سایت تحلیلی خبری الوقت | Alwaght Website

الوقت-  بوکو حرام یک گروه شورشی و جهادی اسلامی در شمال نیجریه است که خواستار تعطیلی تمامی مدارس نوین و تحمیل شریعت اسلامی بر تمامی ۳۶ ایالت نیجریه است. این گروه که در نیجر، چاد و شمال کامرون نیز فعال است در سال ۲۰۰۲ تأسیس شده و پیشتر با شبکه القاعده ارتباط داشت اما در مارس ۲۰۱۵ با ابوبکر بغدادی بیعت کرد و نام خود را به ولایت غرب آفریقای دولت اسلامی تغییر داد. قوانین شریعت اسلامی از سال ۲۰۰۰ میلادی در شمال نیجریه اجرا می‌شود ولی شورشیان اسلامی از جمله گروه خودخوانده طالبان نیجریه و گروه «بوکو حرام» خواهان اجرای قوانین اسلامی در سراسر نیجریه هستند.

با توجه به آنکه بوکوحرام پایه و اساس تشکیل و هدف خود را اجرای قوانین اسلامی معرفی کرده است و با استفاده از همین موضوع نیز دست به اقدامات تروریستی فراوانی زده است نوع نگاه و ارتباط آنها با مسلمانان و بالعکس می تواند حائز اهمیت باشد.

براین اساس، رویکرد بوکوحرام نسبت به برخی از گروه‌های مسلمانان و آن دسته که نسبت به اقدامات دولت ناراضی هستند، رویکرد تعاملی و جذب نیرو بوده است. با توجه به این که در نیجریه درگیری‌های دینی و مذهبی هم در جریان بوده است این مساله سبب شد تا شماری از جوانان مسلمان به اندیشه‌های این گروه گردن نهند.

از آنجا که گروه بوکوحرام خود را مدافع اسلام و مسلمانان علیه مسحیان معرفی کرده بود، این مساله هم به نوبه خود سبب شد تا برخی از مسلمانان ساده لوح با شتاب به کمک این گروه بشتابند و به عضویت بوکوحرام در آیند.

بوکوحرام كاركردن برای دولتی كه آن را كافر می‌خواند، ممنوع كرده و بر اساس باورهای بوکوحرامی‌ها، هر کس که از ایدئولوژی سخت‎گیرانه آن پیروی نکند کافر شمرده می‌‌شود، خواه آن فرد مسیحی باشد یا مسلمان. لذا رویکرد بوکوحرام نسبت به مسلمانانی که در مقابل این گروه مقاومت می‌‌کنند و یا همکاری با این گروه ندارند، رویکرد حذفی و برخورد خشونت آمیز بوده است. با توجه به اینکه مناطق شمال و شمال شرقی نیجریه مناطق عمدتا مسلمان نشین است، لذا بسیاری از عملیات‌های بوکوحرام در این منطقه صورت گرفته که منجر به کشته شدن مسلمانان شده است. این گروه همان گونه که کلیساها را هدف حملات خود قرار می‌‌دهند حتی به مساجدی که امامان جماعت آن‌ها علیه بوکوحرام سخنرانی می‌‌کنند نیز حمله می‌‌کنند و مساجد را نیز تخریب می‌‌کنند. همین عامل سبب شده که بسیاری از مسلمانان نیجریه نیز از این گروه ابراز انزجار کنند.

در ارتباط با موضع بوکوحرام نسبت به شیعیان نیجریه، «شیخ ابراهیم یعقوب زاکزاکی»، رهبر شیعیان و رئیس جنبش اسلامی نیجریه، معتقد است که حملاتی که به نام بوکوحرام در کشور اتفاق می‌افتد، نقشه‌ای دقیق و طراحی‌شده از سوی «غربی‌های تشنه‌ نفت» برای سرکوب حرکت‌ رو به رشد اسلام و جلوگیری از گسترش گرایش به این دین در میان مردم نیجریه است. وی هدف اصلی و تمرکز دشمنان را بر کنترل فعالیت‌های «جنبش اسلامی نیجریه»، که یک گروه شیعی است، برمی‌شمرد و با استناد به گزارش‌های موثق، از نگرانی و هراس قدرت‌های جهانی از بیداری اسلامی موجود در نیجریه می‌گوید که آنچه که آن‌ها را نگران کرده، این است که در نهایت کل کشور اسلامی و به ویژه شیعه شود.

به گفته‌ وی ترسی فزاینده در میان کشورهای غربی به وجود آمده است که اگر نیجریه به عنوان یک قدرت منطقه‌ای، اجازه یابد تا اسلام را مبنای عمل و حاکم بر کشور خود قرار دهد، قاره‌ آفریقا تحت تأثیر دو چندان قرار خواهد گرفت و این مسأله، دلیل تلاش آن‌ها برای بی‌ثبات‌سازی نیجریه، با نام بوکوحرام می‌باشد.

زاکزاکی با تردید‌آمیز خواندن ادعاهای بوکوحرام مبنی بر تلاش برای حاکم‌نمودن شریعت در کل کشور و اجرای قوانین اسلامی، خاطرنشان می‌کند که چیزی به عنوان بوکوحرام وجود ندارد. او می‌گوید: «تا به حال یک نفر را هم ندیده‌ام که خودش را عضو بوکوحرام بداند. دشمنان ما از خارج می‌آیند و آن‌هایند که پشت این بمب‌گذاری‌ها هستند. چگونه ممکن است چند نفر که همواره با نقابی بر چهره در انظار عمومی حاضر می‌شوند، بدون ارائه‌ چارچوب فکری منسجم، استفاده از ابزارهای ارتباطی و رسانه‌های تبلیغی چون روزنامه یا وب سایتی که عقاید آن‌ها را شرح دهد و یا حتی برای عضوگیری تلاش کند، به دنبال تشکیل حکومت اسلامی باشند». او این ادعاها را نوعی به سخره گرفتن اسلام می‌داند که توسط دشمنان و افرادی که انگیزه‌های شیطانی دارند، دنبال می‌گردد.

با توجه به آن چه گفته شد می توان نتیجه گرفت که بوکوحرام نیز همچون سایر گروه های تروریستی مثل داعش و القاعده تنها اسلام را دستاویز اقدامات جنایت کارانه خود قرار داده است، و گرنه هیچ اعتقادی به اسلام و اجرای نداشته است، همچنان که اقدامات تروریستی متعدد آنها علیه اماکن و شخصیت های اسلامی در نیجریه موید این مطلب است.