الوقت- نوزدهمین نشست وزرای امور خارجه اعضای مجمع گفت وگوی همکاری آسیایی با حضور 41 هیئت دیپلماتیک از بیش از 30 کشور شامل وزرای امور خارجه و دبیران کل سازمان های بین المللی آسیایی روز دوشنبه در تهران برگزار شد.
ایران سال گذشته ریاست این مجمع را در دوران پرفعالیت شهید دکتر امیرعبداللهیان در وزارت امور خارجه کسب کرد و شعار این دوره را "یک آسیای پیوسته تر و توانمندتر از طریق فناوریهای جدید و در حال ظهور" انتخاب نمود.
این نشست با حضور پررنگ مقامات ارشد سیاسی کشورهای عضو، بار دیگر وزن و بازیگری مهم ایران در تحولات آسیا را نمایان کرد و فرصتی به دست داد تا زمینه‌های توسعه روابط و همکاری‌های دوجانبه و چندجانبه کشورهای آسیایی مورد مذاکره قرار گیرد.
در همین راستا علی باقری، سرپرست وزارت خارجه جمهوری اسلامی روز یکشنبه در بیانیه‌ای خاطرنشان کرد: این رویداد زمینه را برای ارتقای همکاری‌های کشورهای آسیایی فراهم می‌کند.
وی در این بیانیه خواستار «پایان دادن به هژمونی انحصاری غرب بر سیستم‌های بین‌المللی سیاسی، اقتصادی، پولی و مالی» شد و گفت که این یک «موضوع حیاتی» است.
در حالی که دیدارهای دیپلماتیک هیئت‌های سیاسی یکی از حواشی پررنگ نشست تهران بود، باقری در بیانیه‌ای توئیتری درباره موضوعات مورد مذاکره در دیدار با روسای هیأت‌های شرکت‌کننده، گفت: در این ملاقات‌ها، رویکرد آسیایی به چندجانبه‌گرایی، زمینه‌های همکاری، مقابله با یکجانبه‌گرایی، روابط دوجانبه، لزوم توقف جنایات رژیم اشغالگر در غزه و سایر موضوعات مورد علاقه طرفین مورد بحث و گفتگو قرار گرفت.
حلقه مفقوده یکپارچگی آسیایی
مجمع گفتگوی همکاری آسیایی (Asia Cooperation Dialogue) یک سازمان بین دولتی است که توسط 18 کشور در 18 ژوئن 2002 به منظور ارتقای همکاری آسیایی در سطح قاره و کمک به ادغام سازمان های منطقه ای آن تأسیس شد.
اعضای موسس ACD عبارتند از: بحرین، بنگلادش، برونئی دارالسلام، کامبوج، چین، هند، اندونزی، ژاپن، کره، لائوس، مالزی، میانمار، پاکستان، فیلیپین، قطر، سنگاپور، تایلند و ویتنام.
در حال حاضر سی و پنج کشور آسیایی عضو مجمع گفتگوی همکاری آسیا می‌باشند و مقر این مجمع در کویت می‌باشد.
ایده تشکیل این مجمع از سوی Surakiart نخست وزیر وقت تایلند در سی و چهارمین نشست وزرای خارجه آسه آن در در سال 2001 مطرح شد.
تاکسین شیناواترا، نخست وزیر پیشین تایلند در سخنرانی خود در نشست افتتاحیه مجمع گفتگوی همکاری‌های آسیا در ژوئن 2002 اعلام کرد: «فصل جدیدی از تاریخ امروز آغاز می شود».
تا پیش از تشکیل این سازمان، تمامی مجامع و نهادهای آسیایی دارای خصوصیت زیرمنطقه‌ای بودند، به عنوان مثال: آسه آن، آسه آن +3، شورای همکاری خلیج فارس، اکو، سیکا، انجمن همکاری‌های منطقه‌ای جنوب آسیا(SAARC)، ابتکار خلیج بنگال برای همکاری های فنی و اقتصادی (BIMSTEC)، سازمان همکاری اقتصادی جنوب و جنوب شرق آسیا (BIMSTEC) و ...؛ با این حال، زمانی که مجمع گفتگوی آسیایی به وجود آمد، توانست برای نخستین بار چشم انداز تشکیل ائتلافی با عضویت کشورهایی از تمام مناطق فرعی آسیا، یعنی آسیای جنوب شرقی، آسیای شرقی، آسیای جنوبی، غرب آسیا، خاورمیانه و آسیای مرکزی به دست دهد.
