پایین ماندن قیمت نفت به ضرر کشورهایی چون روسیه و ایران که فروش حاملهای انرژی از اصلیترین منابع تأمینکننده تولید ناخالص ملیشان است؛ لذا افزایش همکاریهای ایران و روسیه بهنوعی میتوانددر عدم کاهش شدید قیمت حاملهای انرژی موثر شود.
به گزارش الوقت روز چهارشنبه 23 تیر دو تفاهمنامه گازی میان ایران و روسیه به امضا رسید. نخست تفاهمنامه " ترسیم نقشه راه گازی در ایران" توسط «علی کاردر»، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران و «الکسی میلر»، مدیرعامل شرکت گازپروم روسیه به امضا رسید. سپس در ادامه نشست گازی ایران و روسیه در تهران، تفاهمنامهای دیگر برای همکاری روسیه با ایران در پروژه "ایران LNG" میان دو طرف امضا شد.
طرح ایران LNG چیست؟
این طرح توسط شرکت ملی نفت ایران قرار است به انجام رسد. این شرکت درصدد ساخت یک کارخانه تولید LNG است که بر دارای دو خط تولید موازی میباشد. سالانه هرکدام از این خط تولیدها حدود ۴/۵ میلیون تن ال ان جی , ۰/۲۶۳میلیون تن پروپان ، ۰/۱۹۴میلیون تن بوتان، ۰/۲۱۳ میلیون تن میعانت گازی و ۰/۱۳۳میلیون تن گوگرد را به تولید میرسانند. این کارخانه مایع سازی گاز طبیعی در منطقه تمبک واقع در ۵۰ کیلومتری شمال غربی عسلویه و ۱۵ کیلومتری جنوب شرقی کنگان- پارس۲ (تمبک) در دست احداث است.
تاکید بر تداوم همکاریها
پس از امضا قرارداد رییس شرکت گازپروم با تاکید بر اهمیت این قرارداد گفت: «امروز گام مهمی در مسیر همکاری گازی با ایران برداشتهشده است». «امیرحسین زمانینیا»، معاون امور بینالملل وزیر نفت ایران نیز اظهار داشت: «ایران و روسیه توافق کردند در بخش انرژی همکاریهای راهبردی داشته باشند که شامل حوزههای مختلف از توسعه میدانهای نفتی و گازی ایران تا همکاری درزمینه تحقیقات خواهد بود.» شرکت گازپروم روسیه بزرگترین شرکت تأمینکننده گاز در جهان است و 25 درصد گاز اروپا را تأمین میکند.
بیژن نامدار زنگنه وزیر نفت ایران در حاشیه به امضا رسیدن این تفاهمنامهها بیان داشت «وزارت نفت با شرکت گازپروم در یک سال اخیر تفاهمنامههای متعددی امضاء کرده است. این شرکت باید برنامه و طرح توسعه خود را برای میدانهای ۶ پارس شمالی و فرزاد Aو B ارائه کند.» همچنین وی با اشاره به راه تأمین بودجه این روند توسعه افزود « این توسعهها بهطور طبیعی با برنامه صادرات همراه خواهد بود، زیرا هزینهها باید از محل صادرات بازپرداخت شود.» زنگنه با باتجربه دانستن شرکت گازپروم روسیه به برنامههای این شرکت برای احداث خط لوله گازی و همچنین احداث و توسعه کارخانهها و خط تولید گاز مایع (LNG) اشاره کرد. زنگنه در باب امضای یادداشت تفاهمنامه برای مطالعه پروژه ایران LNG، بیان داشت: «ساخت کارخانه LNG با ظرفیت حدود ۱۰ میلیون تن در سال هماکنون نیمهتمام باقیمانده است و شرکت گازپروم فرصت دارد ظرف مدت حداکثر شش ماه مطالعات مالی و فنی خود را انجام و پیشنهاد خود را برای مشارکت سهمی و سرمایهای در این کارخانه ارائه دهد. اینیک قدم مهم برای حضور گازپروم در طرحهای توسعهای گازی ایران و پتروشیمیهای متکی به گاز است.»
