الوقت- جنایات 47 روزه رژیم صهیونیستی در نوار غزه که به شهادت و زخمی شدن دهها هزار نفر منجر شده ، خشم مسلمانان جهان را برانگیخته است. تداوم این جنایات طی هفتههای متوالی موجب شد تا آحاد مسلمانان در کنار اعتراضات خیابانی گسترده، کمپین های مختلفی را نیز برای مسئله تحریم کامل محصولات ساخت اسرائیل راه اندازی کنند که از دیدگاه اغلب کارشناسان می تواند در وارد آوردن فشار اقتصادی بر رژیم و واداشتن آن به توقف جنگ بسیار کارآمد باشد.
برخلاف دولتهای محافظه کار عرب، افکارعمومی منطقه در کنار برگزاری اعتراضات ضد صهیونیستی، بایکوت کالاهای صهیونیستی را هم در دستورکار قرار دادهاند و با افزایش آگاهی و درک نتایج تحریم، شاهد کاهش سود شرکتهای شریک و حامی رژیم صهیونیستی و متحمل شدن زیانهای هنگفت آنها در کشورهای اسلامی هستیم.
شبکههای اجتماعی در اختیار حامیان تحریم رژیم صهیونیستی
در کویت، تعدادی از فعالان یک کمپین بزرگی را با شعار «آیا امروز یک فلسطینی را کشتید؟» راهاندازی کردهاند که اشاره به اینکه خرید محصولات شرکتهای حامی اشغالگری اسرائیل به معنای مشارکت در کشتار فلسطینیان است. به گزارش فرانس 24، مردم در کشورهای عربی خلیج فارس با این کمپینها، خرید کالاهای صهیونیستی را تحریم کرده و گفتهاند که نمیخواهند پولشان به جنگهای بیشتر در فلسطین کمک کند.
کمپینهای بایکوت در بسیاری از کشورهای عربی، به ویژه در مصر، مراکش، کشورهای حاشیه خلیج فارس و اردن گسترش یافته است، جایی که بسیاری از کاربران و فعالان ویدئوهایی از شعبه رستورانهای آمریکایی در کشورهایشان منتشر کردهاند تا نشان دهند که چقدر خالی از مشتری هستند.
به گزارش شبکه تی آر تی، یکی از صفحات فیس بوک با نام "ساخت مصر" فراخوان استفاده از محصولات داخلی را داده است و تاکید کرد کالاهای خارجی که باید تحریم شوند، آنهایی هستند که در مصر تولید نشدهاند. در کمپینهای تحریم، محصولات ترکیه به عنوان یکی از جایگزینهایی مطرح شدند که مصریها در مورد آن نوشتند که به خوبی ساخته شده و قابل اعتماد هستند. همچنین برخی بازیگران و کارگردانان مصری هم با حمایت از کمپین تحریمها، خواستار استفاده از محصولات داخلی شدند.
کمیته ملی فلسطین نیز خواستار آن شده تا کشورهای عربی و اسلامی کمپینهای تحریم اسرائیل را در همه سطوح، از تحریم کالاهای اسرائیلی گرفته تا تحریمهای دانشگاهی، فرهنگی، هنری و ورزشی، پیش ببرند.
به گزارش شبکه الجزیره، کمپینهای بایکوت در حوزههای مختلف مشهود است و فعالان اجتماعی و هنرمندان همکاری فرهنگی و هنری با رژیم صهیونیستی و متحدان آنرا رد کردهاند. همچنین در شبکههای مجازی از همگان خواسته شده است که به خاطر فاجعه غزه به احترام ارواح شهدا، هر نوع جشنی را تحریم کنند و هر کس این امر را نقض کند، مورد انتقاد شدید پیشگامان شبکههای اجتماعی قرار میگیرد. این تعصب نسبت به تحریمکنندگان، نشاندهنده اعتراض قطعی مردم به سیاستهای وحشیانه و قهرآمیز تلآویو در قبال فلسطینیها است و وسیلهای برای تأکید بر نفی عمومی کشتار کودکان تلقی میشود.