تشکیل این مجمع یک اصل کلیدی برای افزایش قدرت و رقابت اقتصادی آسیا از طریق به فعلیت رساندن ظرفیت‌های این قاره در صحنه جهانی بود که بر اساس این نگاه بنا نهاده شد که کشورهای آسیایی نیاز به هم افزایی و ایجاد یک استراتژی مشترک به منظور غلبه بر چالش های قرن جدید دارند تا یکدیگر را نه به عنوان رقیب، بلکه به عنوان شریک و متحد نگاه کنند.
اهداف اصلی ACD به شرح زیر عنوان شده است: اﻫﺪاف اﺻﻠﯽ ﻣﺠﻤﻊ را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻄﻮر ﺧﻼﺻﻪ ﺑﻪ ﺷﺮح ذﯾﻞ ﺑﯿﺎن ﻧﻤﻮد:
1- ﺗﺮوﯾﺞ ﻫﻤﮑﺎری ﮐﺸﻮرﻫﺎی آﺳﯿﺎﯾﯽ در ﻫﻤﻪ ﻧﻘﺎط ﻗﻮت و ﻓﺮﺻﺘﻬﺎی ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺷﺪه، ﮐﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﻓﻘﺮ را ﮐﺎﻫﺶ داده و ﺑﺎ ﺗﻮﺳﻌﻪ زﯾﺮﺳﺎﺧﺘﻬﺎی ﻋﻠﻤﯽ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﻬﺒﻮد ﮐﯿﻔﯿﺖ زﻧﺪﮔﯽ ﻣﺮدم آﺳﯿﺎ ﺷﻮد.
2- ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻗﺘﺼﺎد و ﺑﺎزارﻫﺎی ﻣﺎﻟﯽ، اﻓﺰاﯾﺶ ﻗﺪرت ﭼﺎﻧﻪزﻧﯽ و درﻧﺘﯿﺠﻪ اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﻮان رﻗﺎﺑﺖ در ﺑﺎزارﻫﺎی ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ﺑﺠﺎی رﻗﺎﺑﺖ ﻣﯿﺎن ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﻋﻀﻮ.
3- ﺗﻼش ﺑﺮ ﺗﻤﺮﮐﺰ ﺑﺮ ﻧﻘﺎط ﻣﺜﺒﺖ و ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽﻫﺎی ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﻋﻀﻮ در ﯾﮏ رﺷﺘﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ اﻗﺘﺼﺎدی، ﺟﻬﺖ ﺗﺒﺪﯾﻞ اﻋﻀﺎ ﺑﻪ ﺷﺮﮐﺎی ﻗﺎﺑﻞ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﺑﺮای ﺳﺎﯾﺮ ﻣﻨﺎﻃﻖ.
4- تبدیل ﻗﺎره آﺳﯿﺎ ﺑﻪ ﯾﮏ «ﺟﺎﻣﻌﻪ آﺳﯿﺎﯾﯽ»ﮐﻪ ﻗﺎدر ﺑﻪ ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺳﺎﯾﺮ ﻧﻘﺎط دﻧﯿﺎ ﺑﻮده و ﺿﻤﻦ ﮐﻤﮏ ﺑﻪ رﺷﺪ و رﻓﺎه ﺑﯿﺸﺘﺮ ﮐﺸﻮرﻫﺎی آﺳﯿﺎﯾﯽ، ﺻﻠﺢ ﻣﺜﺒﺖ را در اﯾﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﻨﺪ.
ﻣﺠﻤﻊ ﻓﺎﻗﺪ اﺳﺎﺳﻨﺎﻣﻪ و دارای دو ﺑﺨﺶ ﮔﻔﺘﮕﻮ و ﭘﺮوژه اﺳﺖ. در ﺑﻌﺪ ﮔﻔﺘﮕﻮ، وزرای ﻣﺠﻤﻊ ﻫﺮ ﺳﺎﻟﻪ در ﻧﺸﺴﺖ وزﯾﺮان ﺑﺮای ﺑﺤﺚ در ﻣﻮرد ﺗﺤﻮﻻت ﻣﺠﻤﻊ، ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻫﻤﮑﺎری ﻣﻨﻄﻘﻪای، و راهﻫﺎی ﺗﻘﻮﯾﺖ و ﺗﺤﮑﯿﻢ وﺣﺪت آﺳﯿﺎ ﮔﻔﺘﮕﻮ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ وزرای اﻣﻮر ﺧﺎرﺟﻪ در ﺣﺎﺷﯿﻪ ﻣﺠﻤﻊ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ در ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ﻫﺮ ﺳﺎل ﺑﺎ ﻫﺪف ﺗﺒﺎدل اﻃﻼﻋﺎت در ﻣﻮرد ﭘﺮوژه ﻫﺎی ﻣﺠﻤﻊ، ﮔﻔﺘﮕﻮ درﺧﺼﻮص ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ، و ﺗﻘﻮﯾﺖ«ﺻﺪای آﺳﯿﺎ» در ﻋﺮﺻﻪ ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ دﯾﺪار ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ.
