الوقت- قطعنامه 1701 شورای امنیت درباره لبنان اکنون به کانون مناقشه سیاسی ناشی از جنگ میان حزبالله و رژیم صهیونیستی تبدیل شده است.
از یکسو دولت لبنان بر تغییرناپذیری و تداوم بیقید و شرط اجرای این قطعنامه اصرار دارد و در سوی دیگر ماجرا رژیم صهیونیستی و آمریکا به دنبال بازبینی در مفاد این قطعنامه و یا افزودن یک الحاقیه به آن هستند.
در سفری که آموس هوکشتاین، نماینده رئیس جمهور آمریکا در امور لبنان این هفته به بیروت داشت، او گفت که «1701 تنها راه حل برای درگیری بین اسرائیل و حزب الله بود اما اقدامات بیشتری برای اطمینان از اجرای "عادلانه، دقیق و شفاف" مورد نیاز است».
هوکشتاین روز دوشنبه پس از دیدار با نبیه بری، گفت: عدم اجرا در آن طی سالها به مناقشهای که امروز در آن قرار داریم، کمک کرد.
یکی از مقامات لبنانی در گفتگو با الاخبار گفت: «هوکشتاین برای ایجاد رعب و وحشت آمده بود و او به صراحت گفت که این فرمول (قعطنامه 1701) مربوط به گذشته است».
در این میان رسانهها جزئیاتی از تغییرات مورد نظر واشنگتن که گفته میشود در هماهنگی با اسرائیل طرحریزی شده است، منتشر کردند.
الاخبار گزارش داد که سندی که هوکشتاین با خود به بیروت برد خواستار تغییر زبان مقدمه قطعنامه سازمان ملل و تبدیل آن به توافقی «با هدف برقراری صلح در مرزهای لبنان و اسرائیل و جلوگیری از هرگونه حضور مسلحانه در مناطق لبنانی نزدیک به این مرزها» است.
این گزارش با استناد به جزئیات این پیشنهاد میافزاید: «درخواست میشود که دامنه جغرافیایی مرجع تصمیمگیری بینالمللی به فاصله چند کیلومتری شمال رودخانه لیتانی، حداقل دو کیلومتری گسترش یابد.» همچنین آمریکا خواهان افزایش قابل توجه تعداد نیروهای بین المللی حافظ صلح و نیروهای ارتش لبنان در آن منطقه است.
هوکشتاین همچنین گسترش اختیارات نیروهای بینالمللی با حق انجام «گشتهای سرزده» و بازرسی از خانهها، خودروها یا مکانهایی که مشکوک به نگهداری سلاح هستند، را خواستار شده است.
اصلاحات پیشنهادی نماینده آمریکا به همین جا ختم نشده و حضور تیم های بازرسی در فرودگاه های لبنان و ایجاد برج های دیده بانی در شمال و جنوب این کشور را نیز شامل میشود.
اصلاحات مورد نظر واشنگتن که به عنوان بازتابی از خواسته های اسرائیل برای کنترل گسترده تر بر خاک لبنان تلقی می شود، با مخالفت صریح لبنانیها مواجه شد به صورتی که نجیب میقاتی، نخست وزیر موقت در گفتگوبا رسانهها هرگونه جایگزینی برای قطعنامه 1701 را رد کرد، اما او گفت که می توان به تفاهمات جدیدی دست یافت که به اجرای موثر این قطعنامه کمک کند.
اهداف آمریکا از تغییر قطعنامه 1701
نماینده آمریکا در حالی با یک بسته پیشنهادی برای دیکته به مقامات لبنانی به این کشور رفت که کمتر کسی در لبنان نقش بیطرفانهای برای کاخ سفید قائل است.
در حالی که هوکشتاین ادعا می کند به دنبال آتشبس است، پولیتیکو اواخر سپتامبر به نقل از چندین مقام آمریکایی و اسرائیلی نوشت که او و برت مک گورک، هماهنگ کننده امنیت ملی ایالات متحده در غرب آسیا و شمال آفریقا، به رهبران اسرائیل گفتهاند که واشنگتن "با استراتژی نتانیاهو برای تغییر تمرکز نظامی اسرائیل [از غزه] به شمال علیه حزب الله موافقت کرده است».
با توجه به این پیشزمینه، هدفگذاری آمریکا برای تغییر قطعنامه 1701 را باید در چاچوب روند تهاجم زمینی و هوایی رژیم صهیونیستی به لبنان مشاهده کرد.
هوکشتاین زمان سفر خود به بیروت را دقیقاً به ساعاتی پس از بمباران شدید حومه بیروت توسط جنگندههای رژیم صهیونیستی موکول کرد تا در حالی که عملیات زمینی این رژیم برای نفوذ به داخل مرزهای لبنان و تصرف اراضی مرزی کاری از پیش نبرده و با سد محکم نیروهای حزب الله برخورده است، واشنگتن از موضع قدرت به مذاکره با لبنانیها پرداخته و پیروزی سیاسی را پیش از شکست احتمالی نظامی برای تلآویو تثبیت کند.
