روز چهارشنبه ۱۱ اکتبر (۱۹ مهر) کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل در ژنو اعلام کرد که فراری دادن مسلمانان روهینگیا از خانههایشان و سوزاندن خانهها و نیز کشتار این مردم و تجاوز به آنها یک اقدام سیستماتیک و برنامهریزی شده بوده است.
بر اساس اطلاعات این عالیترین نهاد حقوق بشری، نیروهای امنیتی به همراه شهروندان میانمار مرتکب نقض حقوق بشر شدهاند.
گزارش کمیساریای عالی حقوق بشر حاکی از آن است که حملات خونین به اقلیت روهینگیا، سیستماتیک، برنامهریزی شده و هماهنگ بوده است. قصد آنها هم کاملا روشن است: اقلیت روهینگیا باید از میانمار رانده شوند و جلوی بازگشت آنها هم گرفته شود.
در این گزارش آمده است: «کمیساریای عالی حقوق بشر به شدت نگران امنیت صدها هزار روهینگیایی است که همچنان در شمال استان راخین هستند.»
متخصصان این نهاد عالی حقوق بشری در نیمه ماه سپتامبر با ۶۵ فرد و گروه از روهینگیا که به کشور همسایه، بنگلادش گریختهاند، مصاحبه کردند. از اواخر ماه اوت بیش از نیم میلیون پناهنده روهینگیا به بنگلادش گریختهاند.
با این حال گزارش کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد در حالی منتشر شده است که دوهفته پیش، منابعی در سازمان ملل متحد و یک نهاد یاریرسان اعلام کرد که دفتر سازمان ملل در میانمار در چند سال گذشته از طرح و برجسته کردن موارد نقض حقوق انسانی مسلمانان روهینگیا با دولت این کشور ممانعت کرده است. در آن زمان خبرگزاری بی بی سی گزارشی از یک مقام سابق سازمان ملل متحد را منتشر کرد که میگفت رئیس دفتر سازمان ملل در میانمار مانع از دسترسی فعالان حقوقبشر به مناطق آسیب دیده مردمان روهینگیا شده است. بلافاصله پس از انتشار این گزارش دفتر نمایندگی سازمان ملل در میانمار با انتشار بیانیهای با آن "قویا مخالفت" کرد و آن را غیرواقعی خواند.
با وجود انتشار گزارشهایی که در آن گفته میشود سازمان ملل متحد برای کنترل بحران روهینگیا تلاش میکند، اما منابعی در این سازمان به همراه یک نهاد کمکرسان گفتهاند چهار سال پیش، رناتا لوک دسالیین، رئیس کانادایی دفتر نمایندگی سازمان ملل متحد در میانمار مانع از سفر فعالان حقوق بشری به مناطق روهینگیا نشین شده و تلاش کرده فعالیتها برای اطلاعرسانی در مورد بحران روهینگیا را متوقف کند و همچنین آن دسته از کارمندان سازمان ملل متحد را که سعی داشتهاند نسبت به قریب الوقوع بودن یک پاکسازی قومی در این منطقه هشدار دهند، به انزوا بکشاند.
کارولین واندنابیل، یکی از امدادگران که تجربه کار در روآندا در سالهای ۹۴-۱۹۹۳ در خلال شکلگیری نسلکشی این کشور آفریقایی را هم دارد، میگوید از نظر او نشانههای قریبالوقوع بودن یک بحران مشابه در میانمار وجود داشته است اما او یا دیگران جرات علنی کردن آن را نیافتهاند.
کارولین میگوید" نه این که نمیشد در این باره حرف زد، اما مشخص بود که اگر بخواهی روی این مساله انگشت بگذاری، ممکن است دیگر به جلسات دعوتت نکنند و یا شرایط ادامه کار برایت یکباره لغو شود و ناچار به ترک کشور شوی."
"در آن ایام با گروهی از بازرگان مقیم و تجار اهل برمهای بودم و صحبت از استان راخین و روهینگیا شد که یکی از برمهایها گفت: 'باید همه اینها رو مثل سگ کشت.' برای من، این سطح از نزول ارزش جان انسانها نشانهای بود از این که جامعه برمه اکنون به جایی رسیده که چنین باورهایی را به عنوان یک هنجار پذیرا شود."
آن طور که خبرنگارانی که این تحقیقات را انجام دادهاند، میگویند طرح مساله بحران روهینگیا و خطر نسلکشی در این منطقه در میان کارمندان دفتر سازمان ملل میانمار "به یک تابو بدل شده بوده است."
در جریان رسانهای شدن بحران مسلمانان میانمار طی چند نوبت نیز گزارش شد که دولت میانمار بازدید برنامهریزی شده نماینده سازمان ملل متحد از ایالت راخین را لغو کرده است .لغو این بازدیدها در حالی انجام شده که سازمان ملل نیز اعلام کرده که تلاشش برای بازدید از این مناطق بی نتیجه بوده است. این دیدارها میتوانست نخستین دیدار نماینده سازمان ملل از ایالت راخین از زمان آغاز ناآرامیهای اخیر در اواخر ماه گذشته باشد.
با این حال انتشار گزارش سازماندهی شدن حملات به مسلمانان از طرف ارتش و مردم بودایی میانمار از یک طرف و همزمان انتشار گزارشی که در آن گفته شده سازمان طی چهار سال گذشته از انتشار گزارش پیرامون این موضوع ممانعت کرده است، به آشکار شدن بخش دیگری از سناریوی ضدانسانی در میانمار علیه اقلیت مسلمان منجر خواهد شد.
اکثریت بودایی میانمار، برای اقلیت روهینگیا حق شهروندی قائل نیستند و آنها را به عنوان "مهاجران غیرقانونی" میشناسند. این در حالی است که چندین نسل است که اقلیت مسلمان روهینگیا در میانمار زندگی میکنند.
از زمان آغاز درگیریهای قومی علیه مسلمانان در میانمار، بیش از ۵۰۰ هزار مسلمان روهینگیا به کشور بنگلادش گریختهاند.
همچنین دهها هزار تن از ساکنان مسلمان که خانههایشان در جریان درگیری نابود شده در پناهگاههای موقتی در راخین زندگی میکنند.
سازمان ملل هشدار داده است که عملیات ارتش میانمار (برمه) علیه اقلیت روهینگیا - که اکثر آنان مسلمان هستند - میتواند مصداق پاکسازی قومی باشد.
روهینگیا یک اقلیت بدون تابعیت هستند که همواره در میانمار سرکوب شدهاند. دولت میانمار این اقلیت را مهاجر غیرقانونی و فاقد شهروندی این کشور میداند.
عملکرد دولت میانمار و بویژه رهبر غربگرای آن، آنگ سان سوچی که از قضا برنده جایزه صلح نوبل نیز میباشد در مقابله با بحران مسلمانان روهینگیا با انتقادات بین المللی روبرو شده است.