الوقت_ در تركيه 80 حزب تاسيس شده است و حدود 16 حزب در انتخابات 2015 شركت مي كنند. احزاب و ائتلاف هاي مهم كه در انتخابات عمومي مجلس بزرگ ملت ترك شركت خواهند كرد، عبارتند از :
الف) حزب عدالت و توسعه:
حزب عدالت و توسعه درصدد است كه قانون اساسي جديد را تدوين به تصويب برساند و نظام رياست جمهوري و سيستم ايالتي با صلاحيت ها و وظايف فوق العاده استانداري ها را برقرار كند. در همين راستا قانون امنيت داخلي را تصويب، صلاحيت ها و وظايف فوق العاده با مصونيت فضايي را به تشكيلات استخبارات ملي ميت (MIT ) واگذار، اصلاحات در قانون شوراي عالي قضات و دادستان ها را انجام داده و طرفداران خود را در اين نهاد قضايي انتخاب و منصوب كرد.
در تجمع هاي انتخاباتي حزب عدالت و توسعه دم از خدمات توسعه اقتصادي و تجاري و عمراني مي زند. ولي احزاب مخالف از گسترش فقر و بيكاري و افزايش بدهي داخلي و خارجي و سياست جنگ طلبانه و انحصار طلبي سخن مي گويند. اردوغان در يك سخنراني خود ضمن گلايه از سرمايه داران انحصاري و بزرگ تركيه از جمله توسياد (TÜSİD انجمن صاحبان صنايع و كارفرمايان ترك ) به علت انتقاد از حكومت حزب عدالت و توسعه گفته است: در دوازده سال اخير حكومت حزب عدالت و توسعه سرمايه 5 برابر افزايش يافته است. احزاب مخالف نيز حزب عدالت و توسعه را متهم مي كنند كه درخدمت سرمايه داران بزرگ و فراملي تركيه هستند، نه ملت تركيه.
احمد داود اوغلو گفته است، اگر در انتخابات شكست بخورد از رياست حزب عدالت و توسعه استعفا خواهد كرد. اردوغان رئيس جمهور تركيه گفته است، براي تغيير قانون اساسي و برقراري نظام رياست جمهوري 335 راي نمايندگان ملت كافي است. در حالي كه براي تغيير قانون اساسي بدون همه پرسي حداقل آراء مثبت مجلس بايست 367 راي باشد. كمتر از آن و حداقل 330 راي نماينده مجلس بايست به همه پرسي گذارده شود.
ب) حزب جمهوري خلق
حزب جمهوري خلق به رهبري كمال قليچ دار اوغلو تجمع انتخاباتي خود را آغاز كرده است.
اين حزب نيز خواهان حل مساله كردي و مخالف سياست داخلي و خارجي "حزب عدالت و توسعه" به رهبري رجب طيب اردوغان است . حزب جمهوري خلق تا برگزاري انتخابات مجلس در هفت ژوئن 2015 ، پنجاه ميتينگ انتخاباتي برگزار و 19 آوريل برنامه انتخاباتي و حكومتي خود را اعلام خواهد كرد.
عثمان كوروترك نماينده استانبول از حزب جمهوري خلق نيز در مجلس تركيه گفت، اگر سياست مذهب گراي تركيه ادامه داشته باشد، خطر واگذاري نقش تركيه در منطقه به ايران وجود دارد. وي افزود : قرارداد ايران با 1+5 و امريكا اميدوار كننده است، ولي عربستان و اسراييل مخالف آن هستند. حكومت حزب عدالت و توسعه نيز به صورت مشروط از قرار داد ايران با امريكا و 1+5 حمايت مي كند. حزب عدالت و توسعه بايد از الحاق به جبهه سني به رهبري عربستان سعودي منصرف شود و در سياست خارجي بر اصل لائيسم را اجرا كند. ايران عليرغم اينكه ايران جمهوري اسلامي است ولي در سياست خارجي عملگرا و لائيك و در راستاي منافع ملي خود اقدام مي كند. حزب جمهوري خلق نيز مخالف برقراري نظام رياست جمهوري در تركيه است .
