به گزارش الوقت در این جلسه دو ساعته، ایرج مسجدی، سفیر ایران در عراق ابعاد متفاوتی از روابط سیاسی، اقتصادی و فرهنگی میان ایران و عراق را تشریح کرد که در ادامه اهم اظهارات وی به صورت موضوعی ارائه می‌شود.
عراق دو بحران بزرگ پشت سر گذاشت
عراق از دوبحران بزرگ نجات یافت. بحران تروریست و مبارزه علیه داعش که خود عراقی ها معترفند که با کمک ایران توانستند در مبارزه با داعش پیروز شوند و موضوع بعد قضیه کردستان است که امکان داشت در صورت عدم مدیریت مناسب تبدیل به بحران بسیار جدی و جنگ داخلی تبدیل شود. امااین مرحله هم که خط بحران زایی در عراق بود عراقی‌ها توانستند با موفقیت پشت سر گذارند و در این موضوع نیز ایران نقش بسیار مهمی برعهده داشت.
ایران در بازسازی عراق مشارکت خواهد داشت
امروز عراق وارد مرحله جدید شده است و آن مرحله سازندگی و بازسازی و گسترش روابط سیاسی و اقتصادی با سایر کشورهاست. لذا دورانی جدید پیش روی عراق است و آن دوران سازندگی است که در این مرحله جدید هم جمهوری اسلامی ایران نقش بی بدیل خود را خواهد داشت و ایران مانند قبل با حضور موسسات دولتی و خصوصی و اقشار مختلف مردم در امر بازسازی عراق مشارکت خواهد داشت.
وقتی ایران در جنگ و سختی ها در کنار دولت و ملت عراق بوده لذا در زمان بازسازی وساختن خانه ها و زیرساخت‌ها نیز در کنار عراق خواهد بود و این وظیفه مسلمانی برای کمک به عراق است.
6 میلیون مسافر بین ایران و عراق جابه جا می‌شوند
امروز روابط ایران و عراق در ابعاد امنیتی، سیاسی، فرهنگی و دانشگاهی قابل توجه است ودر سطح اجتماعی بی نظیر است. بیش از 6 میلیون مسافر برای زیارت و سیاحت و... بین دو کشور جابه جا می شوند. بطور کلی در طول سال 4 میلیون نفر از ایران به عراق و 2.7 از عراق به ایران می آیند.
در بعد سیاسی روابط دو کشور بسیار مثبت است و جمهوری اسلامی ایران با دولت و مقامات پارلمانی و احزاب سیاسی روابط بسیار گسترده‌ای دارد، هرچند در قضیه اخیر کردستان چالشی بین ایران و کردها بوجود آمد، اما روابط دیرینه ایران و اکراد بسیار تنگاتنگ بوده و هست و بدلیل این عمق روابط میان ایران و اکراد مسائل اخیر در اقلیم کردستان آسیبی به روابط ایران و کردها وارد نکرد. در حال حاضر ایران در تلاش برای بهبود روابط بغداد و اربیل است که مشکل برطرف شود و هم منافع دولت مرکزی و هم ساکنان اقلیم کردستان برآورده شود.
ایران دومین شریک اقتصادی عراق
در مناسبات اقتصادی، ایران به عنوان شریک دوم اقتصادی عراق مطرح است. شرکای اقتصادی عراق اول چین و سپس ایران و در مقام سوم کشور ترکیه قرار دارد. حجم مبادلات ایران و عراق 6.5 تا 7 میلیارد دلار در سال است و با فروش برق و گاز این رقم به 12 میلیارد دلار در سال نیز می رسد. روزانه بین 7 و در مقاطعی تا 12 میلیون متر مکعب گاز جمهوری اسلامی از از نفت شهر به عراق صادر می‌شود و سه تا از نیروگاه تولید برق عراق با گاز ایران مشغول بکار است.
در عین حال ظر فیت صدور گاز ایران به عراق تا 40 میلیون متر مکعب قابل توسعه است و ما آمادگی برای صدور بیشتر گاز داریم. 3200 مگاوات برق بطور مستقیم و یا از طریق گاز ایران در عراق تولید و تامین می شود.
