الوقت_ عربستان سعودي بار ديگر دست به ماجراجويي جديدي در منطقه خاورميانه زده است كه ممكن است آتش آن دامن زير منطقه خليج فارس را بگيرد و براي كساني كه آنرا آغاز كردند گران تمام شود و شعله جنگ چهارم خليج فارس را روشن كند.
عربستان پس از آنكه نيروهاي ارتش و كميته‌هاي مردمي توانستند نيروهاي شبه نظامي تحت فرمان عبد ربه هادي منصور را در عدن شكست دهند به سرعت تصميم گرفتند كه يمن را هدف حملات خود قرار دهند.
اين اقدام عربستان داراي دو بُعد است، اول اينكه تصميم‌گيران در رياض به اين نتيجه رسيده‌اند كه آنها مي‌توانند با دخالت نظامي ورق را برگردانند و اوضاع را به گونه‌اي كه خودشان انتظار دارند پيش ببرند به گونه‌اي كه حملات هوايي از يك سو مردم را از نيروهاي انقلابي دور كند و از سوي ديگر با هدف قرار دادن نيروهاي ارتش و كميته‌هاي مردمي در يمن قدرت اين نيروها را در نبرد با طرفداران عبدربه هادي منصور تقليل دهند.
بُعد دومي كه در تحليل حمله عربستان به يمن مي‌توان مد نظر قرار داد اين است كه سعودي ها پس از مشاهده سرعت بالاي تحولات در يمن به شدت از اوضاع نگران شده‌اند و بيش از آنكه از سر ماجراجويي و توهم قدرت به سوي يمن حمله كنند از سر استيصال و ناتواني در تغيير اوضاع در يمن دست به اين اقدام زده‌اند.
از هر منظر كه به اقدام عربستاني‌ها بنگريم درمي‌يابيم كه شرايط دشواري پيش‌روي عربستان قرار داد، هرچند در روي كاغذ ثروتمندترين كشور عربي در مقابل فقيرترين كشور عربي ايستاده است اما در نبرد ميزان دارايي شرط لازم و كافي براي پيروزي نيست و تنها هواپيماهاي گران قيمت نمي‌تواند تامين كننده اهداف نظامي باشد.
ارتش عربستان فاقد تجربه نبرد است و با وجود در اختيار داشتن امكانات بالا در حوزه ميداني ارتشي با تجربه نيست كما اينكه محمد بن سلمان وزير دفاع فعلي اين كشور هم جواني است كه تاكنون كسي وي را در ميدان نبرد نديده است.
از سوي ديگر در تاريخ جنگ‌ها كمتر مشاهده شده كه تكيه به حملات هوايي صرف بتواند تامين كننده اهداف نظامي باشد كه بهترين مثال براي اين مسئله حملات هوايي و موشكي طولاني مدت امريكا به عراق بود كه هرگز نتوانست صدام را به سوي تغيير سياست‌هايش سوق دهد و تنها با عمليات زميني بود كه آمريكا توانست اوضاع را تغيير دهد.
پس با توجه به آنچه كه گفته شد، حمله عربستان به يمن كه به زعم بسياري از ناظران عجولانه و از روي وحشت بوده تنها زماني مي‌تواند نتيجه بخش باشد كه عمليات زميني هم چاشني آن باشد و حملات هوايي در صورتي كه نيروهاي زميني عربستاني وارد عمل شوند مي‌تواند خواسته سران عربستان سعودي براي تضعيف و نابودي مخالفان دولت در تبعيد عبد ربه هادي منصور را تامين كند اما سوال اينجاست كه در اين مرحله آيا تصميم گيران سعودي به اين درك رسيده‌اند كه مي‌توانند از مرز كوهستاني و ناهموار شمال يمن وارد عمل شوند و به صنعا برسند تا كار را يكسره كنند؟ آيا عربستاني‌ها فكر مي‌كنند مي‌توانند از مرزهاي غربي و جنوبي با عملياتي آبي-خاكي وارد يمن شوند و كار ارتش و كميته‌هاي مردمي را يكسره كنند؟
اگر رهبران عربستان چنين برداشتي را از خود داشته باشند كه مي‌توانند با يك عمليات برق آسا در يمن كار را يكسره كننده بايد در سلامت عقلشان ترديد كرد چرا كه شرايط به مراتب پيچيده تر از آن چيزي است كه اميران و شاهزاده‌هاي خوش نشين سعودي با خود مي‌انديشند.
سناريو دومي كه مي‌توان در اين ميان مدنظر قرار داد اين است كه عربستان اميد دارد نيروهاي مصري يا تركيبي از نيروهاي ائتلافي عربي و غير عربي متشكل از نيروهاي مصري، سوداني، اردني، پاكستاني يا تركيه‌اي چنين عملياتي را انجام دهند و عمليات زميني به آنها سپرده شود و با پشتيباني جنگنده‌هاي سعودي بتوانند نسخه يمن را بپيچند اما سوال اينجاست كه آيا چنين اتحادي در ميان كشورهاي عربي و ائتلافي كه قرار است عربستان نوك پيكان آن باشد وجود دارد. چنين چيزي امري بعيد و دور از دسترس است چرا كه اين كشورها شايد در نشست‌ها و پشت تريبون‌ها صداي بلندي براي حمايت از عربستان در نبرد يمن داشته باشند ولي در روز واقعه بعيد به نظر مي‌رسد كه چنين ائتلافي شكل بگيرد چرا كه با نگاهي به تركيب احتمالي اين ائتلاف نظامي ما شاهد آن هستيم كه كشورهايي كه خودشان با مشكلات حاد امنيتي دست و پنجه نرم مي‌كنند حالا قصد دخالت در باتلاق يمن را دارند؟ اگر امكان تشكيل چنين ائتلافي وجود دارد پس چرا در بحران سوريه كه انگيزه‌هاي بيشتري براي بازيگران منطقه‌اي وجود داشت، ائتلاف مورد نظر براي عمليات نظامي عليه دولت سوريه انجام نشد؟
از هر سو كه به اين حمله مي‌نگريم درمي‌بايم كه عربستاني‌ها در زنجيره‌اي از تصميم‌گيري‌هاي اشتباه در يمن اسير شده‌اند و هر خطا با تصميم اشتباه ديگري ادامه يافته است و حمله هوايي آخرين و ضعيف‌ترين حلقه اين زنجيره بوده است. بازوي عمليات رواني عربستان هم با زياده روي و بزرگ نمايي در اين عمليات انتظارات را افزايش داده تا شرايط براي سعودي‌ها در افكار عمومي عربي هم با مشكل مواجه شود چرا كه عدم موفقيت در اين عمليات براي عربستان و ديگران گران تمام خواهد شد.
حميدرضا كاظمي