زنگنه امضای این دو تفاهم را گامی در راستای حضور پررنگتر گازپروم روسیه در طرح توسعه گازی و مجموعه پتروشیمیهای متکی به خوراک گاز در ایران دانست. در ادامه زنگنه با اشاره به این نکته که «همکاری ایران و روسیه به ترتیب بهعنوان نخستین و دومین دارندگان گازی جهان در بازار جهان تعیینکننده خواهد بود»، بیان داشت: « برای تکمیل پروژه ایران LNG به حدود چهار میلیارد دلار سرمایه نیاز است؛ اما اینکه مشارکت بعدی چگونه خواهد بود در ماههای آینده روشن میشود».
اهمیت راهبردی تفاهمنامههای گازی ایران و روسیه.
علاوه بر اهمیت اقتصادی و همچنین نقشی که این معاهدهها در توسعه برنامه گازی ایران میتواند داشته باشد، اهمیت راهبردی آنها نیز حائز اهمیت است. تهران و مسکو بهعنوان دو بازیگر مهم منطقهای که در طول سالیان اخیر بهویژه در موضوع مقابله با تروریسم و نفوذ غرب در منطقه روند روبه گسترشی از همکاریها را برای ایجاد اتحادی راهبردی آغاز کردهاند، میتوانند مکمل و تأمینکننده نیازهای یکدیگر باشند. بهعنوانمثال همکاریهای گازی این دو کشور میتواند هم بر نوسانات قیمت گاز مؤثر باشد و هم میتواند بهنوعی قدرت مانور و چانهزنی دو کشور را در قبال فشارهای غرب بهویژه در حوزه اقتصادی افزایش دهد. بهعلاوه این دو کشور با توجه به ذخایر نفتی و گازی عمده میتوانند با همکاریهای دوجانبه در تعیین قیمت نفت و گاز نقشی تعیینکننده داشته باشند.
پیشازاین ایران و روسیه در اوپک گازی همکاریهای متفاوتی داشتهاند. همکاریهای ایران و روسیه نیز بهنوعی راهبردی است و در راستای رقابت اقتصادی-تجاری با آمریکا و متحدان آمریکا در منطقه میباشد. سیاستهای اقتصادی آمریکا در حوزه تجارتهای نفتی و گازی در سالهای اخیر در راستای پایین نگهداشتن قیمت نفت بوده است چراکه خود به عنوان یکی از بزرگترین تولید کنندگان نفت قادراست مابه ازای درآمدی که از کاهش نفت از دست می دهد از طریق زیرساخت های تجاری غیر نفتی جبران کند کاری که برای کشورهای نفت خیز خاورمیانه ناممکن است. پایین ماند قیمت نفت به ضرر کشورهایی چون روسیه و ایران که فروش حاملهای انرژی از اصلیترین منابع تأمینکننده تولید ناخالص ملیشان است؛ لذا افزایش همکاریهای ایران و روسیه بهنوعی میتوانددر عدم کاهش شدید قیمت حاملهای انرژی موثر شود. روسیه اهمیت این همکاریها را بهخوبی درک کرده است و پیشنهاد طرح اوپیک گازی نیز در همین راستا عملی شد.
بهعلاوه، پس از اعمال تحریمهای مختلف اروپا و آمریکا بر اقتصاد روسیه بویژ] در موضوع اوکراین، روسیه بهعنوان یکی از کشورهای نزدیک به ایران سعی میکند از این بازار سود ببرد. در همین راستا فروردین سال جاری در سفر حسن روحانی رئیسجمهوری ایران با اشاره به اهمیت افزایش همکاریهای نفتی و همچنین همکاریهای گازی در اوپیک گاری بیان داشت : « ایران و روسیه هر دو تولیدکننده نفت و گاز هستند، اما درعینحال میتوانند بهجای رقابتهای ناسالم، روابط سازندهای در عرصه تولید و عرضه انرژی داشته باشند.» همچنین وی این همکاریها را پیشزمینه همکاری ایران و روسیه در راستای مبارزه با تروریستم و زیادهخواهیهای غرب دانست.
با توجه به نکات فوق امضای دو یادداشت تفاهم "ترسیم نقشه گازی ایران" و " مطالعه بر روی پروژه ایران LNG" بهنوعی قدرت گازی ایران را در اوپیک گازی بهعنوان یکی از نزدیکان روسیه تقویت میکند و بهعلاوه به روند توسعه ایران در دوران پساتحریم نیز سرعت میبخشد.
