نشست «کنگره گفتوگوی ملی سوریه» در شهر سوچی روسیه روز سه شنبه در حالی به کار خود خاتمه داد که که شرکت‌کنندگان در آن با تشکیل کمیسیونی برای تهیۀ پیش‌نویس قانون اساسی جدیدی برای سوریه موافقت کردند..
به گزارش الوقت برگزاری این نشست در حالی بود که تروریست ها در سوریه تمام مناطق کلیدی را از دست داده اند و در واقع این نشست مجالی برای گفت گوی بین جریان های مخالف در سوریه بود. نشست سوچی به ابتکار ایران، روسیه و ترکیه، سه کشور تضمین کننده توافق کاهش تنش در سوریه و با هدف تحقق «صلح برای مردم سوریه» برگزار شد. همچنین قدرت‌های غربی، آمریکا، انگلیس و فرانسه نماینده‌ای به این نشست اعزام نکردند. این کنفرانس با اظهارات «سرگئی لاوروف» وزیر خارجه روسیه و با حضور 1600 سیاستمدار و نمایندگان گروه‌های سیاسی و اعضای جامعه مدنی سوریه رسماً آغاز به کار کرد. علاوه بر این نمایندگان مخالفان مسلح دولت سوریه نشست «کنگره گفتوگوی ملی سوریه» را ترک کردند. «ایمن العاسمی»، سخنگوی معارضان مسلح مدعی شد که طرف روسی خواسته‌های هیئت معارضان را به نحو کامل برآورده نکرده است. وی در این ارتباط به اسپوتنیک گفت: ما رفتار درخوری ندیدیم و خواسته‌های کامل هیئت معارضان محقق نشد. این نحوه برخورد معارضان با نشست سوچی، نشان می‌دهد که آنها از پیش برای ضربه زدن به این نشست، سناریوی خروج را طراحی کرده بودند.
بیانیه پایانی
نشست یک روزه سوچی در نهایت با صدور بیانیه ای به کار خو پایان داد. در این بیانیه تاکید شده که «مشکلات سوریه تنها از طریق سیاسی و مبتنی بر 12 اصل پذیرفته شده در این نشست قابل حل و فصل است.» مهمترین جنبه‌های بیانیه پایانی نشست سوچی بر احترام و تعهد کامل بر حاکمیت ملی، استقلال و تمامیت ارضی سوریه و بازپس‌گیری بلندی‌های جولان و همچنین پایبندی بر حق حاکمیت ملی برابر سوریه در جامعه بین‌المللی تاکید می‌کند. طبق این بیانیه، آینده سوریه باید از سوی مردم آن کشور و از طریق صندوق رای تعیین شده، و حاکمیت قانون و حقوق مردم فارغ از نژاد و مذهب حفظ شود. تداوم و عملکرد ارتقا یافته نهادهای دولتی و عمومی با اصلاحات مورد نیاز و با حفظ زیرساخت‌های عمومی موجود و حقوق مالکیت اصل دیگری است که این بیانیه به عنوان مبنای حل و فصل سیاسی مشکلات سوریه مورد تایید قرار می گیرد.
ارتش ملی یکپارچه، شایسته سالار و قدرتمند برای محافظت از مرزها، تهدیدهای خارجی و تروریسم و همچنین نهادهای امنیتی و اطلاعاتی برای حفظ امنیت ملی براساس قانون اساسی یکی دیگر از اصول مورد تاکید بیانیه سوچی بود. بیانیه کنگره گفتوگوی ملی سوریه همچنین بر رد تروریسم، افراط‌گرایی و فرقه‌گرایی در همه اشکال آن و همچنین بر مبارزه با فقر و حمایت از اقشار آسیب‌پذیر تاکید می‌کند. شرکت کنندگان در این نشست در پایان موافقت کردند که کمیته قانون اساسی متشکل از نماینده حکومت جمهوری عرب سوریه را به همراه نمایندگان گروه‌های مخالف تشکیل دهند تا در راستای قطعنامه 2254 شورای امنیت سازمان ملل به تدوین پیش‌نویس اصلاحات قانون اساسی اقدام کند.