به گزارش روزنامه القدس العربی، کمپینهای بایکوت بسیاری از شرکتها را بر آن داشت تا موضع خود را در قبال جنگ غزه تغییر دهند و با اصلاح سیاست تجاری یا سرمایه گذاری خود در واکنش به فشارهای افکارعمومی، بیطرفی خود را اعلام کردند. این شرکتها با بیان اینکه نماینده کشورهایی هستند که در آنها نمایندگی دارند، برای جلوگیری از ضررهای خود هر گونه حمایت از رژیم صهیونیستی را رد کردند.
موضوع تحریم رژیم اشغالگر خواست عمومی است و افراد روز به روز بیشتر آگاه شده و خواستار این کمپینها هستند. از سوی دیگر، تحریم یک واکنش طبیعی و مسالمت آمیز به جنایات رژیم صهیونیستی در فلسطین است که باید در اولویت قرار گیرد.
جامعه بینالمللی نیز باید با دقت به این کمپینها نگاه کند، نقش آنها را در زمینه درگیریهای منطقهای درک کند و به دنبال ابزارهای مؤثر برای دستیابی به صلح و ثبات در منطقه باشد. تحریم یک شمشیر دو لبه است، هم اقتصاد رژیم صهیونیستی را تضعیف میکند و کاهش بودجه و درآمدهای آن سبب میشود خرید سلاح را متوقف کند. در عین حال، به مردم سایر کشورها کمک میکند تا به جای کالاهای صهیونیستی، از کالاهای جایگزین داخلی استفاده کنند که به رونق کسب و کار و اقتصاد آنها هم کمک میکند.
به گزارش سایت العربی، جنبش بایکوت، سلب سرمایه و تحریم یا آنچه که BDS نامیده میشود در سال 2005 توسط گروهی از فعالان فلسطینی، عرب و یهودی دشمن جنبش صهیونیستی و اتحادیههای خارجی تأسیس شد. این جنبش یکی از سازمانیافتهترین و مؤثرترین کمپینها محسوب میشود، زیرا خواستار تحریم شرکتهای صهیونیستی و شرکتهای بینالمللی است که در نقض حقوق فلسطینیها و حمایت مستقیم از جنایات صهیونیستها شریک هستند.
در هفتههای اخیر برخی کشورها در واکنش به جنایات اسرائیل در غزه، اقدامات اولیه را برای تحریم کالاهای صهیونیستی شروع کردهاند. در این راستا، پارلمان ترکیه اخیرا استفاده از محصولات کوکاکولا و نستله را به دلیل حمایت ادعایی از رژیم صهیونیستی، در رستورانهای خود ممنوع کرد.
کمپین تحریم اسرائیل فقط به کشورهای اسلامی محدود نمیشود، زیرا از زمان شروع تجاوز اشغالگران به غزه، بسیاری از کشورها در سراسر جهان هم خواستار تحریم این رژیم برای توقف کشتارها در غزه شدهاند ولی دول اسلامی به دلیل اشتراکات دینی و زبانی در این مسیر پیشگام هستند.
ضرر هنگفت شرکتهای وابسته به تلآویو
با تحریم کالاهای اسرائیل از سوی مردم در سراسر جهان، فست فودهای زنجیرهای بینالمللی مانند مک دونالد، استارباکس، کی اف سی، پیتزا هات و برگر کینگ و همچنین شرکت سواری گراب، با کاهش مشتری و سود مواجه شدهاند.
