سایت تحلیلی خبری الوقت | Alwaght Website

الوقت - بعد از تاکید دادگاه عالی قانون اساسی عراق بر برگزاری  انتخابات پارلمانی 2018 عراق در موعد مقرر آن یعنی در اردیبهشت ماه سال 97 و بی نتیجه ماندن تلاش های برخی از جریان های سیاسی منتسب به اهل سنت در به تعویق انداختن انتخابات به بهانه های مختلف از جمله بازگشت جمعیت آواره اهل سنت به جعرافیای محل سکونت خود، احزاب و جریان های سیاسی این کشور به منظور کسب حداکثری آراء، اقدام به تشکیل ائتلاف هایی با دیگر جریان ها و احزاب کردند. آرایش سیاسی ائتلاف های انتخاباتی این دوره در مقایسه با دوره های گذشته از ویژگی های خاصی برخوردار می باشد و این امر در ائتلاف‌های انتخاباتی شیعیان بیشتر به چشم می خورد. شاید مهم ترین ویژگی ائتلاف های انتخاباتی شیعیان در این دوره، تکثر در ائتلاف ها باشد که در مقایسه با دوره های پیشین بی سابقه بوده است. طی این دوره، ائتلاف های انتخاباتی شیعیان به 4 ائتلاف رسیده است و هر یک از آنها سعی دارد به صورت جداگانه وزن و جایگاه خود را در انتخابات آینده مورد محک قرار دهد. علاوه بر این، 2 ائتلاف برجسته از سوی اهل سنت و 1 ائتلاف نیز از سوی کردها و ائتلاف دیگری نیز از سوی اقلیت ها به عنوان ائتلاف های برجسته و تاثیرگذار تشکیل شده است.

طبق گفته کمیسیون انتخابات عراق، 27 ائتلاف انتخاباتی به منظور مشارکت در صحنه انتخابات آینده عراق (پارلمانی و شوراهای استانی) ثبت نام کرده اند و این ائتلاف ها از 143 حزب و جریان سیاسی تشکیل می‌شوند و 61 حزب دیگر نیز به صورت مستقل در انتخابات مشارکت خواهند کرد که جمعا به 204 حزب و تشکل سیاسی می رسد. البته بخش دیگری از احزاب و جریان های سیاسی در این ائتلاف ها شرکت نکرده و قصد دارند به صورت مستقل در صحنه انتخابات آینده حضور پیدا کنند.

در این دوره، طبق گفته کمیسون عالی انتخابات 24 میلیون عراقی حق رای دارند و این آراء در 18 حوزه انتخابی متناسب با تعداد استان های این کشور توزیع می شود و سهم هر یک از استان ها با توجه به جمعیت آن استان بین 7 تا 34 نماینده را شامل می شود. علاوه بر این، 8 کرسی برای اقلیت ها اختصاص داده شده که 5 کرسی آن مخصوص مسیحیان و دیگر اقلیت ها شامل صابئی ها و ایزدی ها و شبکی ها هر کدام از یک کرسی برخوردار می شوند؛ در این دوره یک کرسی نیز برای کردهای فیلی در نظر گرفته شده است. تعداد اعضای نمایندگان پارلمان عراق در انتخابات آتی این کشور همانند دوره گذشته 328 نفر می باشد و زنان نیز همانند دوره های گذشته حدود 25 درصد کرسی ها را در اختیار خواهند داشت.

سیستم برگزاری انتخابات در عراق که برگرفته از قانون می باشد، همواره طی دوره های مختلف مساله مورد مناقشه بین ائتلاف های بزرگ و احزاب خرد و کوچک بوده است و همین امر منجر به تعدیل آن بر اساس مطالبات هر دو طرف شده است و با وجود آنکه تلاش شده حقوق احزاب و جریان های کوچک و خرد در قانون های تعدیل شده لحاظ گردد اما همواره این گروه نسبت به قانون و ماده های تعدیل شده آن معترض بوده است چرا که بر این باور هستند قانون انتخابات زمینه را برای ورود آنها به پارلمان و یا شوراهای استانی فراهم نمی سازد. بر همین اساس، سیستم برگزاری انتخابات در عراق در هر دوره دستخوش تغییر و تعدیل قرار گرفته است. در این دوره، انتخابات بر اساس قانون سانت لیگوی تعدیل شده، عدد 1.7 به عنوان عدد مبنا در نظر گرفته شده است و این امر تا حدی به نفع ائتلاف های بزرگ خواهد بود؛ لذا در انتخابات 2018 عراق، ائتلاف های بزرگ  شانس بیشتری برای پیروزی و کسب آرای بیشتر در انتخابات خواهند داشت.  