توافقات زیادی در بخش بازرگانی و وزارت کشور و بخشهای خصوصی و دولتی بین دو کشور وجود دارد. مرزهای ما بسیار امن و پرمبادله است. 1450 کیلومتر مرز مشترک ایران و عراق است و عراق با هیچ کشوری به این میزان مرز مشترک ندارد و ایران هم همینطور و جالب این که طولانی ترین مرز عراق که با ایران است، امن ترین مرز عراق نیز به شمار می‌رودد=.
جمهوری اسلامی ایران به جز سفارت، دارای 5 کنسولگری فعال در شهرهای اربی، سلیمانیه، نجف، کربلا و بصره می باشد و در هیج جای دنیا ایران از این تعداد کنسولگری برخوردار نیست که این خود نشان دهند عمق روابط است.
4هزار دانشجوی عراقی در ایران
ما و عراقی ها به عنوان دو کشور دوست و مسلمان لازم است تا سطح روابط خود را ارتقا دهیم و به این سطح راضی نباشیم. امروز 4 هزار دانشجوی عراقی در دانشگاه های ایرانی مشغول به تحصیل می‌باشند، که از طریق بورسیه وزارت علوم وارد کشور شده‌اند. در عین حال این امار رسمی است و شامل دانشجویان آزاد عراقی که با هزینه شخصی به ایران آمده‌اند، نمی‌شود. لذا لازم است تا روابط هم در زمینه های اقتصادی، هم دانشگاهی و هم رسانه گسترش یابد.
انتخابات سرنوشت ساز عراق
امروز عراق در آستانه انتخابات پارلمانی است. انتخابات عراق که منجر به تشکیل مجلس عراق می شود مهمترین انتخابات این کشورر است . ما در عراق دو انتخابات پارلمان و شوراهای استان ها را داریم که دولت عراق تصمیم دارد تا دو انتخابات بصورت همزمان در آخر اردیبهشت ما برگزار شود. طبیعا انتخابات صحنه رقابت سیاسی بین احزاب و قبال و طوایف مختلف است. پارلمان عراق نقش بسار مهمی در ساخت سیاسی عراق دارد و بعد از تشکیل مجالس ملی و محلی است که دولت وزار تشکیل می‌شود. در واقع ساختار حاکمیت عراق با این انتخابات شکل می گیرد و لذا نقش انتخابات برای دولت و ملت عراق بسیار مهم است. با این حال امید است در عراق انتخابات موفق برگزار شود و جمهوری اسلامی نیز آماده هرگونه همکاری برای برگزاری موفق و باشکوه انتخابات در عراق است.
در زمینه صادرات گاز و برق آماده صادرات بیشتر هستیم/ ایران اقدامی برای کاهش ورود آب به عراق نداشته است
در موضوع گاز در سال گذشته قراردادی میان تهران و بغداد منعقد شد که هم عراقی وهم وزارت نیروی ما راضی هستند. در موضوع برق، عراقی سال گذشته بدلیل درگیری و افزایش هزینه‌های دفاعی و در جریان جنگ علیه تروریسم نتوانستد منابع مالی کافی برای واردات برق از ایران را تامین کنند و این موضوع از جانب عراق بوده است نه ایران. با این حال ما آمادگی صاردات برق و گاز بیشتری به عراق داریم. در زمینه آب بدلیل خشکسالی، ورود آب از مرزهای ایران به عراق کمتر شده، اما ایران اقدامی برای کاهش ورود آب به عراق نداشته است. فقط 8درصد آب عراق از حوزه ایران وارد می‌شود و بیش از 90 درصد از سمت ترکیه و سوریه به عراق سرریز می‌شود. از سوی دیگر در بحث قراداد جدید در زمینه گاز قرارداد جدیدی بسته شده و در حال حاضر برای برق هم اقداماتی انجام شده است.