ج) حزب حركت ملي گرا
حزب حركت ملي گرا ( پان تركيست ) به رهبري " دولت باغچه لي " نيز حكومت حزب عدالت و توسعه را متهم به خيانت به كشور كرد. دولت باغچه لي گفت: در سيزده سال اخير حاكميت حزب عدالت، توسعه فقر، جهالت و فساد اخلاقي اعمال ممنوعيت هاي غير قانوني و اختلاس و اقداماتي در جهت تجزيه كشور انجام شده است. اگر حزب حركت ملي گرا به حكومت دست يابد، با خائنين تجزيه طلب / پ.ك.ك / مبارزه خواهد شد. مذاكره با پ.ك.ك باطل اعلام خواهد شد. برادري هزار ساله كردها و تركها احيا و تقويت خواهد شد.
حزب حركت ملي گراي تركيه در پيشنويس بيانيه انتخاباتي خود اعلام كرد، اگر در انتخابات 7 ژوئن 2015 به پيروزي دست يابد و حكومت تشكيل دهد، عبدالله اوج آلان را از زندان جزيره ايمرالي خارج و به يك زندان عادي منتقل خواهد كرد. مذاكره حكومت حزب حاكم عدالت و توسعه با عبدالله اوج آلان يك اقدام و روند خيانت آميز است،بايد به اين مذاكرات پايان داده شود. اوج آلان به زندان نوع F منتقل خواهد شد. اوج آلان بايد از موقعيت يك محكوم خاص كه ايمرالي ميزبان آنست خارج و به زندان نوع F كه ارتباطش با خارج از زندان قطع مي شود، منتقل شود و به وي اجازه داده نشود كه به رهبري و هدايت حزب كارگران كردستان تركيه (پ.ك.ك) ادامه دهد. به جاي مذاكره با گروه پ.ك.ك با آن مبارزه خواهد شد. به فعاليت همه عوامل و بدنباله روهاي سازمان جدايي طلب تروريستي در سطح بين المللي نيز درمدت كوتاهي پايان داده خواهد شد.
د) حزب دمكراتيك خلق ها و ساير گروه ها واحزاب كرد:
گروه هاي كرد تركيه به چند دسته تقسيم شده اند:
1. طرفداران حزب كارگران كردستان تركيه (پ.ك.ك) و جناح ها و احزاب سياسي وابسته به حزب كردستان تركيه مانند HDP ؛ حزب صلح و دمكراسي وحزب مناطق دمكراتيك BDP ، كنگره جامعه دمكراتيك ،اتحاد جوامع كردستان KCKو غيره هستند.
حزب دمكراتيك خلق ها HDP نامزدهاي نمايندگي مجلس متشكل از چپ گرايان سوسياليست به طور عمده چپ هاي كرد هستند. ملي گرايان كرد و ملي مذهبي هاي كرد نيز نامزد شده اند. حزب دمكراتيك خلقها در 80 استان تركيه نامزد نمايندگي معرفي و در فهرست حزبي قرار داده است. برخي گروه ها و احزاب چپ و سوسياليست ترك نيز به اين حزب پيوسته اند. اين حزب بر مساله كردي متمركز شده است ولي مدعي فرا قومي و حزب سراسري بودن است.
2. اسلامگرايان كرد مانند حزب حق و آزادي HAKPAR : احزاب اسلامگراي كرد تركيه از حزب عدالت و توسعه حمايت مي كنند. بيشتر مردم كرد زبان نيز به حزب عدالت و توسعه راي مي دهند. كردهاي طرفدار حزب دمكرات كردستان تركيه وابسته به حزب دمكرات كردستان عراق به رهبري مسعود بارزاني نيز از حزب عدالت و توسعه حمايت مي كنند. 3. حزب دعوي پارتسي (حزب مبارزه آزاد) HUDAPAR و مخالف پ.ك.ك هستند. حزب HUDAPAR ارگان سياسي حزب الله كرد تركيه است و تاكنون بيش از 40 نفر از اعضاء آن توسط پ.ك. ك كشته شده اند.