ائتلاف های برجسته انتخاباتی

ائتلاف نصر و اصلاح: ریاست این ائتلاف بر عهده نخست وزیر کنونی عراق حیدرالعبادی می باشد و تا پیش از جدا شدن ائتلاف فتح (متشکل از شاخه های سیاسی فصائل حشد شعبی) از 46 حزب تشکیل شده بود اما با جدا شدن ائتلاف فتح از آن، تعداد احزاب ائتلاف به 27 حزب رسید. طی روزهای اخیر نیز بعد از جداشدن جریان منتسب به عمار حکیم موسوم به جریان ملی الحکمه،  7 تا 8 حزب و جریان دیگر از جمله فراکسیون کلنا‌العراق به ریاست عبدالرحمن اللویزی، تجمع ثوار الانتفاضة، حزب التطور العراقی، التجمع العراقی الجدید، حزب درع العراق، التیار العشائری فی العراق، جریان الشهید الاول و جریان الابرار الوطنی نیز از ائتلاف عقب نشینی کردند که در پی آن تعداد احزاب ائتلاف نصر به 20 حزب رسید. در حال حاضر برجسته ترین احزاب و جریان های سیاسی عضو ائتلاف نصر، شامل حزب "فضیلت"، جنبش "مستقلون" به ریاست "حسین شهرستانی" و جریان "اصلاح" به ریاست "ابراهیم جعفری" و فراکسیون "عطاء" به ریاست "فالح فیاض" و دیگر شخصیت ها و نیروهای سیاسی از جمله وزیر سابق دفاع "خالد العبیدی" که ریاست جنبش "بیارق الخیر" را بر عهده دارد و همچنین حزب "معاهدون" به ریاست رئیس دیوان وقف سنی "عبداللطیف الهمیم" و حزب "الوفاء" به ریاست "قاسم الفهداوی" می باشد.

ائتلاف فتح: این ائتلاف از شاخه های سیاسی فصائل حشد شعبی و گروه های مقاومت در عراق تشکیل می‌شود و ریاست آن بر عهده ابوحسن عامری با محوریت حزب بدر می باشد. از برجسته ترین احزاب و جریان های سیاسی عضو ائتلاف فتح می توان به: سازمان بدر، جنبش صادقون (وابسته به عصائب اهل حق)، مجلس اعلای اسلامی، جنبش وفاء و تغییر (وابسته به انصارالله الاوفیاء)، جنبش اسلامی (وابسته به کتائب امام علی (ع)، فراکسیون منتصرون (منتسبت به کتائب سیدالشهداء)، حزب الطلیعه (وابسته به سرایا الخراسانی) و حزب الله عراق و برخی گروه های وابسته به طایفه ایزدی اشاره کرد.

ائتلاف دولت قانون: این ائتلاف تحت ریاست معاون رئیس جمهور و نخست وزیر سابق عراق آقای نوری مالکی قرار دارد و از تعدادی از جنبش ها و جریان ها و شخصیت های سیاسی از جمله: جریان الوسط به ریاست موفق الربیعی مشاور سابق امنیت ملی عراق و جنبش جوانان البشائر (حرکة البشائر الشبابیة) به ریاست یاسر عبدصخیل المالکی و حزب اسلام طلبان – شاخه عراق (دعاة الإسلام – تنظیم العراق) به ریاست خضیر خزاعی معاون سابق رئیس جمهور عراق و جنبش نور به ریاست محمد الهنداوی نماینده پارلمان عراق و فراکسیون (معا للقانون) به ریاست محمد جعاز و حزب مدنی به رهبری حمد الموسوی و همچنین جریان فرهنگی ملی (التیار الثقافی الوطنی) به ریاست علی وتوت تشکیل می شود.

ائتلاف سائرون للاصلاح: این ائتلاف از حزب استقامت وابسته به جریان صدر به رهبری مقتدی و حزب کمونیست عراق (الحزب الشیوعی العراقی) و حزب حکومت عادل (الدولة العادلة) و حزب جوانان برای تغییر (الشباب للتغییر) و دیگر احزاب خرد تشکیل می شود.

ائتلاف الوطنیه: این ائتلاف با مشارکت ایاد علاوی و سلیم الجبوری (رئیس تجمع مدنی اصلاح) و صالح مطلگ (رئیس ائتلاف العربیة) و تعدادی دیگر از شخصیت ها و جریان های سیاسی تشکیل شده است. شعار این ائتلاف طبق گفته سران و رهبران احزاب شرکت کننده در آن، بر پایه ملی گرایی و عبور از طایفه گرایی شکل گرفته است.

ائتلاف قرار عراقی: اين ائتلاف تحت رياست اسامه نجيفي معاون رئیس جمهور و رئيس سابق پارلمان عراق قرار دارد و با خمیس خنجر رهبر جنبش پروژه عربی و همچنین وزیر برنامه ریزی سلمان الجمیلی و دیگر شخصیت های سنی عراق ائتلاف کرده است.

ائتلاف الوطن (میهن): این ائتلاف از جنبش دمکراسی و عدالت به ریاست برهم صالح و جنبش تغییر و جماعت اسلامی تشکیل شده است و تمرکز اصلی خود را بر روی کرکوک و مناطق مورد مناقشه قرار داده است.

ائتلاف رافدین: این ائتلاف از جریان ها و جنبش های سیاسی مسیحی و آشوری و کلدانی تشکیل شده است و خود را نماینده مسیحیان در استان های بغداد، نینوی و کرکوک معرفی کرده است.