به گزارش الجزیره، ماه گذشته شعبه مک دونالد رژیم صهیونیستی اعلام کرد که هزاران وعده غذایی رایگان در اختیار ارتش این رژیم قرار داده است که نارضایتی افکارعمومی عرب را برانگیخت و به همین دلیل شعبههای مکدونالد در تعدادی از کشورهای عربی از ترس تعطیلی و از دست دادن درآمدهای خود با انتشار بیانیهای تأیید کردند که هیچ ارتباطی با شعبه مک دونالد در سرزمینهای اشغالی ندارند و به هیچوجه حمایت مالی از تلآویو نمیکنند. مکدونالد کویت برای از دست ندادن مشتریان خود، در بیانیهای اعلام کرد که "پنجاه هزار دینار کویتی به مردم غزه کمک کرده است و تاکید کرد که در کنار فلسطین است. مک دونالد قطر نیز یک میلیون ریال قطری برای کمک به امدادرسانی به مردم غزه اختصاص داد تا نشان دهد که از جنایات اشغالگران در غزه حمایت نمیکنند.
در مصر شرکت آب گازدار مصری «Spero Spats» که محبوبیت بسیار کمی داشت، به عنوان جایگزینی برای برندهای معروف «پپسی» و «کوکاکولا» در نظر گرفته شده است که یان اقدام به کاهش فروش محصولات این دو شرکت منجر شد.
در اردن، پستهایی در رسانههای اجتماعی منتشر شده که به برندهای حامی رژیم صهیونیستی با این شعار اشاره میکنند که «به قیمت گلولههای آنها کمک نکنید».
در قطر، برخی از شرکتهای غربی پس از انتشار محتوای حمایت از اسرائیل در شبکههای اجتماعی توسط مدیریت آنها مجبور به تعطیلی شدند. شعبههای کافه آمریکایی Pura Vida Miami و شیرینی فروشی فرانسوی Maitre Choux ماه گذشته نمایندگی خود را در دوحه بستند.
این اقدامات هر چند محدود در کشورهای عربی نشان میدهد که شرکتهای متعلق به رژیم صهیونیستی و یا شرکتهای حامی این رژیم، با شرایط دشواری مواجه خواهند شد.
ضربات اقتصادی تحریم رژیم صهیونیستی
هر چند رژیم صهیونیست تاکنون طعم تلخ تحریم را نچشیده است اما مقامات این رژیم به آثار زیانبار آن بر اقتصاد خود به خوبی آگاه هستند. به گزارش العربی، گزارشی که در سال 2013 توسط وزارت دارایی رژیم صهیونیستی تهیه و در سال 2015 منتشر شد، پنج سناریو را برای خطرات تحریم طولانیمدت مطرح کرده بود که اولین و کمترین شدت آن تحریم داوطلبانه تعداد محدودی از کشورها است که طی آن مصرف کنندگان داخل سرزمینهای سالانه 130 میلیون دلار ضرر خواهند کرد و ممکن است 430 نفر هم شغل خود را از دست بدهند.
اگر این تحریم در همه کشورهای اتحادیه اروپا و همه مصرف کنندگان و فروشگاههای تولیدی آنها که وارد سرزمینهای اشغالی شدهاند تشدید شود، ممکن است منجر به کاهش 1 درصدی صادرات کالاهای اسرائیلی و ضرر سالانه نیم میلیارد دلاری شود و حدود 1800 شغل از بین خواهد رفت.
اما اگر دامنه تحریم به همه کالاهای اسرائیلی برسد، مشابه آن تحریمهایی که در دهه 1980 به رژیم آپارتاید در آفریقای جنوبی تحمیل شد، این میتواند به بدترین سناریو برای اسرائیل منجر شود که نتیجه آن از دست دادن سالانه 10 میلیارد دلار و حدود 40000 شغل است.
هر چند اسرائیل در گزارش رسمی خود ادعا کرده که تأثیر جنبش بایکوت حاشیهای است و تاکنون به آن اشاره نشده است، گزارش روزنامه «هاآرتص» که در سال 2015 منتشر شد، زیان حدود 6 میلیارد دلاری بین سالهای 2013 تا 2014 را تایید کرده که در نتیجه تحریم محصولات کشاورزی این رژیم انجام شد.
