۳۰ سال از فاجعه اتمی چرنوبیل گذشته است. ۸۵ درصد شهروندان آلمان که سنشان بیش از ۴۵ سال است، براین نظر هستند که فاجعهای اتمی نظیر چرنوبیل میتواند در کشورهای اروپای مرکزی و غربی نیز رخ دهد.
نتیجه یک نظرخواهی که به درخواست سازمان زیستمحیطی صلح سبز (Greenpeace) انجام شده نشان میدهد که اروپای مرکزی و غربی نیز میتواند به فاجعهای اتمی همانگونه که در چرنوبیل رخ داد گرفتار شود.
گرچه دولت آلمان تصمیم گرفته فعالیت نیروگاههای اتمی خود را به تدریج پایان دهد و تاکنون هفت نیروگاه اتمی قدیمی این کشور از دور خارج شدهاند، اما در صورت فاجعه اتمی در نیروگاههای مناطق مرزی فرانسه، بلژیک و سوئیس، مردم آلمان نیز به شدت آسیب خواهد دید.
توبیاس مونشمایر، کارشناس اتمی سازمان زیستمحیطی صلح سبز در این باره میگوید: «مردم آلمان خطرات موجود در ارتباط با فاجعه اتمی در نیروگاههای اتمی قدیمی این کشور و همچنین کشورهای همسایه آن را به خوبی میشناسند.»
آقای مونشمایر در ادامه میگوید: «چرنوبیل به ما نشان داد که چنین فاجعهای ما را در مقابل مشکلات حلناشدنی فراوانی قرار میدهد. به همین دلیل است که کشورهای اروپایی باید هر چه زودتر به فعالیتهای نیروگاههای اتمی خود پایان دهند.»
در حال حاضر ۹ نیروگاه اتمی در بلژیک، فرانسه، جمهوری چک و سوئیس، در کمتر از ۱۰۰ کیلومتری مرزهای آلمان فعالیت میکنند؛ نیروگاهایی چون "تیانژ" و "دوول" در خاک بلژیک و نیروگاه اتمی بسیار قدیمی "فِسنهیم" در خاک فرانسه. برمبنای تحقیقات کارشناسان در صورت رخ دادن فاجعه اتمی در این نیروگاهها بیشتر مناطق آلمان نیز به مواد رادیواکتیو آلوده خواهد شد.
موسسه نظرسنجی (TSN-Emnid) در محدوده زمانی نهم تا چهاردهم آوریل در مجموع از ۱۰۱۲ نفر که در سال ۱۹۸۶ میلادی (زمان فاجعه چرنوبیل) دستکم ۱۵ ساله بودهاند. نظرخواهی کرده است.
این افراد به این سوال عمده پاسخ دادهاند که آیا فاجعهای چون فاجعه اتمی چرنوبیل میتواند در اروپای مرکزی و غربی نیز رخ دهد؟ اکثریت مطلق پاسخ دهندگان (۸۵ درصد) براین نظر بودهاند که فاجعهای اتمی چون چرنوبیل میتواند در کشورهای اروپای مرکزی و غربی نیز رخ دهد.
تنها ۱۴درصد این افراد به این سوال جواب منفی دادهاند. ۶۱ درصد بر این نظر بودهاند که چرنوبیل نظر آنها را نسبت به استفاده از نیروی اتم در جهت منفی تغییر داده است. ۶۶ درصد پاسخدهندگان نگران آن هستند که عواقب فاجعهای نظیر چرنوبیل به خود آنها نیز آسیبی وارد کند.
دولت آلمان اعلام کرده است که تا سال ۲۰۲۲ میلادی کلیه نیروگاههای اتمی این کشور به فعالیت خود خاتمه خواهند داد. این تصمیم دولت آلمان در حالی است که خطر تروریسم و مشکلات تکنیکی این امکان را بوجود آورده که حوادثی شبیه چرنوبیل تا سال ۲۰۲۲ در آلمان نیز رخ دهند.
سازمان زیستمحیطی صلح سبز (Greenpeace) از دولت آلمان خواسته است به کشورهای همسایه خود چون بلژیک، فرانسه، جمهوری چک و سوئیس فشار آورد تا آنها نیز تصمیمی چون این کشور بگیرند و به تدریج نیروگاههای اتمی خود را از کار بیاندازند.
توبیاس مونشمایر، کارشناس اتمی سازمان زیستمحیطی صلح سبز میگوید: «این رسوایی بزرگی است که نیروگاههای فرسودهای چون "فسنهیم" ، "تیانژ" و "دوول" در مرزهای آلمان جان میلیونها شهروند را تهدید کنند.»
۳۰ سال پس از فاجعه نیروگاه اتمی چرنوبیل در شوروی سابق، مناطق وسیعی اطراف این نیروگاه که اکنون بخشی از اوکرایین و بلاروس است، به دلیل تشعشعات رادیواکتیو خالی از سکنهاند. در عوض، خانهها و ساختمانهای این مناطق، محل زندگی گرگها، گوزنها، پرندگان و دیگر حیوانات شدهاند.
در بیستوشش ماه آوریل سال ۱۹۸۶ در پی انفجار مهیبی در راکتور چهارم نیروگاه اتمی چرنوبیل در اوکراین به دلیل خطای انسانی، مواد رادیواکتیو فراوانی آزاد شدند. حادثهای که بدترین فاجعه غیرنظامی تاریخ جهان نام گرفت.
در راکتور شماره ۴ نیروگاه چرنوبیل حدود ۱۹۰ تن مواد رادیواکتیو از جمله سزیوم و پلوتونیوم انبار شده بود. بخش قابل توجهی از این مواد پس از انفجار نیروگاه به خارج نشت کرد و در منطقهای به وسعت ۲۰۰ هزار کلیومتر مربع پخش شد.
این منطقه شامل بخش بزرگی از خاک اوکراین، روسیه سفید و روسیه میشود. افزون بر این خسارتها، مواد رادیواکتیو همراه باد و تودههای ابر در منطقه گستردهای از خاک اروپا پخش شد و جنوب آلمان را نیز آلوده ساخت.
نهادهای مخالف نیروگاههای اتمی میگویند که بیش از ۶۰۰ میلیون نفر از این فاجعه اتمی آسیب دیدهاند. تا امروز، هنوز مشخص نشده که این حادثه چه تعداد قربانی گرفته است. هنوز بسیاری از کسانی که در معرض تشعشات اتمی خارج شده از این نیروگاه قرار داشتند از پیامدهای این آلودگی رادیواکتیوی رنج میبرند.
آمار قربانیان فاجعه اتمی چرنوبیل رقمی میان ۱۰ هزار تا ۱۰۰ هزار نفر تخمین زده میشود. این آمار از این رو متغیر است که پزشکان هنوز نتوانستهاند تأثیر مواد رادیواکتیو و بیماری یا مرگ افرادی را که در معرض تشعشعات رادیواکتیو قرار داشتند، دقیقا مشخص کنند.