از یک طرف سازمان آزادیبخش فلسطین سابقه طولانی در مراودات بین المللی و به اصطلاح یارگیری در عرصه بین المللی دارد و این مسئله می تواند باعث تقویت جایگاه گروه های فلسطینی شود. از سوی دیگر تجربه گروه های مقاومت در عرصه نظامی و مبارزه با اسرائیل می تواند در کنار رویکرد سیاسی ساف به عنوان دو بال برای موفقیت فلسطین در برابر اسرائیل مطرح شود.
الوقت- پرونده فلسطین در زمان دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا دچار دگرگونی هایی شده است. ترامپ با اعلام قدس به عنوان پایتخت اسرائیل تیر خلاص را به سال ها امید برخی گروه های فلسطینی برای سازش با اسرائیل شلیک کرد. به همین دلیل اکنون کميته اجرايي سازمان آزاديبخش فلسطين (ساف) با انتشار بيانيه اي از مقامات فلسطيني خواست کليه ارتباطات خود را با رژيم صهيونيستي در همه سطوح از جمله مذاکرات سياسي و امنيتي، قطع کنند. سازمان آزادی بخش فلسطین (ساف) متشکل از چندین حزب و گروه فلسطینی است و جنبش فتح قدرتمندترین گروه موجود در ساف می باشد. رویکرد این سازمان در ابتدا مشی مسلحانه و مبارزاتی با اسرائیل بود اما در سال 1993 با توافق اسلو و به رسمیت شناختن اسرائیل به نوعی به بازنگری در سیاست های خود پرداخت و به راهکار مذاکره و دیپلماسی با میانجیگری آمریکا روی آورد. در دو دهه گذشته تمامی مذاکرات در مورد فلسطین بر مبنای توافق اسلو انجام گرفته است. از این رو با پایان علنی پایبندی آمریکا و اسرائیل به توافق اسلو، این پرسش اساسی که ساف چه راهبرد و رویکردی را باید در ادامه و به عنوان راهکار جایگزین در پیش بگیرد، بسیار حائز اهمیت است.
ناکارآمدی رویکرد سازش
از مذاکرات اسلو تا تحولات سال 2017 تاریخ روابط گروه های طرفدار سازش با اسرائیل مملو از خیانت و کارشکنی آمریکا بوده است. اما با این وجود ساف و در راس آن محمود عباس رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین بر خلاف گروه هایی مانند جهاد اسلامی و حماس که بر مقاومت تاکید داشته اند همواره به دنبال مصالحه سیاسی با اسرائیل از طریق ارتباط گیری با آمریکا بوده است. نگاهی به جایگاه و وضعیت فلسطینیان در شرایط کنونی به خوبی تایید کننده این موضوع است که مردم فلسطین به هیچ یک از حقوق اساسی خود نزدیک هم نشده‌اند و کاملاً برعکس، این اسرائیل بوده است که با رویکردی تهاجمی توسعه سرزمینی را به پیش برده است و حتی به موارد اندک تعهدات خود پایبندی نداشته است که بارزترین تمونه آنر ا می توان شهرک سازی های غیرقانونی دانست.
از اینرو تصمیم ساف در مورد قطع روابط با اسرائیل نیز بیانگر این است که در سال های گذشته اسرائیل با استفاده از فرصت مذاکرات به عنوان ابزاری برای پیشبرد تصرف سرزمین های بیشتر بدون مقاومت فلسطینیان، به حاشیه راندن موضوع اشغالگری در فضای بین المللی در نبود مخاصمه و جنگ با فلسطینیان، ایجاد تفرقه و تضعیف نیروهای مقاومت فلسطین بهره گرفته است. علاوه بر این اسرائیل با کمک های آمریکا با تمسک به ابزار مذاکره سعی کرده است که در جامعه جهانی از خود تصویری صلح جو و طرفداره مصالحه ارائه دهد و با فرسایشی کردن این مسئله تشکیل دولت فلسطین را به محاق ببرد. بنابراین پس از چندین دهه حقانیت گفتمان مقاومت در برابر گفتمان سازش به اثبات رسیده و اکنون با تصمیم سازمان آزاديبخش فلسطين مبنی بر قطع روابط با اسرائیل، این گروه مهم فلسطینی به نوعی از مجموعه کشورهای عربی حامی سازش به رهبری عربستان سعودی در حال جدا شدن است.
این مسئله می تواند باعث تقویت گفتمان مقاومت شود. در شرایط فعلی بزرگترین مشکل گروه های داخلی فلسطین عدم اتحاد در مبارزه با اسرائیل است. اقدام ترامپ در مورد قدس زمینه را برای اتحاد این گروه ها فراهم کرده و در صورت پایبندی ساف به تصمیم خود در مورد اسرائیل می توان دوران جدیدی از مقاومت علیه اسرائیل را شاهد بود. این در حالی است که این مسئله می توان معادلات فلسطین را وارد دوران جدیدی کند.
استراتژی جایگزین
از یک طرف سازمان آزادیبخش فلسطین سابقه طولانی در مراودات بین المللی و به اصطلاح یارگیری در عرصه بین المللی دارد و این مسئله می تواند باعث تقویت جایگاه گروه های فلسطینی شود. از سوی دیگر تجربه گروه های مقاومت در عرصه نظامی و مبارزه با اسرائیل می تواند در کنار رویکرد سیاسی ساف به عنوان دو بال برای موفقیت فلسطین در برابر اسرائیل مطرح شود. در شرایط کنونی سفرها و اظهارات محمود عباس نیز نشانگر این است که وی به دنبال یافتن متحدان جایگزین است. چرا که حمایت های پیدا و پنهان کشورهای عربی از اقدام ترامپ در مورد قدس باعث شد تا وی نسبت به هرگونه کمک کشورهای عربی ناامید شده و سفر وی به آفریقا نیز دقیقا در همین راستا قابل ارزیابی است.
همانگونه که کارشناسان پیش بینی کرده بودند اقدام نسنجیده و در واقع ساختار شکنانه ترامپ در مورد قدس به موهبتی برای فلسطین تبدیل شده است که هم در عرصه بین المللی و هم در عرصه داخلی باعث نوعی اتحاد در برابر اسرائیل شده است. در شرایط فعلی قطع امید سازمان آزادیبخش فلسطین از مذاکره با اسرائیل بسیار مهم و قابل توجه است چرا که در سال های گذشته اسرائیل با استفاده از این ابزار همواره در برابر مردم فلسطین توانسته است اهداف خود را محقق کند. اما در شرایط کنونی سیر تحولات نشان داد که گفتمان سازش گفتمانی منسوخ و رد شده است و تنها راه حل مردم فلسطین گزینه مقاومت است چرا که اساس اندیشه های حاکم بر دستگاه های امنیتی و سیاسی صهیونیستی بر اشغال کامل فلسطین بنا نهاده شده است و از مذاکره تنها به عنوان حربه ای برای خرید زمان، افزایش مشروعیت خود و استحاله مقاومت استفاده می کنند.
