الوقت - پنجمین انتخابات پارلمانی اقلیم کردستان عراق در 30 سپتامبر 2018 (8 مهر 1397) با نظارت بیش از 30 سازمان بین‌المللی در حال برگزاری است. این نتخابات در برهه‌ای حساس و سرنوشت‌ساز برگزار می‌شود و می‌تواند نقشی بزرگ در تعیین آینده معادلات سیاسی در شمال عراق داشته باشد. در حقیقت، در سال‌های بعد از 2014 که چهارمین انتخابات پارلمانی اقلیم برگزار شد، این منطقه با گستره‌ای وسیع از رخدادها مواجه شده که از جمله آنها می‌توان به حمله داعش به این منطقه، مرگ جلال طالبانی رهبر کاریزماتیک حزب اتحادیه میهنی کردستان، برگزاری همه‌پرسی استقلال و کناره‌گیری مسعود بارزانی از ریاست اقلیم کردستان عراق، اشاره کرد. در نتیجه این تحولات می‌توان برگزاری دوری جدید از انتخابات پارلمانی را تعیین کنند وزن سیاسی و آرایش جدید نیروها در ساختار قدرت اربیل ارزیابی کرد.
پنجمین انتخابات پارلمانی کردستان عراق در آئینه آمار
بر اساس آمارهای ارائه شده از سوی کمیسیون مستقل انتخابات، در پنجمین انتخابات پارلمانی اقلیم کردستان عراق 3085461 نفر واجد شرایط رای دادن هستند که از این تعداد 2914992 نفر در رای گیری عمومی حق رای دارند و 170469 واجدان شرایط در رای گیری ویژه (خاص) هستند. رای‌گیری ویژه که برای نیروهای نظامی و امنیتی در نظر گرفته شده بود در 28 سپتامبر 2018 (6 مهر 1397) برگزار شد که بر اساس آمار غیر رسمی دو حزب دموکرات کردستان عراق و اتحادیه میهنی کردستان رای اکثریت را کسب کرده‌اند.
در این انتخابات 29 جریان و لیست انتخاباتی برای تصاحب 11 کرسی پارلمانی با یکدیگر رقابت خواهند کرد. شایان ذکر است که از این تعداد کرسی احزاب سیاسی اصلی تنها برای تصاحب 100 کرسی رقابت خواهند کرد و 11 کرسی دیگر به اقلیت‌ها تعلق دارد که ٥ کرسی به اقلیت ترکمن، ٥ کرسی دیگر به کلدان و آشوری‌ها و ١ کرسی باقیمانه به ارمنی‌ها اختصاص دارد. همچنین، از مجموع کرسی‌های پارلمان 30 درصد آنها متعلق به نامزدهای زن می‌باشد.
بر اساس گزارش کمیسیون مستقل در رقابت انتخاباتی پارلمان اقلیم، 773 نامزد که 532 نفر آنها مرد و 241 نفر زن هستند با یکدیگر به رقاب خواهند پرداخت و برای رای گیری 30 سپتامبر 1260 مرکز رای‌گیری با 5941 صندوق برای مشارکت شهروندان شمال عراق در نظر گرفته شده اند.
مهم‌ترین احزاب و جریان‌های سیاسی مدعی پیروزی در انتخابات
در پنجمین انتخابات اقلیم کردستان 32 حزب سیاسی حاضر هستند که با وجود ایجاد سه ائتلاف، مجموع جریان‌های سیاسی به 29 خواهد رسید. بدون تردید، همانند سال‌های گذشته مهم‌ترین احزاب سیاسی مدعی پیروزی در انتخابات را به ترتیب می‌توان احزاب دموکرات کردستان عراق به رهبری مسعود بارزانی، حزب اتحادیه میهنی کردستان به رهبری کوسرت رسول علی و حزب جنبش گوران به رهبری عمر سید علی ارزیابی کرد. علاوه بر این سه حزب اصلی، دیگر جریان‌های سیاسی که می‌توان از احتمال کسب 1 تا 10 کرسی برای آنها سخن به میان آورد عبارتند از حزب جماعت اسلامی کردستان، جبهه بسوی اصلاح (متشکل از دو حزب اتحاد اسلامی و جنبش اسلامی کردستان) و حزب نسل نو. علاوه بر این احزاب و ائتلاف‌های کوچک دیگری نیز وجود دارند که از جمله مهم‌ترین آنها می‌توان به لیست معاصر (متشکل از حزب سوسیال دمکرات، اتحاد ملی کردستان، حزب کارگران و رنجبران کردستان)، لیست آزادی (حزب کمونیست کردستان) و نیز تعداد زیادی از احزاب و فهرست‌های انتخاباتی ترکمن و آشوری نام برد.
