الوقت- در جریان درگیریهای ژئوپلیتیکی، دولتها برای رسیدن به اهداف و منافع خود، گاه معاهدات زیستمحیطی و حقوق بشری را زیر پا گذاشته و از سلاحهایی استفاده میکنند که علاوه بر جمعیت غیرنظامی به شدت به منابع زیستمحیطی آسیب وارد میکند. یکی از مهمترین سلاحهای اینچنینی، که در سالهای اخیر بویژه در مناقشات منطقه غرب آسیا به کررات مورد استفاده قرار گرفته و همنی موضوع نگرانیهای منطقه ای را درباره تأثیرات زیست محیطی افزایش بکارگیری این سلاح در آینده در پی داشته است بمبهای فسفری میباشد.
در آغاز قرن بیست و یکم تاکنون، چندین جنگ بزرگ در منطقه غرب آسیا رخ داده که در بیشتر آنها بمبهای فسفری در مناطق شهری و علیه غیرنظامیان استفاده شده و به محیط زیست مناطق مورد تهاجم به شدت آسیب زده است.
جنگ ائتلاف به رهبری ایالات متحده در عراق و افغانستان در سالهای 2001 و 2003، جنگ سی و سه روزه لبنان در سال 2006، جنگ غزه و اسرائیل در سال 2008، جنگ میان یمن و ائتلاف تحت رهبری عربستان سعودی در سالهای 2009 و 2015، استفاده آمریکا از بمب فسفری در جریان جنگ سوریه و اتهامات دو طرفه استفاده جمهوری آذربایجان و ارمنستان از این سلاح در جریان جنگ قره باغ در سال 2020.
در این میان بعد از آمریکا، رژیم صهیونیستی بیشترین میزان استفاده از سلاح بمبهای فسفری را در نزاعهای خارجی با گروههای مقاومت در فلسطین و لبنان داشته است و در جنگ اخیر غزه نیز صهیونیستها به کررات از این سلاح ممنوعه برای هدف قرار دادن غیرنظامیان در بمباران شهری استفاده کردهاند.
همچنین طی روزهای اخیر نیز گزارش رسانهها از صحنه نبرد در شمال سرزمینهای اشغالی میان ارتش صهیونیستی و حزب الله لبنان حاکی از استفاده مجدد تل آویو از بمب فسفری در اراضی مرزی در داخل خاک لبنان میباشد.
خطرات بمب فسفری برای انسانها، جانوران و طبیعت
فسفر سفید اثر آتشزا و شیمیایی قابل توجهی دارد که می تواند به شدت افراد را بسوزاند و دامها، سازه ها، باغها و مزارع و دیگر وسایل و اموال غیرنظامی مجاور را به آتش بکشد. همچنین پس از تأثیرات آنی، فسفر سفید اثرات مخربی بر محیط زیست و گیاهان دارد و ممکن است چندین سال بدون هیچ تغییری در عمق خاک باقی بماند که این امر بازگشت غیرنظامیان به شرایط زندگی قبل از جنگ را ناممکن میکند.
نتایج تحقیقات صورت گرفته در گذشته نشان میدهد که درختان و زمینهایی که با فسفر سفید آلوده شده اند، بویژه در مناطق شرق نوار غزه، مانند اطراف کوه رایس، بهطور قابل توجهی زرد رنگ، دچار جهشهای ژنتیکی، فرسایش خاک، کم محصولی و عدم رشدگیاهان شدهاند. حتی بسیاری از مناطق کشاورزی که مورد اصابت سلاح های اسرائیلی قرار گرفته اند، اکنون بایر هستند.
در این رابطه وزارت کشاورزی غزه بارها تأیید کرده که به کشاورزان و دامداران توصیه کرده تا از کشت محصولات کشاورزی یا چرای حیوانات در زمینهایی که با بمبهای فسفری گلوله باران شدهاند، اجتناب شود.
این وضعیت مقامات مسئول فلسطینی، گزارشگران بین المللی و مردم غزه را به این نتیجه رسانده که اسرائیل به طور مداوم و هدفمند از سلاحهای حاوی مواد سمی، سرطان زا و رادیواکتیو استفاده کرده است که مستقیماً بر محیط زیست تأثیر میگذارد و امکان زیستن در مناطق مورد اصابت چنین گلوله هایی را برای انسان و حیوانات خطرناک میکند.
به گزارش میدل ایست مانیتور، به گفته دکتر برچ ماندوکا، متخصص ژنتیک در دانشگاه جنوا و محقق تیم ایتالیایی که گزارشی در این زمینه تهیه کرده است، تجزیه و تحلیل نمونه های خاک از سال 2005 و نمونه های گرفته شده پس از جنگ تفاوتهای قابل توجهی را در غلظت فلزات سنگین نشان می دهد.
این گزارش از تجزیه و تحلیل نمونههای گرفته شده از دو دهانه به جا مانده از انفجار بمبهای اسرائیلی در بیت حانون، اردوگاه آوارگان جبالیا در ژوئیه 2006، و دو مورد دیگر از باغ های سیب که در جنگ 2013 آسیب دیده بودند، به دست آمده که ثابت میکند فسفر سفید عامل اصلی بحران زمین برای بخش کشاورزی غزه بوده است.
