الوقت- پس از اظهارات جانكری كه گفته بود دیگر نمیتوان مذاكرات با روسیه را پیش برد و وقت گزینههای جایگزین در سوریه است، سخنگوی وزارت خارجه امریكا اعلام كرد باراك اوباما از تمامی آژانسهای امنیتی این كشور خواسته است همه گزینهها در مورد سوریه را بررسی كنند. در همین راستا یك مقام امریكایی اعلام كرد كه واشنگتن آمادگی دارد در صوت به نتیجه نرسیدن مذاكرات با روسیه در پرونده سوریه، محمولههای دوشپرتاب ضد هواپیما را با هدف وحدت بخشیدن به متحدان غربی و عربی خود به كشورهای متحد در منطقه بفرستد تا از طریق آنها به دست گروههای میانهروی مخالف نظام سوریه برسد.
تهدیدهای اخیر آمریکا مبنی بر استفاده از سایر گزینه ها در سوریه همچنان که نشانه ای از شکست رهبردهای قبلی و کنونی آمریکا در حل و فصل بحران سوریه است اما بدون شک اصل موضوع به شكست توافق روسیه و امریكا در مورد آتشبسی مربوط میشود كه از 12 سپتامبر شروع شد اما نتوانست بیشتر از یك هفته ادامه پیدا كند. هر چند كه هواپیماهای سوری و روسی در آن روزها و طبق توافق حملات هوایی نداشتند و ارتش سوریه هم ترتیبات مندرج در توافق را رعایت میكرد اما امریكا به تعهد خود مبنی بر فشار بر گروههای مخالف برای اعلام جدایی از گروههای تروریستی و به خصوص جبهه فتح الشام، جبهه النصره سابق، عمل نكرد. جدای از اینكه جنگندههای امریكایی با حمله به مواضع ارتش سوریه در دیرالزور، در عمل پا روی توافق گذاشتند. که این شرایط منجر به اتخاذ گزینه های احتمالی جدید و چرخش سیاست خارجی آمریکا در قبال سوریه شده و گمانه زنی هایی درباره این گزینه ها مطرح شده که بررسی آن ها قابل تأمل است.
در همین راستا، خبرگزاری رویترز چند روز پیش اعلام كرد كه واشنگتن خود را آماده میكند تا به همپیمانانش در حاشیه خلیج فارس و به طور مشخص عربستان سعودی و قطر برای تجهیز تروریستهای سوری در حلب با سلاحهای مدرن و پیشرفته از جمله موشكهای ضد هوایی چراغ سبز بدهد. حتی تروریستها روز چهارشنبه مدعی شدند كه كشورهای عربی، آنها را به موشكهای گراد مجهز كردهاند. مواضع اوباما در مورد راهحل بحران سوریه، این گمانه را به ذهن متبادر میكند كه این كشور گام به گام در حال زمینهچینی برای اجرای طرح B در سوریه تحت پوشش متهم كردن دولت سوریه و همپیمانانش به نقض آتشبس است. وجود گمانه زنی های مختلف از سوی رسانه های عربی – غربی در حالی ادامه دارد که به نظر می رسد آمریکا سه گزینه بیشتر پیش روی خود نداشته باشد:
الف) احیای دوباره گزینه نظامی
این گزینه از مواردی است که به کارگیری دوباره آن هم اکنون در کاخ سفید در حال بررسی است؛ طوری که در این باره دیوید پترائوس، رئیس سابق سازمان سیا در راستای سیاست های ضد سوری غرب خطاب به جان کری وزیر که تحرکات ضد سوری مبنی بر احیای گزینه نظامی علیه سوریه را رهبری می کند، اعلام کرده است، گرایشات بازگشت به گزینه های نظامی برای حل بحران سوریه اکنون با استقبال گسترده ای در محافل نظامی، امنیتی و اطلاعاتی مواجه شده است.
