول دسامبر 2018 اتفاق افتاد، در شرایطی بود که ترامپ و شی جین پینگ، رئیس جمهوری چین، در اجلاس گروه ۲۰ در آرژانتین موافقت کردند تا جنگ تجاری میان دو کشور را که منجر به اعمال میلیاردها دلار تعرفه بر محصولات یکدیگر شده است، حل و فصل کنند. در ابتدای امر بازداشت مدیر مالی شرکت هواوی واکنش بسیار شدید مقام‌های سیاسی دولت چین را در پی داشت و در مقطع کنونی نیز، اعمال محدودیت هر چه بیشتر واشنگتن بر واردات کالاهای چینی به آمریکا، می‌تواند زمینه‌ساز افزایش تنش دو کشور در مناسبات تجاری دو طرفه باشد و در افزایش تنش‌های سیاسی و دیپلماتیک نیز تاثیر بگذارد.
وزارت خارجه چین روز سه‌شنبه، ٩ بهمن (٢٩ ژانویه) ادعانامه دادگستری آمریکا علیه شرکت چینی هواوی و مدیر مالی این شرکت را فاقد اعتبار و دارای انگیزه سیاسی به منظور تضعیف شرکت‌های چینی توصیف کرد. یم روز پس از این بیانیه اما هیئت تجاری چین به آمریکا سفر و مذاکرات با نمایندگان آمریکایی را کلید زدند. خبرگزاری دولتی «شینوآ» چین نیز در پایان این مذاکرات، در گزارشی به نقل از بیانیه هیات تجاری چین نوشت: «در این مذاکرات سطح بالای دو روزه، پیشرفت‌های مهمی حاصل شد.» موضوعی که از سوی رابرت لایت‌هایزر، نماینده تجاری آمریکا نیز تأیید شد اما بسیاری از تحلیلگران از جمله اقتصاددانان بانک استرالیا عمیقا نسبت به دستیابی به توافقی میان این دو کشور ابراز تردید کرده‌اند.
در این رابطه رئیس‌جمهوری آمریکا هشدار داده است در صورتی که تا ضرب‌الاجل اول مارس دو طرف نتوانند به توافق برسند، تعرفه ۲۰۰ میلیارد دلار از واردات چینی را بیش از دو برابر خواهد کرد (افزایش از ۱۰ به ۲۵ درصد). او همچنین گفته است انتظار ندارد ضرب‌الاجل تعیین شده تمدید شود. لذا در این شرایط افزایش فشارهای امریکا علیه شرکت هواوی با بهانه های مختلفی همچون جاسوسی اقتصادی یا دور زدن تحریم های ایران معنایی جز راضی نبودن واشنگتن از روند گفتگوهای تجاری با چین ندارد.
