الوقت - با گذشت یک ماه از چهارمین انتخابات پارلمانی کشور عراق که در 12 می 2018 (22 اردیبهشت 1397) برگزار شد، همچنان جناح‌های سیاسی عراقی به ائتلافی فراگیر و بزرگ برای حضور در پارلمان دست پیدا نکرده‌اند. علاوه براین، با نگاه به روند تحولات این یک ماه می‌توان از دست‌های پنهان برای دخالت در امور و به نتیجه نرسیدن مذاکرات میان جناح‌های سیاسی عراقی سخن به میان آورد. در حقیقت، برخی بازیگران مداخله‌جو همانند آمریکا، عربستان و دیگر کشورهای متحد آنها با توجه به اینکه نتیجه انتخابات را بر خلاف انتظارات خود ارزیابی می‌کردند، خواستار بر هم زدن روند و حتی ملغی شدن نتایج انتخابات بودند و در این مسیر تلاش‌هایی را نیز انجام دادند.
علی‌رغم این تلاش‌ها، در 13 ژوئن 2018 (23 خرداد 1397) مقتدی صدر رهبر ائتلاف سائرون و هادی العامری رهبر ائتلاف فتح در کنفرانس خبری مشترک در شهر نجف از ایجاد بزرگترین ائتلاف پارلمانی در عراق خبر دادند. متعاقب اعلام این تصمیم، احمد الاسدی، سخنگوی ائتلاف الفتح نیز درباره ائتلاف اعلام شده تاکید کرد: ائتلاف الفتح با سائرون به منظور تشکیل هسته فراکسیون اکثریت است که دولت جدید عراق را تشکیل خواهد داد. در واقع، ائتلاف اخیر به نوعی پیوستن لیست فتح به ائتلاف «اکثریت میهنی پدرانه»ای است که در 7 ژوئن 2018 (17 خرداد 1397) میان ائتلاف‌های سائرون، الحکمة به رهبری عمار حکیم و الوطنیه به ریاست ایاد علاوی ایجاد شد.
علاوه بر این، ایجاد ائتلاف میان سائرون و فتح برای تشکیل دولت جدید عراق، در شرایطی است که پارلمان این کشور در 16 ژوئن 2018 (16 خرداد 1397) تصویب کرد که تمامی صندوق های رای مجدداً به صورت دستی شمارش شود و تمامی نتایج آراء آوارگان، رای‌های ویژه و خارج کشور را منحل اعلام کرد. همچنین، در رخدادی دیگر در 11 ژوئن 2018 (21 خرداد 1397) نیز شاهد آتش‌سوزی در بزرگترین مخزن صندوق‌های رای‌گیری در وزارت کشور عراق در بغداد بودیم. این تصمیم پارلمان عراق و آتش‌سوزی در مخزن نگهداری صندوق‌های رای مسیر تشکیل دولت را بسیار دشوار کرده بود اما خبر ائتلاف اخیر میان سائرون و فتح را می‌توان گامی بسیار مهم برای غلبه بر مصائب پیشرو و فراهم شدن زمینه‌های تشکیل دولت دانست. فارغ از این موضوع که ائتلاف میان صدر و عامری خبری خوش برای بخشی بزرگ از جامعه عراق است، می‌توان ایجاد این ائتلاف را در قالب سه محور اساسی مورد بازخوانی و تحلیل قرار داد.
1- اتحاد ائتلاف‌های ضدآمریکایی و نه بزرگ عراقی‌ها به تداوم اشغالگری واشنگتن
بدون تردید بزرگترین بازنده انجام ائتلاف میان سائرون و فتح را می‌توان دولت ایالات متحده و بزرگترین برنده را اراده شهروندان عراقی ارزیابی کرد. در 12 می 2018 مردم عراق با حضور پای صندوق‌ها بیشتر آراء را به نفع دو جریان سیاسی دادند که به ضدیت با آمریکا مشهور هستند و بارها خواستار خروج نظامیان این کشور از عراق شده‌اند. حتی صدر در سال‌های مابین 2003 تا 2007 مبارزات نظامی را علیه حضور این کشور اشغال‌گر در عراق سازماندهی کرده بود. اکنون با توجه به پیروزی اراده ضدآمریکایی شهروندان عراقی، شاهد هستیم که رهبران ائتلاف سائرون و فتح نیز با اعلام اتحاد خود در پارلمان پاسخی شایسته به خواست شهروندان عراقی دادند. در واقع، به رغم برخی اختلافات جزیی در برنامه کاری میان این دو ائتلاف، اکنون شاهد هستیم که وجه مشترک ضدیت با آمریکا، آنها را در ایستگاه نجف به یکدیگر رساند. از این رو، می‌توان ائتلاف میان هادی العامری رهبر ائتلاف فتح و مقتدی صدر رئیس ائتلاف سائرون را در مقام اتحاد ائتلاف‌های ضدآمریکایی و نه بزرگ عراقی‌ها به تداوم اشغالگری واشنگتن مورد بازخواین قرار داد.
