در حالی که دولت ریاض به تازگی ادعای مبارزه با فساد، شمار زیادی از شاهزادگان، مسئولان و تاجران این کشور را بازداشت و اموالشان را تصاحب کرده است، پایگاه انگلیسی'میدل ایست ای' فاش کرد که حقوق ماهانه شاه سعودی که از خزانه دولت پرداخت می شود، چند برابر مقامات سیاسی مشهور دنیا از جمله نخست وزیر انگلیس یا رئیس جمهور آمریکاست.
حقوق پادشاه چقدر است؟
دیوید هرست' روزنامه نگار معروف انگلیسی در مقاله ای با اشاره به ریخت و پاش های نجومی دولت سعودی به نقل از یک منبع نزدیک به دیوان پادشاهی سعودی اعلام کرد که ملک سلمان بن عبدالعزیز هم اکنون نزدیک به 800 میلیون دلار حقوق می گیرد.
هرست در مقایسه حقوق ملک سلمان شاه سعودی با حقوق ترزا می نخست وزیر انگلیس ودونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا افزود که حقوق سالانه 'می' 150 هزار و 402 پوند انگلیس است که هزینه آپارتمان محل سکونت و سایر اقامتگاه های رسمی وی را هم شامل نمی شود.
هرست همچنین در ارتباط با حقوق ترامپ اظهار داشت که رئیس جمهور آمریکا سالانه 400 هزار دلار حقوق و برخی مزایای دیگر دریافت می کند، اما شاه سعودی هر ماه معادل 2 هزار برابر حقوق سالانه رئیس جمهوری آمریکا به خودش حقوق پرداخت می کند.
حقوق نجومی پادشاه عربستان همزمان با شعار مبارزه با فساد
اما آن چه در گزارش هرست به آن توجه شده، دریافت حقوق نجومی و غیرقابل تصور توسط پادشاه عربستان همزمان با شعار مبارزه با فساد و دستگیری دهها شاهزاده در این کشور است. کمتر 6 ماه پیش بود که محمد بن سلمان فرزند پادشاه عربستان و ولیعهد این کشور با به راه انداختن کمیتهای دولتی تحت عنوان مبارزه با فساد اقدام به دستگیری بیش از 50 شاهزاده برجسته این کشور کرد. این دستگیریها البته تنها به بازداشت شاهزادگان منحصر نبود و همزمان به مصادره بخش قابل توجهی از اموال این شاهزادهها منجر گردید. آن گونه که برخی منابع از جمله خبرگزاری آلمان اعلام کرد، بیش از ۱۰۶ میلیارد دلار پول نقد، اجناس قیمتی و بسیاری اموال گرانقیمت دیگر مجموعه ثروتی بود که دولت ریاض از بازداشت شاهزادگان این کشور به بهانه فساد بدست آورد. همچنین دولت سعودی برای جبران کسری بودجه ناشی از افت درآمدهای نفتی و هزینههای جنگ افروزی در یمن اقدام به کاهش یارانههای دولتی و در نتیجه افزایش قیمت حاملهای انرژی کرد.
در این شرایط حال افشای حقوق ماهانه 800 میلیون دلاری برای پادشاه بیش از هرچیز ظاهری بودن و بی محتوا بودن شعار مبارزه با فساد اقتصادی را توسط ولیعهد نشان میدهد. شعاری که به اعتقاد بسیاری بیش از مبارزه با فساد در جهت کسب درآمد بیشتر برای جبران کسری بودجه عربستان دنبال شد.
اقتصاد عربستان طی دو دهه گذشته و در پی آغاز بحران اقتصاد جهانی، با رکود بیسابقهای مواجه بوده، به طوری که تورم در دو حوزه کالا و خدمات حدود 400 درصد اعلام شده است.
این در حالی است که حقوق کارمندان و شهروندان سعودی طی این سالها به طور میانگین تنها 66 درصد افزایش یافته است.
فقر در عربستان
سعودی ثروتمند ترین خاندان جهان است که ارزش داراییهای این قوم در حدود 1.4 تریلیون دلار است که عمدتا به دلیل درآمدهای نفتی است. با این حال، عربستان سعودی هنوز نسبتا فقیر است؛ دولت عربستان سعودی اطلاعات کمی در مورد فقر شهروندان خود منتشر می کنداما آمارها از 20 تا 40 درصدی فقر در عربستان حکایت دارد و مشکل نابرابری درآمدها در عربستان سعودی کاملا مشهود است.