به هر حال حدود 7 درصد اكراد طرفدار پ.ك.ك و احزاب سياسي وابسته به ويژه حزب دموكراتيك خلق ها هستند. "حزب دمكراتيك خلق ها" مخالف نظام رياست جمهوري به رهبري اردوغان هستند. اگر كردها به حزب دمكراتيك خلق ها راي دهند، درآن صورت اين حزب از 10 درصد حد نصاب انتخابات عبور كرده و آراء حزب عدالت و توسعه شكسته و انحصار طلبي حزب عدالت و توسعه تضعيف خواهد شد.
حزب دمكراتيك خلق ها وابسته به پ.ك.ك خود را ميانجيگر مذاكرات بين حكومت حزب عدالت و توسعه با كادر فرماندهي پ.ك. ك در كوهستان قنديل و عبدالله اوج آلان رهبر زنداني پ.ك.ك در جزيره ايمرالي مي داند. اين حزب اعلام كرده است، اگر در مجلس تركيه حضور نداشته باشد، مساله كردي حل نخواهد شد و شورش ها آغاز مي شود، ولي اگر نمايندگانش وارد مجلس شوند، مذاكرات براي حل مساله كردي تسهيل خواهد شد.
و) جبهه اتحاد ملي
حزب سعادت به عنوان پيرو و نماينده اصلي "نهضت ملي گوروش" تركيه به رهبري پروفسور مصطفي كامالاك حقوق دان قانون اساسي، موجوديت جبهه اتحاد ملي براي شركت در انتخابات را اعلام و در 81 استان فهرست نامزد نمايندگان مجلس را منتشر كرد.
احزاب و گروه هاي حامي " جبهه اتحاد ملي " به فهرست مشترك حزب سعادت راي خواهند داد. حزب سعادت از حزب حركت ملي گرا نيز براي پيوستن به اين اتحاديه دعوت كرده بود، ولي جواب رد شنيد. حزب اتحاد بزرگ به رهبري مصطفي دستچي با گرايش ملي مذهبي ترك به فهرست مشترك جبهه اتحاد ملي به رهبري حزب سعادت راي خواهند داد.
رمزي چاير معاون دبيركل حزب اتحاد بزرگ گفت جبهه اتحاد ملي در انتخابات 7 ژوئن از حد نصاب ده درصدي عبور و وارد مجلس خواهد شد. بدين ترتيب حاكميت تك نفري رجب طيب اردوغان بر تركيه به پايان خواهد رسيد و نظام رياست جمهوري در تركيه برقرار نخواهد شد. حزب سعادت از هاشم قليچ رئيس سابق دادگاه قانون اساسي براي پيوستن به فهرست انتخاباتي جبهه اتحاد ملي فرا خواند، ولي هاشم قليچ اعلام كرد كه فعاليت سياسي نخواهد داد و نامزد نمايندگي مجلس نخواهد شد. احمد اوزال پسر تورگوت اوزال نامزد نمايندگي از ماردين شده و در اول فهرست جبهه اتحاد ملي قرار گرفت.
مصطفي كامالاك رهبر حزب سعادت تركيه گفت، حزب اتحاد بزرگ در چارچوب حزب سعادت در انتخابات مجلس تركيه شركت خواهد كرد. كامالاك افزود، براي حفظ وحدت كشور و شادماني ملت، انتخابات مجلس از اهميت زيادي برخوردار است و تصميم گرفته شد كه به صورت اتحاديه سه جانبه با كادر قدرتمند در انتخابات شركت كنيم، ولي متاسفانه اتحاد سه جانبه (با شركت حزب حركت ملي گرا ) تحقق نيافت. حزب اتحاد بزرگ و جامعه حزب اتحاد بزرگ در انتخابات مجلس به حزب سعادت راي خواهند داد.
احتمالا" طرفداران نهضت ملي گوروش كه از حزب عدالت و توسعه طرد شده اند، به جبهه اتحاد ملي راي خواهند داد. جبهه اتحادملي، حدنصاب انتخابات ده درصدي و توزيع كمك هاي نقدي دولت به احزاب سياسي را ناعادلانه مي داند.
