روز گذشته با به خشونت کشیده شدن اعتراضات در اقلیم کردستان عراق بازارها و مغازههای خیابانهای مرکزی شهرهای سلیمانیه، حلبچه و سید صادق بسته بود. در شهر سلیمانیه مردم در میدان اصلی شهر موسوم به «درسرا» شعار سقوط دولت را سر دادند و خواستار تشکیل فوری دولت وحدت ملی و حل اختلافات با بغداد شدند.
به گزارش الوقت روزگذشته 27 آذر، شهروندان اقلیم کردستان عراق در شهرهای مختلف ازجمله سلیمانیه، حلبچه، تقتق، کلار و دیگر شهرهای استان سلیمانیه دست به تظاهراتی اعتراضی زدند. تظاهرات کنندگان بهشدت نسبت به وضعیت معیشتی، عدم ارائه خدمات عمومی، قطعی برق و آب و کمبود سوخت و عدم رسیدگی مسئولان معترض بودند. صدها تن با به دست گرفتن شعارنوشتههایی خواستار انحلال دستگاه حکومتی اقلیم ، تشکیل دولت نجات ملی و مداخله حیدر عبادی نخستوزیر عراق شدند.
به گزارش خبرگزاریهای اقلیم کردستان، نیروهای امنیتی برای متفرق کردن معترضان از گاز اشکآور استفاده کردهاند. شبکه تلویزیونی ان. آر. تی از شلیک نیروهای امنیتی شهر سلیمانیه بهسوی معترضان و مجروح شدن چند تن از آنها خبر داد. با به خشونت کشیده شدن اعتراضات امروز بازارها و مغازههای خیابانهای مرکزی شهرهای سلیمانیه، حلبچه و سید صادق بسته بود. در شهر سلیمانیه مردم در میدان اصلی شهر موسوم به «درسرا» شعار سقوط دولت را سر دادند و خواستار تشکیل فوری دولت وحدت ملی و حل اختلافات با بغداد شدند.
از سوی دیگر گزارشها حاکی از این است که در شهر پیره مگرون – از شهرهای استان سلیمانیه- معترضان دفاتر پنج حزب اصلی اقلیم کردستان اعم از حزب دموکرات، اتحادیه میهنی، جنبش تغییر (گوران)، جماعت اسلامی و اتحاد اسلامی را به آتش کشیدند تا به این شکل اعتراض خود را به ناکارآمدی کل سیستم حکومتی اقلیم و بیاعتمادی به احزاب سیاسی نشان دهند. در شهر سلیمانیه نیز معترضان سعی داشتند به ساختمانهای حزب دموکرات نزدیک شوند که نیروهای امنیتی مانع آنها شدند. همچنین خبرگزاریها از زخمی شدن 10 تن از معترضان در شهر سلیمانیه خبر میدهند.
حمایت جماعت اسلامی و جنبش تغییر از خواستههای اعتراضکنندگان:
باوجود اینکه در برخی از شهرها مردم دفتر احزاب جماعت اسلامی و جنبش تغییر را به آتش کشیدهاند اما با بالا گرفتن اعتراضات «جنبش تغییر»، «جماعت اسلامی» و «جریان نسل جدید» از معترضان حمایت کردند. در همین راستا حزب جماعت اسلامی خواستار انحلال دولت اقلیم و کنارهگیری حزب دموکرات از رأس قدرت شده است.
بهعلاوه به گزارش شارپرس یوسف محمدصادق رئیس پارلمان اقلیم کردستان و یکی از اعضای حزب جنبش تغییر در میان معترضان شهر سلیمانیه حضور یافت. رئیس پارلمان از تظاهرات کنندگان خواست از هرگونه اقدام خشونتآمیزی خودداری کنند. وی به مقامات اقلیم هشدار داد که بیتوجهی به اعتراضات و خواستههای برحق مردم عواقب وخیمی را در پی دارد. وی تصریح کرد که: مردم حق تعیین خواستههای خود را دارند و مقصر اصلی این بحران، دولت و حکمرانی شکستخورده اقلیم است. او با اشاره به فساد در اقلیم تأکید کرد: که مقامات و رهبران اقلیم عامل غارت نفت و ثروتهای ملی هستند و آنان نیمی از خاک کردستان را ازدستدادهاند.
در همین راستا شهسوار عبدالواحد رهبر جنبش نسل جدید از مردم خواسته است تا دستیابی به هدف اصلی یعنی انحلال حکومت از مواضع خود کوتاه نیایند و خیابانها را ترک نکنند.