2- مسیر دشوار حیدرالعبادی برای نخست‌وزیر مجدد
در سطحی دیگر ائتلاف میان سائرون و فتح را می‌توان در ارتباط با سناریوهای پیشروی تشکیل دولت جدید عراق مورد واکاوی قرار داد. در ماههای قبل از برگزاری انتخابات اینکه حیدر العبادی بتواند مجدداً کرسی نخست وزیری را از آن خود کند بسیار مطرح بود اما بر خلاف تمام پیش‌بینی‌ها شاهد بودیم که نتایج نهایی انتخابات لیست نصر به رهبری العبادی را با 42 کرسی در جایگاه سوم قرا داد. با این وجود، همچنان تحلیل‌گران احتمال نخست‌وزیر او را در صورت رضایت مقتدی صدر بسیار بالا می‌دانستند اما تعلل او در پیوستن به ائتلاف با سائرون اکنون زمینه را برای نخست‌وزیر کنونی عراق بسیار دشوار کرده است. بدین معنی که با نگاه به جریان‌های حاضر در ائتلاف «اکثریت میهنی پدرانه» به نظر می‌رسد که پست نخست‌وزیر از میان یکی از اعضای جریان‌های کنونی انتخاب خواهد شد و امکان رضایت دادن به نخست‌وزیر مجدد العبادی تا حدودی دشوار شده است.
در واقع، ائتلاف سائرون به رهبری مقتدی صدر با ۵۴ کرسی و هم‌پیمانی الفتح به رهبری هادی العامری با ۴۷ کرسی جریان الحکمة رهبری عمار حکیم با ۱۹ کرسی و ائتلاف الوطنیه به رهبری ایاد علاوی با ۲۱ کرسی مجموعا 141 کرسی از مجموع 238 کرسی پارلمان را کسب کرده‌اند. بنابراین، اکنون برای تشکیل دولت جدید ائتلاف «اکثریت میهنی پدرانه» تنها به 24 کرسی دیگر برای رسیدن به حد نصاب 165 کرسی نیازمند است که با توجه نتایج آراء انتخابات اخیر، کسب این تعداد از کرسی امری آسان به نظر می‌رسد. در شرایط اکنون اگر ائتلاف نصر نیز با 42 کرسی خود به این ائتلاف اکثریتی در پارلمان بپیوندد، دیگر هیچ حرف و حدیثی پیرامون تعلل در تشکیل کابینه جدید باقی نمی‌ماند و می‌توان از تشکیل دولتی حداکثری و ائتلافی سخن به میان آورد. با این وجود، آنچه مسلم است در صورت رخ دادن این امر نیز، مجددا مسیر حیدر العبادی برای نخست‌وزیری مجدد اندکی دشوار تر از گذشته شده است.
3- پیروزی جریان خواهان اصلا‌طلبی و مبارزه با فساد در قالب ائتلاف «اکثریت میهنی پدرانه»
سومین بُعدی که می‌توان ائتلاف اخیر میان سائرون و فتح را بر اساس آن مورد بازخوانی قرار داد، در ارتباط با غالب شدن و پیروزی جریان خواهان اصلاح امور و مبارزه با فساد در کشور عراق است. در حقیقت، جریان‌هایی که در قابل ائتلاف «اکثریت میهنی پدرانه» گرد هم آمده‌اند، غالبا جریان‌هایی هستند که تا کنون نقش چندانی در زمامداری کشور عراق نداشته و همواره در نقش اپوزیسیون حکومت مرکزی عمل کرده‌اند. در نتیجه اکنون همکاری و اتحاد جریان‌های مذکور نماد بارز پیروزی جریان خواهان اصلاحات در کشور عراق است. در حقیقت، آنچه که هر جناح خواهان حضور در ائتلاف مذکور می‌بایست بپذیرد، باور به اصلاح امور و مبارزه با فساد می‌باشد.
در این میان، نکته دارای اهمیت این است که ائتلاف «اکثریت میهنی پدرانه» درهای ورودی خود را بر روی هیچ جریان سیاسی در عراق نبسته است و به طور صریح هادی العامری و مقتی صدر رهبران ائتلاف‌های فتح و سائرون، اظهار داشته‌اند که هر جریانی که به اصول ارائه شده از سوی آنها باور داشته باشد، می‌تواند وارد جرگه ائتلاف پارلمانی بزرگ آنها شود. بنابراین، اتحاد سائرون و فتح را نمی‌توان تنها ائتلافی مختص به جریان‌های پیروز دانست بلکه درهای ورودی برای تمامی جناح‌های سیاسی عراقی جهت حضور در دولت جدید گشوده است.