در یک سال گذشته دهها هزار نفر از شمال سرزمینهای اشغالی آواره شده اند و کابینه نتانیاهو تحت فشار مخالفان به دنبال راهی برای گرفتن تضمین امنیتی برای بازگشت شهرکنشینان است.
بنابراین بازنگری در قطعنامه 1701 بیش از هر چیز ثبت یک پیروزی آسان و خارج از توان نظامی رژیم خواهد بود زیرا حزب الله اعلام کرده که از شروط خود برای پذیرش بازگشت به آنسوی «خط آبی» کوتاه نخواهد آمد. شروطی که شامل توقف ماشین کشتار رژیم در غزه، توقف تجاوزات هوایی رژیم به لبنان و احتمالاً پایان تصرف مزارع شعبا میباشد.
خط آبی به محدوده تحت کنترل نیروهای حافظ صلح سازمان ملل (یونیفل) به مساحت 120 کیلومتر (75 مایل) گفته میشود که پس از عقب نشینی اسرائیل از جنوب لبنان در سال 2000 توسط سازمان ملل متحد مشخص شده بود.
پس از جنگ سال 2006، رژیم صهیونیستی با نقض مکرر قطعنامه 1701 به تجاوز به خاک و حریم هوایی لبنان ادامه داد به صورتی که دولت لبنان اعلام کرده که اسرائیل از سال 2006 بیش از 30000 بار این قطعنامه را نقض کرده است.
همچنین حزب الله اعلام کرده است که حضورش در این منطقه موجه است زیرا اسرائیل از سرزمینهای لبنانی در مزارع شبعا عقب نشینی نکرده است. صهیونیستها با این بهانه که این منطقه بخشی از بلندیهای جولان است که در سال 1967 از سوریه گرفته است، به قطعنامههای بینالمللی بیاعتنایی میکند. با این حال آمریکا بدون توجه به تجاوزات رژیم و عدم پایبندی آن به قطعنامههای سازمان ملل به صورت یک طرفه به دنبال فشار بر لبنان برای پذیرش تعهدات بیشتر در قطعنامه 1701 میباشد.
هدف دیگر آمریکا را باید تقویت موضع نیروهای یونیفل در لبنان دانست تا در آینده وظیفه یک نیروی نیابتی را با مشروعیت بینالمللی برای ارتش اشغالگر صهیونیستی ایفا کنند.
سال گذشته، ایالات متحده 143 میلیون دلار به یونیفل برای سال 2023 اختصاص داد که حدود یک چهارم کل بودجه 507 میلیون دلاری این نیرو است.
این در حالی است که افکار عمومی لبنانیها پرسشهای انتقادآمیزی درباره میزان کارآمدی این نیرو در توقف تجاوزات رژیم صیونیستی به خاک کشورشان مطرح میکنند.
در واقع در حالی که حتی نیروهای یونیفل هم از حملات رژیم صهیونیستی در امان نیستند، لبنانیها تنها هدف افزایش فعالیت این نیروها را تضعیف موقعیت دفاعی لبنان میدانند زیرا در خلأ وجود یک ارتش قدرتمند حزب الله عملاً اصلیترین حافظ مرزهای لبنان در برابر تجاوزات ارتش اشغالگر میباشد.
اما دلیل دیگر تلاش آمریکا برای بازبینی در قطعنامه 1701 را باید در جلوگیری از شکست دیگری همانند سال 2006 برای رژیم جستجو کرد. استراتژیستهای آمریکایی و صهیونیستی به خوبی میدانند که ارتش فرسوده رژیم قادر به شکست حزب الله در جنگ نیست و قطعاً با ظهور نشانههای دست برتر مقاومت در میدان نظامی جبهه داخلی سرزمینهای اشغالی با فروپاشی بزرگی مواجه خواهد شد به صورتی که عواقب آن میتواند به مراتب از طوفان الاقصی سنگینتر باشد.
حزب الله پس از کسب پیروزی در جنگ 33 روزه از یک نیروی کوچک داخلی به یک قدرت مسلم منطقه ای تبدیل شد و با افزایش محبوبیت داخلی نبض تحولات لبنان را به دست گرفت. مطمئناً شرایط امروز حزب الله در برابر یورش رژیم صهیونیستی نسبت به سال 2006 بسیار بهتر است و ثبت یک پیروزی جدید در جنگ حزب اللهی قویتر ایجاد خواهد کرد و آخرین تقلاها برای بازسازی ستونهای امنیتی رژیم را نیز بر باد خواهد داد. بنابراین باید قبل از انکه جنگ معادلات سیاسی را مشخص کند با تحمیل شرایط جدید بر لبنان در قطعنامه 1701، معادلات سیاسی نتیجه جنگ را رقم بزند.