عراق در جبهه مقاومت است
عراق پس از سقوط صدام بدلیل چالش ها داخلی این کشور دارای بحران هایی شد که در سطح مناسبات سیاسی و اقتصادی تاثیر داشت اما امروز بین ما و عراق در معادلات منطقه ای و بین المللی همسویی خوبی وجود دارد و ممکن است در برخی پرونده ها توقعات ما بیشتر باشد اما عراقی ها تلاش کرده اند خواسته های ایران را تنظیم کنند و عراقی‌ها در هیچ معادله منطقه‌ای علیه ایران همراهی نکرده و نمی کند.
عراق نگاهی علاقه مند به ایران دارد. از طرف دیگر ما نمی‌خواهیم عراق محل کشمکش دعوای ما با دیگران باشد. ما یا سعودی‌ها و آمریکایی‌ها دارای تعارض منافع هستیم، اما این ها ربطی به رابطه ما با عراق ندارد. عراق دولت مستقلی است و مصالح و منافع خودش را تشخیص می دهد اگر این روابط در ضدیت با ایران باشد مایه نگرانی ایران است و واگر این چنین نباشد ما مشکلی نداریم. عراقی‌ها هم برای گسترش و حفظ روابط گرم خود با ایران بسیار تلاش می کنند ودلیلش رفت و آمدهای زیاد و کنفرانس‌های مشترک دو کشور است. روزی نیست که هیاتی میان دو کشور رفت و آمد نکنند. در بحث جبهه مقاومت این جبهه امروز بسیار قدرتمند شده و روز به روز تقویت می‌شود. عراق همراه با سوریه و لبنان و علی رغم برخی اختلاف نظرهای طبیعی، اما در جبهه مقاومت است و براساس بررسی کارشناسی جبهه مقاومت روبه پیشرفت است و به این خاطر دشمنان از آن می ترسند.
بررسی مفاد قرارداد 598 هنوز بین دو کشور وجود دارد
موارد بسیاری از قرارداد 598 مثل توقف جنگ و مبادله اسرا اجرا شده است، اما در موضوع خسارات مربوط به جنگ هنوز فرصتی برای رسیدگی به این مورد پیدا نشده است چون بعد از صدام دولت عراق درگیر بحران های مختلفی بوده است. قرارداد 598 به عنوان یک پرونده مفتوح در روابط دو کشور وجود دارد که باید شرایط مناسبت تری پیدا شود تا این موضوع پیگیری شود. در ارتباط با خسارات جنگ و پرداخت آن نیاز به انجام مذاکرات کارشناسی وجود دارد.
حشدشعبی غیرقابل انحلال است
حشدشعبی نقش بسیار زیادی در مبارزه با تروریست داشت و امروز نیز پس از شکست داعش حشد شعبی نقش مهمی دارد. حشدشعبی در ساختار و پارلمان عراق مصوب و قانونی شده است و نمی توان آن را منحل کرد چون قانونی است و از نظر سازمان و کمیت براساس نیازمندی‌های عراق تعریف می‌شود. اما نبای فراموش کرد که حشدشعبی نیروهای بازدارنده در مقابل تهدیدات علیه عراق خواهد بود و از آن جا که بستر رشد تررویسم هنوز فراهم است و ریشه‌های تروریسم هنوز در عراق بصورت کامل از بین نرفته و تهدیدات خارجی نیز متوجه عراق است، لذا حشعبی قدرت بازدارنده برای امروز و آینده عراق است. لذا حشدشعبی سازمان رزم عراقی است که باقی خواهد ماند و ضامن امنیت و بازدارندگی کشور عراق است.
ائتلاف کردها و شیعیان ادامه خواهد داشت
در بحث انتخابات شاید مقداری زود است برای قضاوت کردن. به تازگی ستاد انتخاباتی تشکیل شده است و احزاب و جریان‌ها در حال برگزاری جلسات و یارکشی ها می‌باشند. در مورد این که شرایط انتخابات وائتلاف‌ها چگونه خواهد بود، نمی‌توان پیش داوری کرد، اما بحث همکاری کردها و شیعیان با وجود چالشی که در جریان رفراندم بوجود آمد، اما در انتخابات این ائتلاف تداوم خواهد داشت چون هم کردها به رای شیعیان در موضوع انتخاب ریاست جمهوری نیاز دارند و هم شیعیان به ائتلاف با کردها برای حفظ اکثریت پارلمانی. لذا نیاز کردها و شیعیان دوجانبه است و می‌توان انتظار داشت که ائتلاف دو گروه در دوره انتخابات پیش رو نیز هم چنان ادامه باید.