چرایی بالا گرفتن اعتراضات در اقلیم:
اقلیم کردستان در ماههای اخیر در وضعیتی بحرانی قرار داشته است. علاوه بر مشکلات اقتصادی موجود، برگزاری رفراندوم و تشدید اختلافات میان بغداد و اربیل به این مشکلات افزود. عدم توانایی حاکمان اقلیم در پاسخ به خواستههای مردم و ارائه راهکارهای لازم برای خروج از بحران، حکومت اقلیم را تا مرز سرنگونی کشانده است. مهمترین تأثیر وضعیت بحرانی اقتصادی و سیاسی اقلیم، بر مردم و حقوقبگیران دولتی وارد میشود. کسری بودجه و منابع اقتصادی برای تأمین حقوق کارمندان، معلمان، کارمندان بخش پزشکی و بهداشتی و کارمندان خدماتی دولت، باعث گشته است که این گروه از شهروندان نسبت به تأخیر طولانیمدت پرداخت حقوق معوقهشان بهشدت معترض باشند.
بهعلاوه مشکلات تأمین انرژی که پس از دست رفتن منابع نفتی کرکوک و توزخورماطو تشدید شد، موجب شده است دولت اقلیم تقریباً در بخش ارائه خدمات و تأمین انرژیهایی چون برق، گاز و سوختهای گازوئیلی و بنزینی ناتوان باشد. به عبارت دیگر قطعی روزانه و طولانیمدت برق و کم بود سوخت باعث شده قشر غیر کارمند نیز بهشدت نسبت به وضعیت کنونی اقلیم معترض باشند.
بااینوجود، اتفاقات سیاسی در داخل عراق همچون برگزاری رفراندوم - در شرایطی که دولت اقلیم توانایی تأمین نیازهای اولیه شهروندانش را نداشت- ایجاد بحران در روابط با همسایگان، درگیریهای حزبی در اقلیم، و ناتوانی حکومت نیچروان بارزانی در حل اختلافات با بغداد موجب بدبینی و بیاعتمادی شدید مردم به دولتمردان و سیاستمداران شده است. این درحالیست که حزب دموکرات در زمان تبلیغ برای برگزاری رفراندوم، رفراندوم را کلید بهبود وضعیت میدانست و مدام با وعده حل مشکلات اقتصادی و خدماتی بهواسطه موفقیتآمیز بودن رفراندوم بر مشکلات اقلیم سرپوش میگذاشت و اعتراضات را ساکت میکرد. لذا بعد از رفراندوم به علت دلایلی که ذکر شد مشکلات اقلیم نهتنها بهبود نیافت بلکه بهشدت وخیمتر گشت. به همین علت معترضان دیگر به وعدههای دولتمردان اعتمادی ندارند و با توجه به نبود هیچ اراده راسخی از سوی اربیل برای مذاکره با بغداد و اصرار حزب دموکرات بر عدم لغو نتایج رفراندوم، یکی از خواستههای معترضان، مداخله حیدر عبادی نخستوزیری عراق برای تشکیل دولت وحدت ملی و بهبود وضعیت بود.
اقلیم کردستان در ماههای اخیر شاهد تظاهرات گسترده کارمندان دولت در شهرهای مختلف خود در اعتراض به عدم پرداخت حقوق معوقه خود بوده است. عدم توجه و رسیدگی مقامات اقلیم و همچنین عدم توانایی تأمین این بودجه به علت قطع ارسال بودجه 17درصدی سالانه اقلیم از سوی دولت عراق به دلیل تأکید سران حزب دموکرات بر نتایج همهپرسی، موجب شده تا این دور از اعتراضات از شدت بیشتری برخوردار باشد و خواستههای معترضان بنیادیتر باشد.
همانطور که اشاره شد، اقلیم در ماههای اخیر اعتراضات گوناگونی به خود دیده بود اما گستردگی اعتراضات امروز نشان از عدم تمایل مردم به بقای این سیستم حکومتی و همچنین باقی ماندن اختلافات اربیل و عراق دارد. وضعیت نامساعد زندگی در اقلیم و طولانی شدن این وضعیت بهشدت مردم را عصبانی کرده است. بهعلاوه با توجه به اینکه مردم عزم راسخی را در دولتمردان اقلیم برای بهبود نمیبینند و همچنین با توجه به این امر که رفراندوم برخلاف شعارهای حزب دموکرات موجب تشدید بحران شد، معترضان تنها راه بهبودی را انحلال دولت، شکلگیری دولت وحدت ملی و ازسرگیری مذاکرات با بغداد میدانند. بااینوجود به نظر نمیرسد این اعتراضات همچون اعتراضات پیشین اعتراضی موقتی یا اعتراضی سیاسی ایجادشده از سوی یک حزب باشد. خود جوش بودن و شدت اعتراضات نشان میدهد نارضایتی مردم بسیار شدید است و در نتیجه، با توجه به روند فزاینده مشکلات در اقلیم، باید منتظر تداوم آن تا نیل به خواسته ها بود.