الوقت- درحالی که این روزها یک چشم جهان به جنگ غزه و یک چشم دیگر به تحولات اوکراین دوخته شده است، در منطقه دیگری از جهان در شرق دور انتخابات سرنوشت سازی در تایوان برگزار می‌شود که قدرتهای شرقی و غربی گوشه چشمی هم به آن دارند.
امروز (شنبه) ۱۹ میلیون و ۵۴۸ هزار و ۵۳۱ رای‌دهنده تایوانی برای شرکت در انتخابات ریاست‌جمهوری و پارلمانی این جزیره، به پای صندوق‌های رای رفتند تا نامزدهای مدنظر خود را برای چهار سای آینده انتخاب کنند. همزمانی انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی باعث خواهد شد قدرت در این جزیره به صورت کامل دستخوش تغییر شود. انتخاباتی که چینی‌ها آنرا انتخاب بین گزینه «جنگ و صلح» نامیده‌اند.
برای انتخابات ریاست جمهوری برنده تنها به اکثریت ساده برای پیروزی نیاز دارد و در نتیجه دور دوم انتخابات وجود نخواهد داشت. انتخابات تا ساعت ۱۶ به وقت محلی ادامه دارد و شمارش دستی آرا بلافاصله پس از آن آغاز می‌شود.
در انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی سه حزب اصلی تایوان شرکت خواهند کرد که عبارتند از: حزب حاکم «دموکراتیک مترقی DPP»، «حزب کومینتانگ KMT» و همچنین «حزب مردم تایوان TPP» که در سال ۲۰۱۹ تاسیس شد.
طبق گزارش رویترز، در انتخابات تایوان، حزب حاکم «دموکراتیک ترقی‌خواه» که پیش قراول جدایی این جزیره از چین است، به دنبال سومین حضور یکی از اعضای خود در پست ریاست‌جمهوری است و کاندیدای آنها در این دوره «لای چینگ ته» معاون «تسای اینگ ون» رئیس‌جمهور این جزیره است. «هو یو هی» از حزب «کومینتانگ» به‌عنوان بزرگترین حزب مخالف و همچنین «کو وِن جه» شهردار سابق تایپه از حزب «مردم تایوان» در این دور از انتخابات بایکدیگر رقابت می‌کنند.
انتخابات پارلمانی تایوان نیز دارای اهمیت ویژه‌ای است، از آن جهت که اگر هیچ یک از سه حزب موفق به کسب اکثریت نشوند، رئیس‌جمهور آتی در تصویب قوانین و همچنین هزینه‌ها مخصوصا برای امور نظامی و دفاعی دچار مشکل می‌شود.
در پارلمان که «یوان قانونگذاری» نامیده می‌شود در مجموع ۱۱۳ کرسی وجود دارد که ۷۳ نماینده با اکثریت ساده در حوزه‌های انتخابیه تعیین شده انتخاب می‌شوند و ۳۴ کرسی باقی‌مانده به نسبت حزبی به نماینده‌ها اختصاص داده می‌شود. ضمن اینکه یک حزب برای کسب کرسی در یوان قانونگذاری باید دست‌کم ۵ درصد از کل آرا را داشته باشد.
نگاه سه نامزد ریاست جمهوری به استقلال و چین واحد
باتوجه به این انتخابات تایوان در برهه پرتنشی برگزار می‌شود لذا سیاستهای سه نامزد علاوه‌بر مردم این جزیره، برای چین و آمریکا اهمیت بسزایی دارد. حزب حاکم DPP از هویت مستقل تایوان حمایت کرده و ادعاهای پکن را بی‌اساس می‌داند. این حزب همچنین تاکید دارد که این مردم تایوان هستند که می‌توانند آینده خود را تعیین کنند.
«لای چینگ ته»، مدت‌هاست که موضع رادیکالی به نفع استقلال تایوان از چین دارد. او یک بار خود را فردی فداکار برای استقلال تایوان توصیف کرد، اما در طول مبارزات انتخاباتی خود موضع خود را ملایم‌تر کرد و گفت که در صورت انتخاب شدن قصدی برای استقلال طلبی ندارد.
لای در مصاحبه‌ای اختصاصی در اواخر اکتبر به «مجله تایم» گفت:«چین فعالانه درگیر توسعه طلبی استبدادی است». وی با اشاره به زنجیره جزایر مهم استراتژیک شامل ژاپن، تایوان و همچنین بخش‌هایی از فیلیپین گفته بود:«چین یک هژمون منطقه‌ای است که به طور مستمر در حال گسترش نفوذ خود در منطقه است و می‌خواهد تایوان را ضمیمه کند و از اولین زنجیره جزیره‌ای یعنی اندونزی عبور کند». در آستانه انتخابات، چین بارها ادعاهای نامزد پیشرو ریاست جمهوری تایوان را محکوم و او را جدایی طلب خطرناک توصیف کرد و درخواست‌های مکرر لای برای مذاکره با پکن را رد کرد.
