الوقت - انتخابات سراسری مجلس پاکستان 25 ماه ژوئیه 2018 (سوم مرداد) در 53 مرکز و 85000 حوزه اخذ رای در سراسر این کشور برگزار خواهد شد. این انتخابات از این جهت که نمایندگان برگزیده، به مدت 5 سال رئیس‌جمهوری و نخست‌وزیر جمهوری اسلامی پاکستان را تعیین می‌کنند، بسیار حائز اهمیت است. علاوه بر این، آینده وضعیت داخلی و سیاست خارجی دولت اسلام‌آباد به ویژه در حوزه مناسبات با ایالات متحده آمریکا، یکی از مهم‌ترین حوزه‌هایی است که بحث‌های زیادی پیرامون آن مطرح شده است. در راستای پی‌گیری این مسائل «الوقت» با قدرت الله الیکایی کارشناس مسائل شبه‌قاره گفتگویی اختصاصی داشته است.
احزاب «مسلم لیگ» و «تحریک انصاف» بیشترین شانس را برای پیروزی دارند
قدرت‌الله الیکایی در ارتباط با مهم‌ترین احزاب سیاسی حاضر در انتخبات مجلس نمایندگان پاکستان و شانس بُرد هر یک از این جریان‌های سیاسی، بر این باور است که بیشترین رقابت در انتخابات سوم مرداد ماه، مابین مسلم لیگ (نواز) ML-N P به رهبری نواز شریف و شهباز شریف، حزب تحریک انصاف (PTI) به رهبری عمران خان و حزب مردم ( PPP) به رهبری بلاول بوتو است. با توجه به شرایطی که برای حزب مسلم لیگ و نواز شریف به وجود آمده در حال حاضر، پیش‌بینی‌ها بر این اساس است که آراء این حزب در حال کاهش است. علی‌الخصوص پس از دستگیری نواز شریف و رای دادگاه برای منع مادام‌العمر او از حضور در عرصه سیاست و متهم شدن به پولشویی، آراء حزب مسلم لیگ به شدت تضعیف شده است. در سوی مقابل حزب تحریک انصاف از فضای به وجود آمده به خوبی بهره گرفته و در ماههای اخیر موفق شده، آراء خود را افزایش دهد. با تمام این اوصاف نمی‌توان پیش‌بینی قطعی داشت. اما آنچه مسلم بوده این است که حزب مردم در تمام ارزیابی‌ها در رده سوم قرار دارد؛ از این رو، بیشترین رقابت را می‌توان مابین حزب تحریک به رهبری عمران خان و حزب مسلم لیگ به رهبری نواز شریف دانست.
مبارزه با فساد کانون اصلی رقابت‌های انتخاباتی پاکستان است
در ادامه این کارشناس مسائل شبه قاره در ارتباط با کانون تمرکز، شعارها و گفتمان انتخاباتی هر یک از سه حزب سیاسی مهم پاکستان اظهار داشت: هر یک از احزاب سه‌گانه‌ای که بیشترین شانس را برای پیروزی در انتخابات مجلس نمایندگان پاکستان دارند، بر حوزه‌ای خاص از مسائل تاکید دارند. حزب تحریک انصاف، با توجه به مسائی که برای نواز شریف به وجود آمده، کانون تمرکز شعارهای خود را بر مبارزه با فساد قرار داده است. در واقع، عمران خان با توجه به اینکه در مسند قدرت نبوده تاکنون سابقه خیلی منفی در مسائل مالی نداشته؛ در نتیجه شعار خود را بر «دولت پاک» متمرکز کرده است.
الیکایی در سطحی دیگر بر این باور است که کانون تمرکز حزب مسلم لیگ به رهبری نواز شریف، «احترام به آراء» مردم است. در سوی دیگر، حزب مردم بیشتر بر بحث «دموکراسی» تمرکز دارد. در حقیقت، حزب مردم به دلیل اینکه «آصف علی زرداری» رهبر آن متهم به فساد مالی است، نمی‌تواند بر دولت پاک و مبارزه با فساد اقتصادی تمرکز کند؛ بنابراین، مهم‌ترین گفتمان مورد تاکید این جریان، بحث نهادینه کردن دموکراسی می‌باشد. با این وجود، بیشترین رقابت گفتمانی و تبلیغاتی همچنان مابین دو حزب مسلم لیگ و تحریک انصاف است و باید دید در چند روز آینده افکار عمومی کشور پاکستان که به شدت از رسانه‌های شنیداری و تصویری تاثیر می‌پذیرند؛ بیشتر به سمت کدام یک از این جریان‌ها سوق پیدا می‌کند.
