الوقت ـ سياست هاي خارجي عربستان در دوره پس از ملك سلمان به حدي فعال شده است كه تاكنون سابقه نداشته است، به گونه اي كه تعدد ديدارهاي ملك سلمان با همتايان خود از قطر، اردن، كويت و امارات ، سيسي ، اردوغان و نواز شريف نخست وزير پاكستان نشان مي دهد كه عربستان پس از سامان دادن امور داخلي خود، به دنبال مديريت سياست خارجي خود مي باشد.
در مورد اين مسائل بايد به مهمترين تحولات منطقه به خصوص يمن، نيز توجه داشته باشيم، چرا كه حضور روساي جمهوري تركيه و مصر به صورت هم زمان در عربستان نمي تواند چندان تصادفي باشد، مضاف برآن كه ديدار با رييس جمهور مصر به مدت سه ساعت به طول انجاميد، بدون اين كه چيزي از مذاكرات جلسه به بيرون درز نمايد. همچنين ديدار با اردوغان رييس جمهور تركيه نيز بيشتر از نيم ساعت به طول انجاميد، كه در آن بر نزديكي و ارتباط دو كشور عربستان و تركيه در منطقه تاكيد گرديده بود.
رويدادهاي رياض سوالات بسياري را در مورد پيش بيني هاي رسانه اي از واسطه گري عربستان در بين سيسي و طيب رجب اردوغان، مطرح كرده است. سيسي براي ايجاد زمينه هاي برگزاري كنفرانس اقتصادي در شرم الشيخ و گرفتن تاييد عربستان براي ايجاد يك ارتش عربي مشترك براي مبارزه با تروريست به اين كشور سفر كرده بود، همچنان كه وي در هنگام خروج از اين كشور بر پشتيباني مالي و نظامي عربستان از دولت مصر براي مقابله با اخوان المسلمين، تاكيد كرد.
رييس جمهور تركيه نيز در ديدار خود با ملك سلمان توانست تا حد زيادي روابط دو كشور را دوباره برقرار كند، وي همچنين با ملك سلمان در مورد افزايش پشتيباني از معارضين سوري تا زمان سقوط بشار اسد نيز به توافق رسيد. جمال خاشقچي نويسنده و روزنامه گار سعودي و همچنين مدير شبكه ماهواره اي "العرب" (وابسته به بلاط الملكي) مي گويد: "به دنبال ديدار رجب طيب اردوغان رييس جمهور تركيه از عربستان سعودي، در آينده نيز پادشاه سعودي از آنكارا ديدار خواهد كرد، كه اين ديدار روابط جديدي را بين دو كشور در مورد مسائل مختلف ايجاد رقم خواهد زد. "
اما سوالي كه در اينجا مطرح مي شود اين است كه: آيا عربستان براي مقابله با سوريه و محور مقاومت به رهبري ايران، به دنبال اين است كه يك ائتلاف سه گانه (عربستان سعودي ـ مصر ـ تركيه) ايجاد كند؟
سياست جديد عربستان اين است كه به موازات سروسامان دادن به با بحران هاي داخلي، با بحران هاي خارجي مثل محور مقاومت يا ظهور أنصارالله در يمن و تهديدات داعش، با ايجاد يك پايگاه سني متشكل از عربستان، مصر و تركيه، مقابله شود. از همين رو نيز لازم مي بيند كه بين سيسي و دشمن لجوج و ديرينه او يعني اردوغان كه مواضعش بر ضد مواضع دولت فعلي مصر مي باشد، مصالحه صورت گيرد، كه البته اين مساله امري بعيد است چرا كه موضوع "اخوان المسلمين" از اولويت هاي آن مي باشد كه بعدا نيز به آن اشاره خواهد شد.