«کو ون جه»، هم اظهارات قبلی خود را مبنی بر اینکه تایوان و سرزمین اصلی چین یک خانواده هستند ابراز کرده است. او در زمانی که شهردار تایپه بین سالهای 2014 و 2022 بود، تبادلات و همکاری نزدیک با چین را ترویج داد، رویکردی که او آنرا بهترین اقدام برای روابط بین تایوان و چین می‌داند.
در مورد «هو یو هی» هم می‌توان گفت که او رابطه نزدیکی با چین دارد و به عنوان صمیمی‌ترین نامزد با مقامات سرزمین اصلی شناخته می‌شود که برای رای دهندگان جوان که خواستار استقلال هستند، غیرقابل قبول است.
هرچند حزب کومینتانگ می‌گوید از پکن طرفداری نمی‌کند اما تصریح دارد که تایپه و پکن به یک چین واحد تعلق دارند اما هر طرف می‌تواند آن را به نحوی که می‌خواهد تفسیر نماید. موضعی که مورد استقبال پکن هم قرار گرفته است و مقام‌های این حزب در ماه‌های اخیر سفرهای متعددی به پایتخت چین داشته‌اند.
هو، پیش از این خواستار روابط نزدیکتر با پکن شده بود و در جریان مبارزات انتخاباتی خود گفته بود که در صورت پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری تایوان، از قانون اساسی جمهوری چین تبعیت خواهد کرد و «جمهوری چین» نام رسمی تایوان است. قانون اساسی مفهوم «چین واحد» را که پکن آن را مبنایی برای هر گفتگو می‌داند، در نظر گرفته است.
با این اوصاف می‌توان گفت که دو نامزد از سه رقیب انتخاباتی، نظر مساعدی نسبت به چین واحد دارند و در صورت کسب پیروزی در انتخابات، روابط پکن با این جزیره هم بهبود خواهد یافت.
نظرسنجی‌ها چه می‌گویند
در ماه‌های گذشته نظرسنجی‌هایی در تایوان انجام شده است که میزان محبوبیت و شانس پیروزی هر یک از نامزدها را تا حدود نسبی نشان می‌دهد. لای چینگ ته، تقریباً به طور مداوم در نظرسنجی‌های پیش از رای‌گیری پیشرو بوده است. هرچند مطابق قانون از تاریخ ۳ ژانویه دیگر اجازه انتشار نظرسنجی‌ها وجود نداشته است. به گزارش «مجله تایم»، بر اساس آخرین نظرسنجی انجام شده قبل از رای گیری، «لای چینگ ته» که به چین بدبین است، برتری اندکی نسبت به «هو یو هی» دارد و کو ون جه دوستدار پکن هم در جایگاه سوم نظرسنجی‌ها قرار دارد.
بخش زیادی از میزان اقبال عمومی به هر یک از نامزدها به خاطر نوع نگاه آنها به سیاستهای استقلال طلبانه و اتحاد با چین است. نظرسنجی انجام شده توسط پلتفرم الکترونیکی "ET Today" در تایوان در ماه سپتامبر گذشته نشان داد که 48.9 درصد از تایوانی‌ها از استقلال این جزیره حمایت می‌کنند، درحالی که کمتر از 27 درصد خواستار حفظ وضعیت موجود و اتحاد با چین بودند.
به گزارش العربی الجدید، ناظران تایوانی گفتند که فرمول «یک کشور، دو سیستم» که چین در هنگ کنگ دنبال می‌کند و سعی دارد آنرا در تایوان اعمال کند، فقط جوهر روی کاغذ است و نسل‌های جدید تبعیت از چین را رد می‌کنند و این مسئله در نتایج انتخابات ریاست جمهوری فعلی منعکس شده است.
در انتخابات 2020، «تسای اینگ وناز» از حزب ترقی دموکرات در انتخابات پیروز شد و با شکست دادن شهردار هان کو یو از حزب کومینتانگ، و جیمز سوونگ، نامزد سوم برای بار دوم به پیروزی دست یافت. تسای اینگ در چهار سال گذشته سیاست نزدیکی با غرب را در پیش گرفت که در نهایت تنشها بین پکن و واشینگتن را تشدید کرد.
تاثیر نتیجه انتخابات بر روابط پکن و واشینگتن
نتایج انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی در تایوان نه تنها تعیین کننده سیاست جزیره خودمختار با سرزمین اصلی چین در سالهای آینده خواهد بود، بلکه ژئوپلتیک منطقه آسیا-اقیانوسیه و نوع منازعه و همکاری بین ایالات متحده و چین در منطقه را نیز مشخص خواهد کرد.
