الوقت_ هيئت سياسي طالبان افغانستان به‌رهبري «طيب آغا» به ايران سفر كرد. اين هيئت متشكل از اعضاي دفتر سياسي طالبان افغانستان در قطر، روز سه شنبه وارد تهران شد. رهبري هيئت سياسي طالبان افغانستان در اين سفر به‌عهده «طيب آغا» مسئول دفتر سياسي طالبان در قطر بود. اين هيئت در سفر به تهران با مقامات امنيتي جمهوري اسلامي ايران ديدار و پيرامون مسائل منطقه‌اي به‌ويژه مسائل جهان اسلام، نفوذ داعش در افغانستان و همچنين مسائل مربوط به مهاجرين به بحث و تبادل نظر پرداختند .
محمد‌اسماعيل قاسم‌يار، عضو كميته روابط بين‌الملل شوراي عالي صلح افغانستان، همان زمان اين خبر را تأييد كرد. از دفتر سياسي طالبان، يك گروه هفت تا هشت نفره، كه مقيم دوحه قطر هستند، به تهران سفر كردند. اگرچه از ديدارهاي اين هيأت در تهران خبري منتشر نشد، اما رياست اين هيأت را «طيب آغا»، رئيس كميسيون سياسي طالبان، به‌عهده داشت و قاري دين‌محمد حنيف و شيرمحمد عباس استانكزي و عبدالسلام حنفي نيز از اعضاي اين هيأت بودند .
هيئت سياسي طالبان افغانستان پيش از اين نيز دو مرتبه به‌منظور ديدار با مقامات امنيتي جمهوري اسلامي ايران و همچنين شركت در كنفرانس بين‌المللي بيداري اسلامي به ايران سفر كرده بودند. طالبان افغانستان پيش از اين اعلام كرده بودند كه هدف آنها از ايجاد دفتر سياسي در قطر ارتباط با ساير كشورهاي جهان است، به همين منظور از زمان ايجاد اين دفتر اعضاي آن سفرهاي متعددي به ساير كشورها از جمله چين، استراليا، آلمان، ژاپن و برخي ديگر از كشورها داشته‌اند.
اين سفر به‌دنبال نشست «پگواش» در قطر صورت گرفت كه در آن طالبان و نمايندگاني از دولت افغانستان به‌صورت غيررسمي باهم ملاقات داشتند. بعد از اين نشست، طالبان به دعوت مقامات ايراني به تهران رفتند و روي مسائل مورد علاقه، باهم به تبادلِ نظر پرداختند. طالبان درباره آغاز عمليات امسال‌شان، كه به‌نام «عزم» آغاز شده است، و از موفقيت‌هاي‌شان در جنگ با نيروهاي دولتي و نيز پيشروي‌شان در شمال افغانستان سخن گفتند. آنها درعين‌حال، ديدگاه‌شان درباره صلح را هم واضح كردند و گفتند تاكنون هيچ ملاقاتي درباره صلح ميان آنها و نمايندگان دولت افغانستان صورت نگرفته است، زيرا دولت افغانستان مي‌خواهد صلح را از طريق پاكستان در افغانستان برقرار كند. در ضمن هيأت طالبان نظرشان درباره موانع پيش‌ِروي صلح در افغانستان را نيز بيان كردند كه حضور نيروهاي خارجي در كشور، در صدر اين موانع قرار دارد .
موضوع مهاجران هم در مذاكرات طالبان در تهران مطرح شده است. اخباري مبني‌بر اينكه تاكنون تعدادي از مردم افغان به سوريه اعزام شده‌اند تا در كنار نيروهاي بشار اسد، عليه داعش بجنگند. تاكنون تعدادي از اين افراد دستگير و تعدادي هم كشته شده‌اند. شايعاتي هم درباره فرستاده‌شدن تعدادي از اين افراد به يمن به‌گوش مي‌رسد. نگراني طالبان از اين است كه اينگونه اقدامات موجب تحريك احساسات مذهبي در افغانستان شود و درنتيجه براي داعش فرصت مناسبي به‌منظور سربازگيري فراهم آورد.
از سوي ديگر فعاليت داعش در افغانستان هم مطرح است. گروه داعش در بعضي از مناطق افغانستان فعاليت خود را آغاز كرده‌اند و حتي دست به عمليات نظامي زده‌اند. ايران كه مرز طولاني‌اي با افغانستان دارد، اين نگراني وجود دارد كه در مرزهاي شرقي و در افغانستان و حتي ايران، با مسائلي مواجه شود كه در مرزهاي غربي، به‌ويژه با عراق، با آن مواجه است. مقامات ايراني مي‌خواستند از طالبان بشنوند كه اين گزارش‌ها به‌ويژه در شرق افغانستان و برخورد نظامي ميان طالبان و داعش در اين مناطق تا چه حد درست و اين خطر چقدر جدي است. از طرف ديگر طالبان نگران انگيزه‌هايي هستند كه ممكن است موجب قدرت‌گرفتن داعش در افغانستان شود.
