الوقت- دولت افغانستان از یک سال پیش مذاکرات فشرده‌ای را با حزب اسلامی حكمتیار آغاز کرد بود، هرچند که این مذاکرات در مراحل پایانی خود با موانعی روبرو شد؛ اما در نهایت مقامات شورای عالی صلح افغانستان روز (29 شهریور) اعلام کردند که پس از رایزنی با نمایندگان حزب اسلامی به‌رهبری «گلبدین حکمتیار» متن توافقنامه صلح افغانستان و این حزب نهایی شده است و به‌زودی یک نسخه از آن برای رهبران حکومت وحدت ملی ارسال خواهد شد.
توافقنامه صلح دولت کابل و حزب اسلامی حکمتیار پس از آن نهایی می‌شود که آمریکا از گفت‌وگوهای صلح افغانستان و حزب اسلامی و رفع تحریم‌ها علیه این حزب اعلام حمایت کرده است. واشنگتن متعهد شده است تا برای رفع تحریم‌های سازمان ملل متحد علیه حزب اسلامی حکمتیار و حذف رهبر این گروه از فهرست سیاه این سازمان با حکومت افغانستان همکاری کند.
دلیل تأخیر در امضای موافقت‌نامۀ صلح با حکمتیار، اختلاف بر سر سپردن برخی امتیازات به رهبر حزب اسلامی گفته شده است. گویا در متن موافقت‌نامه مواردی درج شده است که به مذاق دیگر رهبران مجاهدین از جمله دكتر عبدالله و عبدالرب رسول سیاف خوش‌آیند نبوده و واکنش آنان را بر انگیخته است. البته معاون سخنگوی عبدالله به بی.بی.سی گفته است که ریاست اجرایی دولت افغانستان درباره توافقنامه صلح با حزب اسلامی ملاحظاتی داشت که پس از چند روز رایزنی با بزرگان اکنون رفع شده است و به همین جهت توافقنامه صلح با حزب اسلامی مورد تایید ریاست اجرایی است.
موانع توافقنامه صلح مربوط به برخی بندها می‌شد. در یكی از بندها آمده است که حکومت افغانستان، ماهانه پول مشخصی را برای فعالیت‌های حکمتیار می‌پردازد و گروه امنیتی ویژه‌‌ای را برای حفاظت از در نظر گرفته است. از دید رهبران جهادی، حکمتیار در طول پانزده سال گذشته بر ضد دولت و مردم افغانستان جنگیده و صدها تن را به خاک و خون کشیده است. رهبران جهادی گفته‌اند که استقبال گرم از حکمتیار بی‌احترامی به خون شهدا و مجروحان نیروهای امنیتی و شهروندان کشور می‌باشد.
كارشناسان سیاسی افغانستان، بر این باورند كه مردم افغانستان اقدامات تروریستی حزب اسلامی در کابل را از یاد نبرده‌اند كه این شهر را به حمام خون و ویران‌کده تبدیل کرد و هنوز هم مردم کابوس آن را می‌بینند. حزب اسلامی، حزبی است که تاریخچه‌ای مملو از کشتار و ویرانگری دارد و رهبران آن مسبب خونریزی مردم افغانستان هستند. از همین رو نیز حزب اسلامی هیچگاه نمی‌تواند پیام‌آور صلح باشد. مضاف برآنکه شخص گلبدین حکمتیار كسی است كه به داعش لبیک گفت و از آن طرفداری و حمایت کرد.
عفو و برائت نیروهای حکمتیار از جمله موارد اختلاف‌برانگیز دیگر است. در متن توافقنامه ذكر شده که افراد حکمتیار از پیگرد عدلی و قضایی معاف گردند. این بند مورد قبول دكتر عبدالله عبدالله رییس اجرایی حکومت وحدت ملی و سایر رهبران با نفوذ جهادی نیست. تهیۀ مسکن و معیشت برای حکمتیار و صدها خانواده‌ای که از پاکستان با او به کابل می‌آیند نیز از موارد اختلافی است. در شبکه‌های اجتماعی از این موضوع که عبدالر‌رسول سیاف از رهبران مطرح جهادی و رییس شورای حراست و ثبات و صبغت‌الله مجددی از دیگر رهبران جهادی مطرح، مخالف سپردن امتیازات به حکمتیار هستند، حمایت شده است.
گلبدین حکمتیار خواهان لغو نهادهایی شده است که به نام این حزب در پانزده سال گذشته فعالیت داشته‌اند. منظور حزب اسلامی عبدالهادی ارغندیوال است که مجوز رسمی وزارت عدلیۀ افغانستان را دارد و در پانزده سال گذشته مبارزۀ سیاسی مسالمت‌آمیز کرده است. حزب اسلامی ارغندیوال در انتخابات ریاست جمهوری از عبدالله عبدالله رییس اجرایی حمایت کرده بود.
آنچه مسلم است این كه توافقنامه صلح با حزب اسلامی حكمتیار، بیش از آنكه توافق با یك حزب باشد، توافق با یک شخص است. احترام قائل شدن و اعزاز شخص حكمتیار به تنها افغانستان را امن نخواهد كرد، بلكه مشروعیت و جسارت بیشتری به حزب اسلامی خواهد داد كه بیش از گذشته از دولت سهم‌خواهی كند و به نوعی سربار دولت گردد. این درحالی است که شورای صلح از نهایی‌شدن متن موافقت‌نامۀ صلح با گلبدین حکمتیار خبر می‌دهد. مسوولان این شورا گفته‌اند که اختلافات به اندازه‌ای نیست که بتواند پروسۀ مذاکرات را به چالش بکشد. قرار بود امضای توافقنامه صلح در اواخر شهریور (28) امضا شود.
با این حال، واقعیت این است که سپردن امتیازات ویژه به حکمتیار در شرایطی که آمدن او به کابل تأثیری بر اوضاع کشور برجا نمی‌گذارد، كاری بیهوده و بی‌معناست. این ابهام وجود دارد كه در حال حاضر حزب اسلامی چه قدرتی و به كدام مناطق و ولایات تسلط دارد كه دولت وحدت ملی قصد دارد با امضای توافقنامه، امنیت در آن مناطق را ایجاد كند؟
به نظر می‌رسد در پشت پرده صلح با حکمتیار، كشورهای غربی قرار دارند؛ پروژه‌ای كه می‌خواهند روند صلح افغانستان را در آینده با چالش‌های اساسی روبرو سازند كه پیامد آن تضعیف هر چه بیشتر دولت مركزی، به حاشیه راندن جریان جهادی و رهبران آن، وخیم شدن اوضاع امنیتی و دخالت مضاعف آمریكا در امور آن خواهد شد. حزب اسلامی به عنوان یك حزب افراطی – تروریستی در افغانستان مطرح است كه در كنار طالبان، القاعده و شبكه حقانی، در خونریزی، کشتار و انتحار علیه مردم بی‌گناه افغانستان پیشرو بوده است. بنابراین نمی‌توان ادعا كرد كه امضای توافقنامه صلح با حزب اسلامی حكمتیار، به ایجاد امنیت، صلح و ثبات پایدار در افغانستان منجر شود؛ بویژه این كه طالبان و داعش و سایر گروه‌های تروریستی در افغانستان فعال هستند و برخی از كشورهای غربی و منطقه‌ای نیز از روند بی‌ثباتی در این كشور حمایت و استقبال می‌كنند.