واکنش ها
اما این نشست واکنش های مختلفی به دنبال داشته است. منبعی در وزارت خارجه سوریه اعلام کرد «جمهوری عربی سوریه از نتایج کنگره گفتوگوی ملی سوری-سوری که در تاریخ ۳۰ ژانویه در شهر سوچی برگزار شد و ثابت کرد که فرآیند سیاسی در سوریه تنها به رهبری سوری و بدون دخالت خارجی شروع می‌شود، استقبال می‌کند». بنا بر اعلام خبرگزاری رسمی سوریه (سانا)، این منبع افزود: «بیانیه نشست سوچی بر اجماع سوری‌ها در التزام به اصول ثابت ملی از جمله حفظ حاکمیت و وحدت سوریه و انحصار حق انتخاب نظام سیاسی و اقتصادی در مردم سوریه تأکید دارد».
سخنگوی کرملین نیز اعلام کرد که ولادیمیر پوتین و رجب طیب اردوغان در گفتگویی تلفنی درباره نشست سوچی درباره سوریه نسبت به نتایج این نشست ابراز رضایت کردند. روسای جمهور روسیه و ترکیه همچنین بر لزوم اجرای توافقهای صورت گرفته در مذاکرات سوریه بر اساس قطعنامه 2254 شورای امنیت تاکید کردند. پوتین و اردوغان در این گفتگوی تلفنی درباره هماهنگی میان دو کشور برای اجرای فرایند مناطق کاهش تنش رایزنی کردند. سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه هم در کنفرانس خبری بعد از نشست سوچی اظهار داشت، مهمترین نکته این است که بتوانیم به اصل اساسی قطعنامه ۲۲۵۴ شورای امنیت پایبند باشیم که تاکید می‌کند تنها خود سوری‌ها باید سرنوشت‌شان را تعیین کنند. ما با این کنفرانس تلاش کردیم شرایط مناسبی را برای آن ایجاد کنیم. این نخستین و مهمترین گام است و به طور کامل موفقیت آمیز بود. سخنگوی وزارت خارجه روسیه نیز با اشاره به کنگره گفتوگوی ملی سوریه در سوچی نیز گفت: «مسکو متأسف است که برخی گروه‌های معارض سوری در این کنگره شرکت نکردند. این یک اشتباه سیاسی از جانب آنها بود».
در همین حال «صفوان القدسی» نماینده گروه های سوری در نشست گفت و گوهای سوریه در سوچی با بیان اینکه کنگره سوچی بر اساس تمامی معیارها موفق بود و زمینه حل و فصل بحران سوریه را فراهم کرد و یک گام ما را به جلو پیش برد، افزود: روسیه برای محافظت از دولت سوریه، از آن پشتیبانی سیاسی و نظامی کرد. نصر حریری، رئیس هیات عالی مذاکره کننده مخالفان سوری نیز اعلام کرد، ما به متن قطعنامه ۲۲۵۴ پایبند هستیم و از تایید این قطعنامه از سوی همه کشورها از جمله روسیه استقبال می‌کنیم. حریری عنوان داشت، تشکیل کمیته قانون اساسی در سوچی بر عهده فرستاده بین‌المللی به سوریه و سازمان ملل است. وی در ادامه خواستار اعمال نتایج به دست آمده در نشست سوچی در روند سیاسی شد که سازمان ملل مطابق با قطعنامه 2254 در مذاکرات ژنو در پیش گرفته است. شوراي امنيت سازمان ملل متحد قطعنامه 2254 تحت عنوان «نقشه راه عمليات انتقال سياسي در سوريه» را آذر ماه 94 با اجماع كامل اعضا به تصويب رساند.
نشست سوچی را شاید بتوان گام مهمی در تنظیم قانون اساسی جدید سوریه دانست. تعداد بالای اعضای شرکت کننده در این نشست باعث شد تا که این نشست بزرگترین نشست در 7 سال بحران سوریه بوده و به همین دلیل بیانیه 12 بندی آن بتواند در عبور سوریه از مرحله کنونی بسیار تاثیرگذار باشد. درکل می توان اذعان کرد که توافقات حاصل شده در این نشست نشان دهنده شکست تلاش غرب برای به بن بست کشیدن این نشست بوده است. با این حال باید در انتظار نشست و دید که روسیه چگونه می تواند از نتایج این نشست به عنوان برگه برنده خود در تحولات آینده سوریه استفاده کند.
