یکی از دلایل اصلی بروز شکاف در میان snc این است که این ائتلاف در حال حاضر هیچ تاثیرگذار ملموسی بر صحنه سیاسی سوریه ندارد و نقش آن بسیار محدود شده و به همین دلیل بخش زیادی از حمایت های بین المللی و منطقه ای پیشین را از دست داده است.
الوقت- روز پنجشنبه برخی از مهمترین رهبران معارضه سیاسی سوریه تحت عنوان ائتلاف ملی سوریه (الائتلاف الوطني لقوى الثورة والمعارضة السورية) یا (snc) کنارهگیری خود را از تداوم همکاری و فعالیت در این ائتلاف اعلام کردند. جرج صبرا، سهیر الاتاسی و خالد خوجه رهبران ائتلاف مخالفان سوری هستند که به صورت همزمان تصمیم به استعفا گرفتهاند.
شرایط سوریه در حال حاضر شرایط سخت و تعیینکنندهای را در حال گذراندن است. در صورتی که مردم سوریه و ناظران بینالمللی گمان میکردند که با شکست داعش و پاکسازی مناطق عمدهای از این کشور از حضور تروریستهای خارجی توسط ارتش سوریه و متحدان آن، میتوان در آینده نزدیک شاهد بهتر شدن اوضاع و در نهایت پایان جنگ خونین 7 ساله با میلیون آواره بود، اما اکنون و با دخالت مستقیم کشورهای حامی تروریست و مخالف نظام سوریه به رهبری آمریکا این گمانهزنی خوشبینانه مجدداً کمرنگ شده است. با این وجود پرسشی که مطرح می شود آن است که علل و دلایل اصلی استعفای این رهبران برجسته مخالفان نظام سوریه در شرایط کنونی چیست و این امر چه تأثیری بر معادلات پیچیده حاکم بر بحران سوریه در آینده خواهد داشت؟
ائتلاف ملی سوریه و اختلافات پرتکرار
SNC ائتلافی از گروه های مخالف در جنگ داخلی سوریه است که در نوامبر 2012 در دوحه قطر تاسیس شد و به نوعی می توان گفت اپوزیسیون اصلی علیه نظام سوریه و مورد حمایت کشورهای مختلف مخالف دمشق مانند ایالات متحده، بریتانیا، فرانسه، آلمان، بلژیک و قطر تا پیش از تشکیل هیئت عالی مذاکرات (HNC) در دسامبر 2016 بود. مقر SNC در استانبول مستقر است و از هفت طیف مختلف تشکیل شده است. نخستین رئیس آن را معاذ الخطیب امام جماعت سابق مسجد امویان در دمشق برعهده داشت. او در آوریل ۲۰۱۳ به دلایل آنچه که خود تحت فشار قرار گرفتن و نداشتن آزادی عمل از سوی گروههای مخالف عنوان کرد از سمت خود استعفا داد. پس از استعفای معاذ الخطیب، احمد الجبرا به عنوان رئیس snc انتخاب شد که کار وی در این مقام یکسال بیشتر طول نکشید و وی نیز مجبور به کناره گیری در ژوئیه 2014 شد. با کنار رفتن الجبرا، هادی البحرا (ژوئیه 2014) و سپس خالد الخوجه (ژانویه 2015)، اناس الابداح (مارس 2016)، ریاض السیف (می 2017) روی کار آمدند.
یکی از دلایل اصلی بروز شکاف در میان snc این است که این ائتلاف در حال حاضر هیچ تاثیرگذار ملموسی بر صحنه سیاسی سوریه ندارد و نقش آن بسیار محدود شده و به همین دلیل بخش زیادی از حمایت های بین المللی و منطقه ای پیشین را از دست داده است.
از سوی دیگر چالشها و اختلافات داخلی میان جناحهای سیاسی حاضر در ائتلاف منجر به ناتوانی snc برای اتخاذ تصمیات مهم و هدر رفت زمان برای این گروه شده بود. کمیته سیاسی (بالاترین ارگان ائتلاف) هفته های زیادی را برای برگزاری یک جلسه بدون ارائه هیچ خروجی مهمی میکرد. از بعدی نیز در حالی که داشتن چشمانداز مشترک و روشن از آینده ستون نگهدارنده هر نوع ائتلاف از نیروهای سیاسی میباشد، snc در طول سالهای گشته از ناتوانی در ارائه چنین چشماندازی برای آینده سوریه رنج برده است. بر این اساس اختلافات داخلی همزمان با ناکارآمدی و کاهش حمایتهای خارجی و کاهش مشروعیت و نفوذ ائتلاف ملی سوریه را میتوان یکی از دلایل عمده استعفای رهبران آن دانست.
وابستگی و فشار حامیان خارجی
از ابتدای بحران سوریه تاکنون نقش بازیگران خارجی در تعمیق بحران برای سرنگون کردن نظام سوریه و تجزیه این کشور بسیار زیاد و مشهود بوده است. این کشورها برای پیشبرد سیاستها و منافع خود به حمایت سیاسی و مالی از گروههای معارض (سیاسی و نظامی با ایدئولوژیهای مختلف) در سوریه پرداختند. این امر منجر به این واقعیت شده که در حال حاضر معارضین هیچگونه استقلال رای و عملی از خود ندارند. صبرا در صفحه شخصی خود در فیسبوک اعلام کرد که استعفا از سمت رئیس "شورای ملی سوریه" و خروج از این ائتلاف به این دلیل است که این ائتلاف دیگر آن ائتلافی که در سال ۲۰۱۲ تاسیس شد، نبوده و دیگر نسبت به اصول "انقلاب" و اهداف مردم وفادار نیست.
الاتاسی نیز درباره خروج خود از ائتلاف مخالفان توئیت کرد، این تصمیم به دلیل شکست ائتلاف در چالشی که از سوی جامعه جهانی به آن تحمیل شد، اتخاذ گردید و به نظر میآید دیگر امکان ادامه کار در چارچوب این ائتلاف وجود ندارد. خوجه نیز در بیانیهای بر دلایلی مشابه تاکید نمود.
این امر سوابق بسیار متنوعی دارد که به عنوان مثال میتوان به استعفا غافلگیرکننده معاذ الخطیب در مارس 2013 از ریاست snc اشاره کرد. وی بعدها در مورد دخالت بازیگران بینالمللی و منطقهای بویژه عربستان سعودی و قطر در اتخاذ این تصمیم سخن گفت.
بر این اساس در شرایط کنونی که تحولات میدانی جنگ به سود دمشق در حال ورق خوردن بوده و مذاکرات ژنو درنتیجه رویکردهای غیرواقعبینانه و زیادهخواهانه معارضین و دولتهای حامی آنها برای به کرسی نشاندن مقاصد خود در فاز سیاسی موفقیت لازم را برای آنها در پی نداشته است، استعفای رهبران برجسته snc به مثابه زدن آخرین میخها بر تابوت آن میباشد.