چشم‌انداز محتمل انتخابات پارلمان اقلیم کردستان عراق
در شرایطی که انتخابات 30 سپتامبر 2018 در حال برگزاری است احتمالات ممکن پیرامون نتایج، مطرح می‌شوند. برای ارائه تخمینی نسبتا دقیق از نتایج احتمالی، توجه به وضعیت داخلی اقلیم و نیز کنش‌های چند سال اخیر احزاب سیاسی در این منطقه ضروری به نظر می‌رسد. نتایج احتمالی انتخابات اقلیم را می‌توان در دو بُعد اساسی مورد توجه قرار داد که یک بُعد آن را می‌توان احزاب و جریان‌هایی دانست که تعداد کرسی‌های آنها احتمالا افزایش پیدا خواهد کرد و در بُعد دیگر احزابی قرار دارند که احتمالا تعدادی از کرسی‌های آنها کاهش پیدا می‌کند.
در میان احزابی که احتمالا رای آنها افزایش پیدا خواهد کرد می‌توان به حزب اتحادیه میهنی کردستان اشاره کرد. این حزب در چهارمین پارلمان اقلیم کردستان تنها موفق به کسب 18 کرسی شد که در نوع خود شکستی بزرگ برای این جریان سیاسی باسابقه و ریشه‌دار کردی نلقی می‌شد اما در وضعیت کنونی با اجماع بزرگی که میان رهبران این حزب ایجاد شده که مهم‌ترین آنها را می‌توان بازگشت برهم احمد صالح به شورای ریاست حزب دانست؛ به نظر می‌رسد که کرسی‌های اتحادیه افزایشی قابل توجه خواهد داشت. علاوه بر این حزب، دیگر جریان‌های سیاسی که احتمالا کرسی بیشتری را کسب خواهند کرد، احزاب جماعت اسلامی کردستان به ریاست علی باپیر و حزب دموکرات کردستان عراق هستند.
در سوی مقابل، بزرگترین جریان سیاسی که احتمالا بخشی قابل‌توجه از کرسی‌ها خود را از دست می‌دهد، جنبش گوران است. این حزب در انتخابات سال 2014 با کسب 24 کرسی به دومین فراکسیون بزرگ در پارلمان بعد از حزب دموکرات کردستان عراق با 38 کرسی، تبدیل شد. در انتخابات اخیر این حزب به دلیل پدیدار شدن جریانی رقیب همچون نسل نو به رهبری شاسوار عبدالواحید، به نظر می‌رسد بخشی چشم‌گیر از کرسی‌ها خود را از دست خواهد داد. علاوه بر گوران، حزب اتحاد اسلامی کردستان به رهبری صلاح‌الدین بهاء‌الدین دیگر جریان سیاسی است که به نظر می‌رسد بخشی از کرسی‌های خود را از دست خواهد داد. این حزب در انتخابات سال 2014 با کسب 10کرسی چهارمین فراکسیون بزرگ پارلمان بود اما طی چند سال اخیر، پس از دنباله‌روی محض و کورکورانه از بارزانی‌ها به نظر می‌رسد این جریان سیاسی میانه رو اسلامی، بخشی از اقبال خود را در میان رای دهندگان از دست خواهد داد.
