الوقت- عملیات آزادسازی موصل براساس نقشه ای که آمریکا آن را برنامه ریزی کرده است، در حالی از شمال، شرق و جنوب زیر فشار نیروهای امنیتی عراق قرار دارد که بیابان بین میدان جنگ و سوریه بدون مراقب و محافظ رها شده بود. براساس طرح آمریکا قرار است این کریدور برای فرار شبه نظامیان داعش به مناطق امن خود در سوریه باز بماند تا شاید با پیوستن این گروه ها، جریان های تروریستی حاضر در سوریه بتوانند قوای خود را بازیابی و به دنبال آن توازن قوا به ضرر ارتش سوریه تغییر نماید.
گفتنی است در طی دو سه ماه اخیر ارتش سوریه با حمایت هوایی روس ها بسیاری از مواضع گروه های تروریستی در مناطق مختلف سوریه و بویژه در حلب را مورد هدف قرار داده است. به نحوی که این گروه های تروریستی از زمان جنگ سوریه تا کنون، در بدترین شرایط خود قرار دارند. برهمین اساس نیز آمریکا و متحدان منطقه ای آن یعنی عربستان و ترکیه، طرحی را در قالب عملیات آزادسازی موصل ترتیب داده اند، که براساس آن بتوانند تروریست را از طریق مسیرهای مشخص به مرزهای سوریه فراری دهند تا شاید بتوانند اوضاع را به روال سابق بازگردانده و از خطر شکست در میدان سوریه نجات یابند.
اماواحدهای بسیج مردمی شیعه عراق یا همان حشدشعبی که با فشار آمریکا، آشکارا از نبرد آزادسازی موصل کنار گذاشته شده بودند تا به ظاهر جمعیت غالبا سنی موصل از بابت درگیری های فرقه گرایانه نگرانی نداشته باشند، با پی بردن به نقشه آمریکایی ها و البته با هماهنگی دولت مرکزی عراق دست به یک سری از عملیات های فرعی در تل عفر با هدف بستن راه فرار تروریست ها زدند. این اقدام شكل دیگری به روند تحولات مد نظر آمریکا داد كه به هیچ وجه خوشایند واشنگتن و متحدان منطقه‌ای آن بویژه تركیه نیست. گفتنی است نیروهای نظامی حشدشعبی اکنون به تل عفر، شهری با اکثریت ترکمن در 35 کیلومتری غرب موصل، رسیده اند. این شهر از گذشته با داعش و القاعده ارتباط نزدیک داشته و به عنوان آشیانه تروریست های سنی اشتهار یافته است. تا قبل از سقوط موصل به دست داعش در سال 2014، تل عفر در حدود 200 هزار نفر را در خود جای داده بود كه عمدتا تركمن بودند و گفته می‌شود از این تعداد یك چهارم شیعه و بقیه سنی مذهب بودند. اما در سال 2014، ساکنان شیعه این شهر با تصرف شمال عراق توسط داعش، بیرون رانده شدند.
بسیج مردمی شیعه عراق تابحال چند شهر بیابانی را که ورود بمب گذارهای انتحاری را از سوریه به موصل تسهیل می کرد آزاد کرده اند. اکنون ائتلاف شیعی وارد نبرد در نواری از روستاهایی می شود که پشت هر سرباز آمریکایی که قبلا در استان نینوا خدمت کرده است، با شنیدن نام آنها می لرزد که از جمله آنها می توان به روستاهای تل ضلات، سحاجی، محللبیه، و تل ابتا اشاره کرد.
اما به نظر می‌رسد اقدام حشد شعبی در تلعفر بیش از اینكه باعث نگرانی آمریكا شود خشم تركیه را برانگیخته است. ادعای اعتراضی ترک ها در خصوص ورود حشدشعبی به تل عفر و به خطر افتادن جان ترکمن های این منطقه در حالی است که در سال 2014 و به هنگام ورود داعش به این شهر، آنکارا برای کمک به اقوام ترکمن تل عفر کاری نکرد اما اکنون به عملیات شبه نظامیان شیعه برای آزادسازی این شهر معترض است. در همین راستا اردوغان، رئیس جمهور ترکیه، اظهار کرده است که «اگر بسیج مردمی عراق به تل عفر حمله کند پاسخ ما متفاوت خواهد بود».
در شرایط کنونی، اگرچه آمریكایی‌ها قبل از شروع عملیات آزادسازی موصل به بهانه نگرانی از درگیری‌های «فرقه‌ای»، تلاش كرده بودند حشد شعبی را از این عملیات دور نگه دارند اما اینک آنها با هوشیاری و ابتكار عمل نه تنها نقش كلیدی در عملیات آزاد سازی موصل به عهده گرفته اند بلكه با تسلط بر تل عفر و قطع ارتباط سوریه با عراق به نظر می‌رسد طرح‌های ژئوپلیتكی واشنگتن و متحدانش را نقش بر آب كرده‌اند. به نحوی که آنها سعی دارند تا با ایجاد جنگ روانی رسانه ای و وارد نمودن اتهامات بی اساس به حشدشعبی، از جمله احتمال اقدامات فرقه گرایانه از سوی حشد شعبی، این جریان را از منطقه خارج نمایند تا بتوانند تقشه از پیش برنامه ریزی شده خود برای گسیل تروریست ها به سوریه را اجرایی نمایند.
جواد مددی