پیروزی عمران خان همگرایی با سیاست‌های ارتش را در پی خواهد داشت
قدرت‌الله الیکایی در بخشی دیگر از اظهارات خود در ارتباط با تاثیرات پیروزی هر از این سه جریان سیاسی بر سیاست داخلی و خارجی پاکستان نیز اظهار داشت: اگر حزب مسلم لیگ به رهبری نواز شریف به پیروزی برسد، می‌توان تداوم وضعیت موجود را پیش‌بینی کرد. واقعیت آن است که تا کنون، نواز شریف سه بار به عنوان نخست‌وزیر کشور پاکستان انتخاب شده و هر سه بار، توسط ارتش از قدرت کنار گذاشته شده و در حالت حداقلی، همواره این موضوع مطرح بوده که شریف، قصد داشته قدرت ارتش را بکاهد و اداره امور را در دست بگیرد. لذا اگر حزب مسلم لیگ بتواند در مقام حزب اول به قدرت برسد؛ در صورت همکاری و سازش با ارتش بر سر خطوط قرمز تعیین شده، احتمالا وضعیت موجود با اندکی تغییرات پیش خواهد رفت. در سوی دیگر، در صورت پیروزی حزب تحریک انصاف، به طور حتم تغییراتی ایجاد خواهد شد؛ زیرا این فرضیه نیز مطرح است که ارتش از عمران خان حمایت می‌کند و قصد دارد او به عنوان نخست‌وزیر اداره امور را در دست بگیرد. بنابراین، در صورت پیروزی این حزب شاهد تغییراتی در سطح داخلی پاکستان خواهیم بود که مهم‌ترین آنها تحریم سیاسی و اعمال فشار بر حزب مسلم لیگ خواهد بود.
این کارشناس مسائل پاکستان، در ارتباط با حوزه سیاست خارجی نیز افزود: عمده مسائل موجود در حوزه سیاست خارجی پاکستان را می‌توان در حوزه روابط با آمریکا، عربستان و افغانستان ارزیابی کرد. در صورت پیروزی عمران خان به دلیل هماهنگی حزب او با ارتش، سیاست‌های مورد نظر نظامیان پیش خواهد رفت. مقاومت در برابر فشارهای آمریکا و کاهش روند سریع نزدیکی به عربستان نمونه هایی هستند که اجرایی خواهند شد.
ارتش پرونده مناسبات اسلام آباد با آمریکا را در اختیار دارد
الیکایی در بخشی پایانی اظهارات خود به تاثیرات پیروزی هر یک از احزاب سیاسی مهم در انتخابات پیش رو بر مناسبات اسلام‌آباد با پاکستان پرداخت. وی معتقد است که اختلافات آمریکا با پاکستان در دو محور افغانستان و مبارزه با گروههای تروریستی است. در این میان توجه به این مساله ضروری است که هر دولتی زمام امور را در پاکستان در دست داشته باشد، در صورت هماهنگی و همراهی با ارتش در قدرت باقی می‌ماند اما در صورت ضدیت با ارتش بدون استثناء از قدرت کنار گذاشته می‌شود. اکنون با توجه به اینکه پرونده افغانستان و نوع مواجه با گروههای تروریستی در اختیار ارتش است که دو حوزه اصلی اختلاف اسلام آباد با واشنگتن هستند، اگر عمران خان به قدرت برسد، وضعیت اختلافات با آمریکا همچنان ادامه پیدا خواهد کرد اما در صورت پیروزی حزب مسلم لیگ، مجددا می‌بایست شاهد اختلاف میان دولت و ارتش در ارتباط با سطح مناسبات با آمریکا باشیم. مسلم لیگ اختلافات جدی با ارتش دارد و نظامیان پاکستان، افغانستان را حیات خلوت خود می‌دانند و از حضور در این منطقه کوتاه نمی‌آیند.