در اين سفر، درباره نقش كشورهاي همسايه و منطقه در پروسه صلح نيز صحبت شد و نقش مثبت چين در اين پروسه نيز به بحث گذاشته شد. در اين ارتباط «قاري دين‌محمد حنيف» درباره ملاقات خود با مقامات چيني سخن گفت و در مقابل مقامات ايراني هم براي كمك به پروسه صلح در افغانستان اظهار آمادگي كردند. لازم به ذكر است كه طالبان قبلا هم سفرهايي به ايران داشته‌اند و حتي براي شركت در كنفرانس‌هاي بين‌المللي، مانند كنفرانس بيداري اسلامي نيز از آنها دعوت به‌عمل آمده است. ذبيح الله مجاهد، سخنگوي طالبان، در اعلاميه‌اي كه 30 ارديبهشت به رسانه‌ها فرستاد، سفر هيأت طالبان به تهران را تأييد كرد و آن را بخشي از سفرهاي معمولي به كشورهاي ديگر، به‌منظور تبادلِ نظر با مقامات آن كشورها خواند.
موضوع ديگر مطرح‌شده در اين ديدارها، مسأله جنگ در شمال افغانستان بود. اين مسأله نيز نگراني‌هايي در سطح منطقه، به‌ويژه ميان همسايه‌هاي افغانستان، به‌ميان آورده است. وزير كشور روسيه نيز در همين هفته به كابل سفر داشت و درباره جنگ‌هاي شمال، به‌ويژه قندوز، با مقامات افغان، ازجمله رئيس‌جمهور تبادلِ نظر كرد.
واقعيت اين hست كه به دلايل مختلف هم طالبان و هم دولت وحدت ملي افغانستان، بيش از گذشته به مصالحه با يكديگر نزديك شده‌اند و در اين ميان تلاشهاي اشرف‌غني رئيس جمهور جديد افغانستان بسيار موثر بوده است. فارغ از اين كه بازيگران دخيل در مذاكرات صلح به چه ميزان صداقت دارند، اما آنچه كه بطور آشكارا مطرح مي‌شود اين كه هم دولت افغانستان و هم طالبان افغان به عنوان دو طرف درگير و هم حاميان منطقه‌اي و فرامنطقه‌اي هر دو طرف، به دنبال منافع خود هستند تا ايجاد امنيت در افغانستان.
آمريكا، غرب و كشورهاي عربي به دنبال ايجاد تهديد جدي براي ايران از طريق داعش هستند. اكنون منابع مالي طالبان كمتر و يا قطع شده و به دنبال حمايت مالي نظامي از داعش هستند. ژنرال كمپل فرمانده نيروهاي ناتو نيز به صراحت به عضوگيري داعش از بدنه طالبان اذعان كرد و در واقع غربي‌هاي رويكرد چندگانه‌اي در افغانستان را دنبال مي‌كنند و براي تداوم اشغال افغانستان نياز به داعش و ... دارند.
مشاركت دادن طالبان در ساختار قدرت در افغانستان و كشاندن آنان از بخش نظامي به حوزه سياسي، يك طرح راهبردي است كه پاكستان و آمريكا روي آن متمركزند. اين در حالي است كه طالبان با سياست‌هاي پاكستان مخالف بوده چرا كه صلح از طريق اسلام آباد را مناسب ندانسته و بر اين امر پافشاري مي‌كند كه صلح واقعي بايد پس از خروج كامل اشغالگران صورت بگيرد.
البته طي سالهاي گذشته چندين نشست بين‌المللي، منطقه‌اي يا سه جانبه و چهارجانبه و در اغلب كشورهاي اروپايي و آسيايي به اسم مذاكرات صلح با طالبان برقرار شده و در اين ميان سفر هياتي از طالبان به ايران و احتمالا اخذ ديدگاه‌هاي مسئولين كشورمان، يك امر طبيعي است و اينطور نيست كه با آمدن نمايندگاني از طالبان، ديدگاه‌هاي منفي نظير حمايت ايران از طالبان و مطالبي اينگونه بزرگ‌نمايي شود. به طور حتم نمايندگان وابسته به طالبان يا معتقد به اين جريان در سفرهاي خود و يا شركت در كنفرانس‌ها و نشست‌ها به دنبال آن هستند كه ديدگاه‌ها و عقايد خود را آنطور كه هست ارائه كنند و نه آنگونه كه برخي كشورهاي منطقه‌اي و آمريكايي ارائه مي‌كنند و عمدتا از طالبان به عنوان ابزاري بهره‌برداري مي‌كنند و اكنون نيز با توجه به شرايط امنيتي منطقه به دنبال رسوخ دادن و گسترش دامنه تروريسم به اسم داعش در افغانستان هستند.
دكتر باقري
