بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسراییل روز سه شنبه 23 آذرماه به جمهوری آذربایجان سفر کرد؛ دیداری که از مدت ها پیش، بسیار روی آن تبلیغات و از سوی رسانه‌های دو طرف نیز به آن پرداخته شده بود. به گزارش رسانه‌ها، سفر نتانیاهو به آذربایجان در خلال سفر یک روزه او به جمهوری قزاقستان برنامه ریزی شده بود و چند ساعت بیشتر به طول نخواهد انجامید. نخست‌وزیر اسرائیل امروز برای دومین‌بار به جمهوری آذربایجان میرود. گفتنی است بنیامین نتانیاهو برای اولین‌بار در سال ١٩٩٧ میلادی شبانه و پنهانی به باکو سفر کرد و هیچ تبلیغی از سوی مقامات تل‌آویو و باکو صورت نگرفت اما پس از این سفر بود که مناسبات آذربایجان -اسرائیل شروع به پیشرفت کرد. اما سفر اخیر نتانیاهو با تبلیغات گسترده و به‌گونه‌ای اعلام شد که همگان بدانند این سفر آشکارا و در روز روشن صورت خواهد گرفت تا عمق روابط تاکتیکی میان باکو و تل‌آویو به‌خوبی روشن شود. از آنجایی که نخست وزیر رژیم صهیونیستی پیش از انجام این سفر صحبت‌هایی ضد ایرانی به زبان رانده و گفته بود که با دونالد ترامپ، رئیس جمهور منتخب آمریکا در مورد لغو برجام حرف خواهد زد، این سفر از جنبه‌هایی برای جمهوری اسلامی ایران نیز حائز اهمیت است. زیرا به نظر می‌رسد که نخست وزیر اسرائیل که هنوز از شکل گیری توافق برجام خشمگین است از هیچ تلاشی برای تحت فشار گذاشتن ایران در سطح منطقه فروگذار نخواهد کرد.
برهان حشمتی، کارشناس مسائل جمهوری آذربایجان در گفتگو با پایگاه خبری الوقت به بررسی اهداف سفر نتانیاهو به آذربایجان پرداخت و گفت:« در مورد اهداف سفر بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم صهیونیستی به جمهوری آذربایجان باید تاکید داشت که این سفر را باید در چارچوب مناسبات رژیم اسرائیل با جمهوری آذربایجان در کل ارزیابی کرد و صرفا به دنبال اهداف مقطعی سفر نباشیم. جمهوری آذربایجان با اسرائیل در چند حوزه مناسبات خاصی دارد به خصوص اینکه رژیم صهیونیستی استفاده امنیتی گسترده‌ای از آذربایجان علیه برخی کشورهای منطقه دارد.» این کارشناس معتقد است که محور اصلی مناسبات اسرائیل با آذربایجان بر مبنای استفاده امنیتی، تحریک قومی و استفاده برای اعمال نفوذ فرهنگی در آذربایجان با هدف حرکات ایذایی علیه ایران شکل گرفته است.
در این بین نباید از اهداف فرهنگی این سفر نیز غافل شد؛ اعلام سال چندفرهنگ گرایی در جمهوری آذربایجان و تدارک برنامه‌های گسترده برای تجلیل و بزرگداشت یهود و صهیونیسم تحت پوشش این نام نیز در واقع طرحی بود که از طرف مراکز یهودی – صهیونیست به دولت جمهوری آذربایجان ارایه و در سال ۲۰۱۶ اجرا و در چارچوب آن، به تمامی دنیا اعلام شد که مظهر و نمود اصلی «چندفرهنگ گرایی» جمهوری آذربایجان توجه و عنایتی است که دولت جمهوری آذربایجان به یهودی‌های صهیونیست و فرقه‌های مرتبط با آن دارد.
برهان حشمتی در این رابطه توضیح داد:« رژیم اسرائیل یک سری طرح‌های فرهنگی در آذربایجان اجرا می‌کند و سال 2016 به عنوان سال چند فرهنگ گرایی در جمهوری آذربایجان اعلام شده است. چندفرهنگ گرایی درواقع یک کلید واژه برای شیعه زدایی در جمهوری آذربایجان است. در این میان یک سری سازمان‌های اسرائیلی در طراحی این سیاست نقش گسترده‌ای ایفا می‌کنند. لذا اسرائیل طراح و به نوعی مجری این برنامه‌های چند فرهنگ گرایی در آذربایجان به شمار میرود. به نظر می‌آید این مسئله که نتانیاهو در اواخر سال 2016 به باکو سفر کرده، به این دلیل است که می‌خواهد در اختتامیه سال چندفرهنگ گرایی در آذربایجان حضور داشته باشد.»