شواهد نشان مي دهد كه فرصت هايي براي موفقيت اين ائتلاف سه گانه وجود ندارد چرا كه رييس جمهور مصر به پشتيباني مالي نياز دارد و همين مساله موجب باج خواهي عربستان و كشورهاي خليج از اين كشور به بهانه "تامين امنيت خليج" گرديده است، كه افشاگري هاي سيسي در زماني كه وزير دفاع بود نيز همين را نشان مي دهد. از طرفي اردوغان نيز به دنبال هماهنگي جبهه عربي ـ تركي براي بازگرداندن"اخوان المسلمين" به ميدان سياسي مصر ولي با شيوه اي جديد مي باشد كه مي خواهد از آن به "اسلام تركي" نام ببرد. عربستان سعودي نيز با ارائه بعضي از پشتيباني ها به مصر، به دنبال قانع كردن سيسي به اين امر مي باشد، به علاوه اين كه گروه تروريستي داعش عربستان را تهديد كرده و حتي براي اين كشور نيز والياني براي مكه ومدينه انتخاب كرده است، در عين اين كه مصر نيز در صحراي سينا و ليبي در حال درگيري با "انصار بيت المقدس" مي باشد.
آنچه كه موجب شك در تشكيل اين ائتلاف سه گانه سعودي- تركي- مصري مي گردد، موانعي است كه بر سر توافق مصري- تركي و بين عربستان و مصر مي باشد، چرا كه ارتباط اين دو كشور فراز و نشيب هاي زيادي داشته است. اما مهمترين موانع تشكيل اين ائتلاف عبارتند از:
اول: رابطه با اخوان المسلمين
در حالي كه مصر اخوان المسلمين را گروهي تروريستي مي داند و شرط برقراري ارتباط با تركيه را عدم پشتيباني از اين گروه مي داند، رييس جمهور تركيه با اين شرط مخالفت كرده و آن را به عنوان يكي از اعتقادات خود دانسته است، همانطور كه مواضع عربستان در قبال اين گروه از زمان پادشاهي سلمان تغيير كرده كه نمونه بارز آن، نزديكي روابط بين عربستان و اخوان يمني (حزب اصلاح) مي باشد.
دوم: پرونده يمن
تحولات ميداني يمن، نگراني عربستان را بر انگيخته است، و عربستان سعي مي كند از گروه هاي حامي القاعده بر عليه انصارالله، كه تركيه نيز در اين امر با پشتيباني از حزب اصلاح(اخوان المسلمين) شركت دارد، پشتيباني كند در حالي كه مصر در اين مساله با آن ها اختلاف ديدگاه دارد. همچنانكه همزمان با حضور سيسي در رياض، قاهره ميزبان گروهي از "أنصار الله" يمن بوده است. به علاوه اين كه مصر درخواست عربستان را براي ورود به يمن از طريق تنگه باب المندب، رد كرده است.
سوم: پرونده سوريه
ارتباط نزديك بين عربستان سعودي و تركيه موجب پشتيباني از گروه هاي معارض سوري و آموزش آنان در اين كشورها مي شود و در حالي كه اين دو كشور براي حل بحران سوريه بر رفتن بشار اسد پافشاري مي كنند، رييس جمهور مصر در مقابله با اخوان، با سوري ها و تهديدهاي داعش داراي اشتراك نظر دارد و معتقد است كه رييس جمهور سوريه جزئي از راه حل است و نمي شود آن را فراموش كرد.
چهارم: پرونده هاي ديگر
همچنين علل ديگري وجود دارد كه نمي شود از آن ها غافل ماند، امارات به عنوان يك همپيمان قوي سيسي محسوب مي شود كه از دشمنان اخوان مي باشد و رابطه خوبي با تركيه ندارد، به علاوه اين كه ارتباط اين كشور با رياض به سبب مسائلي به هم ريخته است و اختلافت زيادي بين محمد بن زايد ومحمد بن نايف وجود دارد.
در پايان بايد گفت نزديكي روابط بين مصر و تركيه در شرايط فعلي امري محال است در حالي كه ائتلاف هاي ديگري در منطقه وجود دارد كه با آن مغاير مي باشد، مثل ائتلاف تركي- سعودي- قطري و ائتلاف مصري ـ سوري ـ إماراتي.
به نقل از الوقت عربي