با وجود درآمد نفتی بیش از 200 میلیارد دلار سالانه ، اکثر مردم عربستان مسکن، مراقبت های بهداشتی و آموزش و پرورش ندارند.Karen House این مسائل را در کتاب خود با عنوان «در عربستان سعودی» ذکر کرده است. در سخنان وی که بر اساس تجربه زندگی در عربستان نوشته شده است بیشتر درآمد نفت به خانواده سلطنتی تعلق مییابد و متوسط شهروندان سعودی از این سود بهرهای نخواهد برد. این امر ضمن اینکه سلطنت را قدرتمند نگاه میدارد اکثریت را ضعیف، وابسته و بدون قدرت کرده است به صورتی که مردم عملا جرات این را ندارند که این پرسش را مطرح کنند که حکومت پول نفت را چگونه هزینه میکند.
وضعیت بسیاری از خانواده ها از این هم بدتر است یعنی کسانی که بدون تابعیت هستند و به طور رسمی به عنوان شهروندان عربستان شناخته نمی شوند، گرچه آنها در این کشور متولد شده اند. سازمان ملل متحد برآورد می کند که در عربستان سعودی 70 هزار نفر از افراد بدون تابعیت وجود دارد.
علاوه بر این، دولت هنوز قادر به تولید شغل برای شهروندان خود نیست. از هر چهار بشکه نفت صادر شده در سراسر جهان یک بشکه متلق به عربستان است، اما 40 درصد از جوانان سعودی بین 20 تا 24 ساله بیکار هستند. بیکاری ناشی از این واقعیت است که 90 درصد از کارکنان بخش خصوصی کارگران خارجی هستند.
عواقب ناشی از داشتن دولت فاسد در زمان وقوع هرج و مرج، برجسته می شود. در ژانویه 2011 شهر جده را آب گرفت، و ده نفر به خاطر فاضلاب و زهکشی نامناسب جان خود را از دست دادند. همچنین حداقل 60 درصد نمی توانند هزینه خرید خانه را تامین کنند.
افشای حقوق پادشاه عربستان همزمان با سفر ولیعهد به بریتانیا
اما آن چه در ارتباط با انتشار گزارش دیوید هرست، روزنامهنگار معروف انگلیسی درباره حقوق پادشاه عربستان قابل توجه به نظر میرسد، انتشار این گزارش همزمان با سفر ولیعهد عربستان سعودی به یمن است. دیوید هرست در حالی گزارش انتقادی خود علیه دستگاه پادشاهی عربستان را منتشر ساخته که کشورش میزبان ولیعهد عربستان است.
هرست عنوان گزارش خود را با توجه به سفر ولیعهد عربستان به انگلیس، بازی بریتانیا با آتش نامیده و به ترزا می توصیه کرده است که از نزدیکی و اتحاد با ریاض به عنوان منبع بی ثباتی در خاورمیانه پرهیز کند.
در این گزارش نویسنده با انتقاد از دولت لندن گفته است که کابینه ترازمی در حالی به ولیعهد عربستان خوشامد میگوید که از زمان معرفی محمدبن سلمان به عنوان ولیعهد، عربستان شاهد حداقل 133 اعدام بوده، در صورتی که تا قبل از بن سلمان و در مدت زمان مشابه تعداد اعدامیها در عربستان 67 نفر طی 8 ماه بوده است. براین اساس دولت مدعی حقوق بشر ترزامی حتی حاضر نیست که بخاطر افزایش دوبرابری نرخ اعدام در عربستان ولیعهد این کشور را به چالش کشد.
همچنین براساس این گزارش در سال 2016 حداقل 47 نفر به اتهام درخواست اصلاحات سیاسی اعدام شدهاند که در این میان نام چند جوان از جمله یک نوجوان 17 ساله هم به چشم میخورد.
از سوی دیگر آن چه موجب انتقاد بیشتر نویسنده انگلیسی علیه سفر ولیعهد عربستان به لندن شده، تهدید دیگر دولتهای منطقه توسط عربستان و یا تامین مالی گروههای بنیادگرای اسلامی از جمله داعش و علاوه بر این رویکرد بن سلمان در مقابل فلسطین است. رویکردی که براساس آن ولیعهد عربستان به دونالد ترامپ پیشنهاد داده است که میتواند در پیشنهاداتش درباره فلسطین موضوع بازگشت آوارگان فلسطینی را نادیده بگیرد. این موضعگیری ولیعهد عربستان با نگرانی نویسنده انگلیسی روبرو شده و براین اساس نزدیکی لندن با ریاض را چندان توصیه نمیکند.
مجموعه این عوامل در کنار تاکید بر حقوق نجومی پادشاه عربستان که به عنوان شاخصه روشنی مبنی بر تائید فساد گسترده ساختار پادشاهی عربستان عنوان شده، از مهمترین دلایل مخالفت و انتقاد دیوید هرست در مورد سفر ولیعهد عربستان سعودی به لندن و استقبال گرم از او توسط ترزامی است که به گفته هرست تامین کننده منافع واقعی بریتانیا نخواهد بود.