استفاده از موشکهای دوربرد برای ایجاد یک منطقه پرواز ممنوع و ایجاد منطقهای امن برای آموزش نظامی مخالفان که به دور از حضور نیروهای ارتش سوریه و گروههای وابسته به القاعده صورت گیرد از جمله موضوعات مطرح شده ای است که قرار است، در چارچوب احیای دوباره گزینه نظامی در سوریه مورد توجه ویژه قرار گیرد.
به کارگیری این طرح در حالی که دوران ریاست جمهوری اوباما رو به اتمام است و این کشور آمادگی ورود به یک جنگ نظامی نافرجام دیگر را ندارد تا حد زیادی بعید می نماید.
ب) تقویت حمایت های تسلیحاتی و نظامی از معارضان
درباره بکارگیری این گزینه نیز برخی رسانه های آمریکایی و اروپایی از قول سناتور جان مک کین و لیندسی گراهام گزارش داده اند که جان کری که از حامیان پر و پا قرص این سناریو نیز می باشد، در رایزنی با برخی مقامات اطلاعاتی و امنیتی واشنگتن با تأکید بر این که بعید می داند، روند نابودی سلاح های شیمیایی در سوریه در زمان مقرر محقق شود، ضرورت مسلح کردن برخی گروه های مشخص و مشهور مسلح در سوریه به سلاح های پیشرفته و ویژه را مطرح کرده است . این گرینه با توجه به آنکه آمریکا و متحدانش از همان ابتدای بحران سوریه اقدام به حمایت های همه جانبه نظامی از معارضان نموده اند نمی تواند رویکرد جدیدی باشد.
ج) گزینه موسوم به گزینه B
به نظر می رسد که این گزینه سناریوی از پیش برنامه ریزی شده باشد، وندی شرمن دستیار ویژه وزارت خارجه آمریکا آن را گزینه ای بین دو مؤلفه دیپلماتیک و نظامی دانسته است. فوری ترین مرحله اجرایی این گزینه احتمالاً تجهیز تسلیحاتی بیشتر و همچنین پیشرفته تر ارتش آزاد سوریه خواهد بود. براین اساس آمریکایی ها مدعی اند که این گزینه طوری تنظیم شده که منجر به مهار القاعده و گروهای تندرو تکفیری که به عنوان یکی از موانع عمده پیش روی آمریکا در پیشبرد طرح های ضدسوری می باشند، خواهد شد.
اما اجرای این گزینه با هدف توقف حملات هوایی روسیه و سوریه نیز چندان اثربخش نخواهد بود همچنانکه خود واشنگتن هم واقف است كه گروههای تروریستی وابسته به القاعده در حلب حضور دارند، رساندن تسلیحات پیشرفته از جمله موشكهای دوشپرتاب به آنها تنها هواپیماهای روسی یا سوری هدف نمیگیرد بلكه خطری است كه میتواند امنیت پروازی اروپا و حتی امریكا را تهدید بكند.
بنابراین با بررسی گزینه های پیش روی آمریکا در سوریه می توان گفت که موضع گیری مقامات آمریکا در مورد نقشه جایگزین برای سوریه، چندان نمی تواند واقعی بوده باشد و به نظر نمی رسد که ه آمریکا گزینه های چندانی در چنته داشته باشد. براین اساس سخن گفتن از طرح جایگزین، برگی دیگر از شکست سیاستگذاران آمریکایی در موضوع بحران سوریه را رو می کند. این ادعا بار دیگر نشان دهنده تلاش برای پیگیری منافع خود و حفظ جایگاه رهبری آمریکا صرف نظر از توجه به واقعیت های جنگ سوریه دارد. به همین جهت است كه باید گفت گزینه فرستادن این تسلیحات به سوریه بیشتر در حكم نمایش چنگ و دندان به روسیه است تا اینكه در عمل اتفاق خاصی بیفتد و این موضوع هم در مجموع جنگ سیاسی است كه امریكا بعد از شكست توافق آتشبس علیه روسیه به راه انداخته است.