چین، تایوان را بخشی جدایی ناپذیر از قلمرو خود می‌داند و مداخله قدرتهای دیگر در امور این جزیره را «خط قرمز» توصیف کرده است و به آمریکا که در دو سال گذشته در امور داخلی این تنگه استراتژیک مداخله می‌کند، هشدار داده که برای دفاع از تمامیت ارضی خود به هر سناریویی متوسل خواهد شد.
رهبران چین به خوبی می‌دانند که همه دولتمردان آمریکا از هر دو حزب دموکرات و جمهوریخواه نسبت به تایوان نظر واحدی دارند و جدایی این منطقه از چین را فرصت خوبی برای مهار رقیب نوظهور خود در شرق آسیا می‌دانند، لذا از آنجا که انتخابات ریاست جمهوری آمریکا هم در ماه نوامبر برگزار خواهد شد، پکن سعی دارد تا نامزد طرفدار خود در تایوان به قدرت برسد تا بدین ترتیب دست غربی‌ها برای مداخله در امور تایوان کوتاه شود.
چینی‌ها بارها به مقامات کاخ سفید گفته‌اند که دیر یا زود تایوان را به خاک اصلی ملحق خواهند کرد و اجرایی شدن آن فقط مسئله زمان است و در این سیاست خود با هیچ کسی تعارف ندارند.
دولت آمریکا طبق قانون کنگره موظف به فروش تسلیحات به تایوان است تا در برابر چین از خود دفاع کند و بنابراین در ماه دسامبر با فروش 300 میلیون دلار تجهیزات ارتباطی تاکتیکی به تایوان موافقت کرد. جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا قول داده که از تایوان در برابر تهاجم نظامی چین محافظت کند. این درحالی است که شبکه «ان‌بی‌سی» اخیرا در گزارش اعلام کرد که «شی جین‌پینگ» رئیس‌جمهور چین در جریان دیدار با همتای آمریکایی خود، علنا به جو بایدن گفت قصد «اتحاد مجدد با تایوان» را دارد و مایل است این اقدام را به طور مسالمت‌آمیز انجام دهد. طبق این گزارش، شی به بایدن گفته فعالیت جدایی‌طلبان این جزیره را برنمی‌تابد و هشدار داده که استقلال تایوان به معنای جنگ با پکن است».
در سالهای اخیر باتوجه به روی کار بودن افراد غربگرا در راس قدرت تایوان، نفوذ واشینگتن در این تنگه افزایش یافت و قراردادهای نظامی بزرگی بین دو طرف امضا شد و مقامات ارشد آمریکایی هم برای به چالش کشیدن قدرت چین، به این منطقه سفر کردند که به تشدید تنشها بین دو کشور منجر شد. چین در دو سال گذشته دهها رزمایش هوایی و دریایی در اطراف تایوان برگزار کرده است تا به رقیب غربی خود نشان دهد که هر گونه جنگ افروزی پیرامون چین، عواقب بدی به همراه خواهد داشت.
علاوه‌بر مسائیل سیاسی و نظامی، آینده این جزیره با توجه به اینکه در زنجیره تامین اقتصادی اهمیت دارد، یک نگرانی جهانی به شمار می‌رود.
به گزارش تایم، تایوان شانزدهمین اقتصاد بزرگ تجاری جهان است که در سال 2022، حدود 907 میلیارد دلار کالا و خدمات با کشورهای دگیر مبادله کرده بود. این جزیره حدود 90 درصد تراشه‌های نیمه هادی پیشرفته جهان را تولید می‌کند که عملا برای هر صنعتی حیاتی است.
بر اساس برآوردهای گروه «رودیوم»، محاصره تایوان بیش از 2 تریلیون دلار فعالیت اقتصادی را حتی قبل از تحریم‌ها یا هرگونه واکنش نظامی به خطر می‌اندازد. در همین حال، Bloomberg Economics تخمین می‌زند که در صورت تهاجم چین به تایوان و ورود احتمالی ایالات متحده به این درگیری، 10 تریلیون دلار برای اقتصاد جهان هزینه خواهد داشت. بنابراین، تایوان هم به لحاظ سیاسی و اقتصادی برای قدرتهای بزرگ به ویژه آمریکا و چین اهمیت زیادی دارد.
انتخابات کنونی مسیر آینده تایوان را تعیین خواهد کرد و باید منتظر ماند و دید که آیا رهبران آتی از سیاستهای جدایی‌طلبی و ستیزه جویی با چین عقب‌نشینی کرده و از خود انعطاف نشان خواهند داد و یا به تقویت توان دفاعی خود با حمایت واشنگتن ادامه داده و منطقه را به سمت مناقشه خواهند برد.