ایران نگران اختلاف نظر احزاب شیعه عراق نیست / نخست وزیر فعلی عراق کارنامه خوبی دارد
در جریان انتخابات، احزاب و گروه‌های شیعه متفاوتی به فعالیت خواهند پرداخت و طبیعی است که این احزاب شیعی عراق ممکن است دارای اختلاف نظراتی نیز باشند، اما در نهایت این احزاب در پارلمان فراکسیون شیعیان را تشکیل خواهند داد و نخست وزیر را از میان شیعیان انتخاب خواهند کرد، هرچند سهم و قدرت هر حزب شیعه به اندازه میزان کرسی‌های انتخاباتی و قدرت خود در پارلمان خواهد بود. اگرچه این اختلاف نظر میان احزاب شیعه عراق طبیعی است، اما بدون تردید این اختلافات به درگیری نخواهد انجامید و جمهوری اسلامی ایران نیز از این منظر نگرانی ندارد.
در مورد آینده باید گفت که نخست وزیر فعلی عراق، آقای حیدرالعبادی موفقیت های بزرگی را بدست آورده است و هم در مسئله مبارزه با داعش و هم حمایت از نیروهای مسلح و هم بحران کردستان به خوبی توانسته مدیریت و به نتیایج خوبی دست یابد، لذا در انتخابات نیز رای خوبی خواهد داشت. در عین حال جمهوری اسلامی ایران از هر نخست وزیری که با رای مردم عراق به قدرت برسد حمایت خواهد کرد.
راهبرد ترامپ تاثیری بر روابط ایران و عراق ندارد
قلدری و زورگویی و اقدامات از این دست از سوی آمریکایی‌ها در عراق چندان عجیب نیست. آمریکایی‌ها به گونه ای عمل می کنند که گویی مالک عراق هستند اما در سرزمین عراق این موضوع وجاهتی ندارد و دولت عراق و مجلس عراق مستقل است و خود دولت عراق در این ارتباط تصمیم گیری می‌کند. آمریکا نمی تواند برای عراق خط و نشان کشد و عراقی ها نسبت به سرزمینشان اراده مستحکمی دارند. همچنین راهبرد جدید آمریکا در عراق که از سوی ترامپ اعلام شده هیچ تاثیری بر روابط ایران و عراق نخواهد داشت و ایران نگران این موضوع نیست چون پیوند دو کشور آن قدر عمیق و راهبردی است که نه تنها آمریکا که هیچ کشوری نمی تواند این پیوند را گسست کند.
عراقی‌ها برای لغو ویزای ایرانیان خواستار فرصت بیشتری می‌باشند
لغو ویزا از طرف ایران اتخاذ شده و توافقات لازم وجود دارد و ما هم بطور رسمی به عراقی اعلام کردیم که خواهان لغو روادید هستیم اما از طرف عراقی ها هنوز اجابت نشده است. در این ارتباط عراقی ها می گویند نیاز به زمان داریم. در واقع به دلیل نیاز مالی عراق به بحث درآمد ویزا و هم لزوم ایجاد بسترهای امنیتی لازم، عراقی ها خواستار فرصت بیشتری برای لغو ویزای ایرانی‌ها می‌باشند.
بین قوه قضائیه ایران و عراق امروز بدلیل سفرها و جلسات هیئت های دو کشور توافق خوبی صورت گرفته و ما استرداد زندانیان را داشتیم. امروز در اربعین خواستار همکاری بودیم و از عراقی ها خواستار حل و فصل مشکلات در همان مرز بجای ارجاع به دادگاه بودیم. در بحث زندانی ها هم در اقلیم کردستان و هم بغداد آمار دقیق داریم و کنسولگری های ما در حال پیگیری موضوع هستند.