این تیم همچنین غلظت فلز بسیار سمی «مولیبدن» را در 25 تا 3000 برابر میزان طبیعی موجود در خاک یافت. مولیبدن که به ندرت در خاک یافت می شود، برای اسپرم مردان بسیار خطرناک بوده و موجب تولد نوزادان به صورت ناقص الخلقه، سقط جنین و افزایش خطرات باروری میشود.
در این میان اگرچه سلاحهای آتشزا به صراحت در قوانین بین المللی بشردوستانه جنگ ممنوع نشده است، اما قوانین بشردوستانه عرفی، کشورها را ملزم می کند تا تمام اقدامات احتیاطی ممکن را برای جلوگیری از آسیب رساندن به غیرنظامیان، حیوانات و محیط زیست انجام دهند.
علاوه بر این، سلاح های آتش زا توسط پروتکل سوم کنوانسیون سلاحهای متعارف (CCW) 1983 کنترل میشود. پروتکل سوم استفاده از سلاحهای آتشزا علیه " غیرنظامیان" را ممنوع میکند.
فلسطین و لبنان به پروتکل 3 پیوستهاند، در حالی که رژیم صهیونیستی از پذیرش این پروتکل همانند دیگر قوانین بینالمللی کاربرد سلاحهای ممنوعه شیمیایی و هستهای سر باز زده است.
سیاست و رویه گذشته اسرائیل در مورد فسفر سفید چه بوده است؟
رژیم صهیونیستی بد طولایی در بکارگیری فسفر سفید علیه غیرنظامیان دارد. تنها در جریان عملیات موسوم به «سرب گداخته»، از 27 دسامبر 2008 تا 18 ژانویه 2009، ارتش اشغالگر حداقل 200 بار از سلاح فسفری علیه مناطق پرجمعیت غزه همانند مدارس ، بازار، انبار کمکهای بشردوستانه و بیمارستانها استفاده کرد.
در حالی که صهیونیستها مدعی بودند که از این گلوله ها فقط برای ایجاد هالههای دود غلیظ استفاده میکرده است اما نهادهای نظارت کننده بین المللی همانند دیده بان حقوق بشراز کشته و زخمی شدن صدها غیرنظامی در اثر قرار گرفتن در معرض بمباران این سلاحها خبر داده بودند.
تکرار مجدد کاربرد این سلاح در جنگ سال 2014 نیز خشم بین المللی را برانگیخت به صورتی که صهیونیستها برای حفظ آبرو و کاهش فشارهای خارجی دادگاه نمایشی را برای ممنوع اعلام کردن حملات ارتش به مناطق پرجمعیت غزه با بمبهای فسفری تشکیل دادند که هیچگاه عاملی برای محدود شدن کاربرد این سلاح توسط نظامیان صهیونیست نشد چنانکه در 100 روز سپری شده از اغاز حملات هوایی و زمینی رژیم صهیونیستی به غزه استفاده تل آویو از سلاح فسفری در غزه و حتی لبنان در حال رکورد زدن بین المللی است.
فسفر سفید ابزار سیاست نسل کشی و کوچ اجباری در لبنان و غزه
اگر از تلفات اولیه بمبهای فسفری در میدان نبرد نیز بگذریم، که به صورت کور میتواند شمار زیادی از غیرنظامیان در مساحت وسیعی را کشته و زخمی کند، اثرات بلندمدت این سلاح بر محیط زیست، کشاورزی، معیشت و سلامتی نسلهای بعدی غیرنظامیان همگی اثبات کننده این است که هدف اصلی رژیم صهیونیستی نسلکشی و کوچ اجباری است.
اکنون صهیونیستها علاوه بر غزه در جبهه شمالی با لبنان درگیر جنگ و بحران امنیتی هستند که موجب خالی شدن بخش زیادی از شهرکهای صهیونیستنشین در اطراف غزه و مرز لبنان از سکنه شده است. آواره شدن این جمعیت مشکلات بزرگی را برای کابینه صهیونیستی ایجاد کرده و از طرفی وعدههای دولت در مورد تسلط یافتن ارتش بر اوضاع این مناطق و تأمین امنیت پایدار شهرکها مورد اقبال قرار نگرفته است. در نتیجه بمباران فسفری اطراف مرزهای سرزمینهای اشغالی با غزه و لبنان می تواند با هدف ایجاد منطقه حائل غیرقابل سکونت صورت بگیرد.
از طرف دیگر کابینه صهیونیستی بارها اعلام کرده که به دنبال یافتن راهی برای کوچ دادن و انتقال "اختیاری" بخشی از دو میلیون شهروندان فلسطینی در غزه میباشد. بیتردید یکی از مهمترین راههای دنبال کردن این سناریو نابودی مراتع و زمینهای کشاورزی مردم است که معیشت و منبع درآمدی آنها برای دوران بعد از جنگ را به خطر میاندازد و در نتیجه امکان زیستن در غزه را سخت میکند.