در ﺑﻌﺪ ﭘﺮوژه ﻧﯿﺰ ﺗﺎﮐﻨﻮن 20 زﻣﯿﻨﻪ ﻫﻤﮑﺎری در ﺣﻮزهﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺷﺪه ﮐﻪ ذﯾﻞ 6 ﻋﻨﻮان ﮐﻠﯽ ﺑﻪ ﺷﺮح ذﯾﻞ اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ:
- ارﺗﺒﺎﻃﺎت - ﻋﻠﻢ، ﻓﻨﺎوری و ﻧﻮآوری - آﻣﻮزش و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻧﺴﺎﻧﯽ - ارﺗﺒﺎط ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ اﻣﻨﯿﺖ ﻏﺬاﯾﯽ، اﻧﺮژی و آب - ﻓﺮﻫﻨﮓ و ﮔﺮدﺷﮕﺮی - روﯾﮑﺮدﻫﺎی ﺗﺮوﯾﺠﯽ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﯾﺪار و ﻓﺮاﮔﯿﺮ.
فرصت‌های مجمع همکاری‌های آسیایی برای ایران
جمهوری اسلامی دراﯾﺮان در ﺳﺎل 1383 (21 ژوﺋﻦ 2004) ﺑﻪ ﻣﺠﻤﻊ ﭘﯿﻮﺳﺖ و در این مدت نقش فعالانه ای در نشست‌های مجمع ایفا کرده است به صورتی که ایران در ﺳﺎل 1388 ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﮐﺸﻮر ﭘﯿﺸﮕﺎم ﻫﻤﮑﺎری ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪ و سومین دوره اجلاس سران گفتگوهای آسیایی نیز در سال 2018 به میزبانی تهران برگزار شد.
در حالی که ایران هم اکنون بخش عمده تجارت خارجی خود را با کشورهای منطقه و آسیایی انجام می‌دهد و مهمترین شرکای اقتصادی ایران را کشورهای آسیایی تشکیل می‌دهند، بنابراین به طور هم هرچقدر شبکه تعاملات و همکاری‌های اقتصادی مجمع گفتگوهای آسیایی گسترش یافته و مستقل‌تر شود، این امر می‌تواند منافع بیشتری از حیث بی‌اثر کردن تحریم‌های غرب و تقویت پیوندهای ایران به بازارهای بزرگ بین المللی عاید کشور کند.
در همین راستا مهدی صفری، دستیار وزیر امور خارجه در امور توسعه دیپلماسی اقتصادی به نوبه خود گفت: این نشست می تواند در افزایش تجارت، تبادل فناوری های صنعتی و حمل و نقل بین اعضا از چین به اروپا نقش داشته باشد.»
تصمیمات جدید در مورد برگزاری نشست‌های دوره‌ای و منظم روسای اتاق های بازرگانی کشورهای عضو مجمع یکی از مکانیسم‌های مهم برای ادغام اقتصادی بازارهای آسیایی به عنوان هدفی اصلی است، که در این زمینه نیز ایران یک کشور پیشگام در راه‌اندازی این مکانیسم بوده چنانکه، در اردیبهشت ماه سال جاری شهر اصفهان میزبان دومین نشست مشترک سران اتاق‌های بازرگانی اعضا مجمع گفتگوهای آسیایی بود.
تقویت ارتباطات فرهنگی و گردشگری کشورهای آسیایی در قالب مجمع همکاری‌های آسیا یکی دیگر از راه‌های فرصت‌ساز اقتصادی برای ایران است که می‌تواند نقش مهمی در معرفی و شناساندن توانمندی‌های کم نظیر اقلیمی و گردشگری ایران به جهانیان داشته باشد.
در این عرصه نیز دیپلماسی فرهنگی ایران در مجمع در سال در 2023 توانست به موفقیتی بزرگ دست یابد و شهر یزد، که سرشار از غنای طبیعی و تاریخی و فرهنگی است، به عنوان پایتخت گردشگری در بین کشورهای عضو مجمع گفتگوی آسیایی (ACD) در سال 2024 انتخاب شد.