عنصر دیگر در شکل دادن به مناسبات و روابط رژیم اسرائیل و جمهوری آذربایجان، مسائل اقتصادی است؛ زیرا همچنانکه این کارشناس نیز اشاره دارد اساسا بخش اعظم یعنی 65 درصد از نیازهای نفتی اسرائیل از طریق آذربایجان تامین می‌شود. لذا تضمین جایگاه رژیم صهیونیستی به عنوان خریدار انحصاری نفت جمهوری آذربایجان و ورود به شاهراه انتقال گاز این جمهوری به اروپا می‌تواند یکی از اهداف اصلی سفر نتانیاهو به باکو باشد.
همچنین رژیم صهیونیستی در دو دهه و نیم گذشته تلاش مستمر و جدی و نظام مندی را برای نفوذ در ساختار نظامی و نظام امنیتی قفقاز جنوبی داشته است که یک بخش مهم از راهبرد رژیم صهیونیستی در جمهوری آذربایجان اجرا شده است. برهان حشمتی در این خصوص می‌گوید:« از نظر نظامی نیز روابط دو طرف خیلی گسترده است و اسرائیل در سال‌های گذشته جمهوری آذربایجان را به انبار تسلیحاتی خود در منطقه قفقاز تبدیل کرده است. طبق آماری که اعلام شده نزدیک به 6 میلیارد دلار تسلیحات از سوی اسرائیل به آذربایجان فروخته شده است. بهانه این فروش تسلیحاتی نیز بحران قره باغ است منتها به نظر نمی‌آید صرفا این تسلیحات برای کاربرد در بحران قره باغ فروخته شده باشد؛ زیرا اساسا آذربایجان هم به لحاظ ملاحظات جغرافیایی و هم به لحاظ وابستگی این کشور به ساختار اروپای غربی و تعهداتش نسبت به ناتو و سازمان امنیت همکاری اروپا، بنای استفاده از این تسلیحات نظامی برای بحران قره باغ را ندارد. لذا این انبار تسلیحاتی عملا برای ایجاد یک نوع فضای روانی ضدایرانی به آذربایجان فروخته شده است. »
او ادامه داد:« روابط تل‌آویو-باکو به لحاظ امنیتی نیز قابل بررسی است و سازمان موساد اسرائیل از همکاران بسیار مهم ساختارهای امنیتی جمهوری آذربایجان محسوب می‌شود.» این کارشناس مسائل آذربایجان با اشاره به استفاده‌های گسترده‌ای رژیم صهیونیستی از باکو برای عملیات‌های ایذایی ضد امنیتی علیه ایران، تاکید کرد:« شاهد بودیم تل‌آویو در ترور دانشمندان هسته‌ای ایران از موقعیت جغرافیایی جمهوری آذربایجان و امکانات فرودگاهی این کشور استفاده کرد. حتی اعترافات علي جمالي فشي، به عنوان عامل ترور شهيد علي محمدي موجود است که گفته بود از طریق فرودگاه باکو به اسرائیل منتقل شده است بدون آنکه مهر فرودگاه در پاسپورتش ثبت شود.»
به گفته حشمتی، علاوه بر این پایگاه‌های شنود که اسرائیل در مناطق مرزی جمهوری آذربایجان برای جاسوسی علیه ایران مستقر کرده و اعزام پهپادهای جاسوسی داخل ایران برای بدست آوردن اطلاعات قابل ذکر است.
از سوی دیگر یک روز پیش از سفر نتانیاهو به باکو، حسین امیرعبداللهیان دستیار ویژه رییس مجلس شورای اسلامی در امور بین الملل نسبت به این سفر و اظهارات نتانیاهو واکنش نشان داد و در کانال تلگرامی خود نوشت: «اظهارات مداخله جویانه نتانیاهو در آستانه سفرش به باکو تحریک کننده و با هدف بر افروختن آتش فتنه از حوزه آسیای میانه و قفقاز به شمار میرود.»
اما این کارشناس معتقد است حد و اندازه آذربایجان آن قدر نیست که به عنوان یک بازیگر بین المللی از آن یاد شود و بگوییم در مقطعی که دونالد ترامپ روی کار آمده، این کشور می‌تواند مهره خوبی برای اسرائیل و آمریکا باشد. البته نباید فراموش کرد که در زمان تحریم‌های آمریکایی علیه ایران، باکو همکاری‌های گسترده‌ای با این کشور داشت و عملا تحریم‌هایی فراتر از تحریم‌های آمریکایی در مورد روابط بانکی با ایران و بلوکه کردن سرمایه‌های بانکی کشور اعمال کرد.