اینکه افکارعمومی جهان اسلامی بر روی تحریم رژیم اشغالگر تاکید بسیاری دارد به این خاطر است که در دو دهه گذشته کشورهای اسلامی روابط تجاری مخفیانه گستردهای را با تلآویو اغاز کردهاند که در صورت توقف این همکاریها صهیونیتسها با بحران جدی مواجه خواهند شد.
بر اساس گزارشها، تجارت رسمی بین مصر و رژیم صهیونیستی محدود به صادرات محدود مصر به اسرائیل است که ارزش آن در اوایل سال 2001 از 17 میلیون دلار تجاوز نکرده بود. این تجارت شامل نخ ریسی، مصالح ساختمانی، ادویه جات و مواد غذایی کنسرو شده است. واردات مصر از سرزمینهای اشغالی نیز در همان زمان بالغ بر 40.3 میلیون دلار بوده است. این واردات شامل تجهیزات و ادوات کشاورزی و آبیاری، بذر و سموم دفع آفات بود که همگی با اطلاع وزارت خارجه انجام شده است.
در مورد مراکش، صادرات محدود رژیم صهیونیستی به این کشور کمتر از 10 میلیون دلار در سال 2001، به حضور یک جامعه یهودی در مراکش مرتبط بود. همچنین تجارت محدودی بین موریتانی و اسرائیل وجود دارد که تجارت مربوط به موضع دولت موریتانی است که روابط دیپلماتیک کامل با رژیم صهونیستی برقرار کرده و به هیچ تصمیم عربی در خصوص توقف همکاری اقتصادی با این رژیم متعهد نیست.
مبادلات تجاری رژیم صهیونیستی با کشورهای عربی در سالهای اخیر به دلیل عادی سازی روابط افزایش یافته است. در همین راستا، سودانیها در اوایل سال 2022 تصویری از یک محصول "بیسکویت" حاوی حروف عبری را در شبکههای اجتماعی منتشر کردند که به گفته آنها ساخت اسرائیل بود و در فروشگاهی در خارطوم پیدا شد. در آوریل 2021، کابینه سودان لغو تحریم رژیم صهیونیستی در سال 1958 را اعلام کرد، گامی که راه را برای عادیسازی کامل روابط خارطوم و تلآویو هموار میکند. همچنین خرماهای اسرائیلی به طور پراکنده در بازار مراکش به چشم میخورد و در ماه رمضان، بسیاری از احزاب و انجمنها برای تحریم این کالاها فراخوان میدهند.
نگرانی از تحریم فرهنگی
علاوه بر تأثیر مستقیم اقتصادی، آنچه اسرائیل را بیش از همه نگران میکند، تحریم فرهنگی، دانشگاهی و ورزشی است که در نتیجه توصیف رژیم صهیونیستی به عنوان «رژیمی اشغالگر، استعمارگر و نژادپرست» در عرصه بینالمللی است. به گزارش العربی، بنابراین، اسرائیلیها با گسترش تحریمها در جهان بسیار جدی برخورد میکنند تا جایی که در سال 2015 فهرست سیاهی را منتشر کردند که شامل گروهی از افراد و سازمانهای فعال در تحریم این رژیم است تا از ورود آنها به سرزمینهای اشغالی جلوگیری کنند. حتی سران تلآویو با کمک انجمنهای دوستان اسرائیل و گروههای فشار صهیونیستی، هر گونه تحریم علیه این رژیم در برخی کشورها را جرم تلقی کردهاند.
تحریم فرهنگی و ورزشی سبب میشود تا شهروندان اسرائیلی به راحتی نتوانند به سایر کشورها مسافرت کنند و حتی از شرکت در مراسم جهانی محروم شوند و این انزوای بینالمللی، عرصه را بر سران تلآویو تنگتر خواهد کرد. لازم به ذکر است که اندونزی در سال جاری میلادی به عنوان میزبان فوتبال نوجوانان جهان معرفی شده بود اما حاضر نشد که برای فوتبال رژیم صهیونیستی روادید صادر کند و به همین خاطر از طرف سازمان فیفا حق میزبانی از اندونزی گرفته شد. اینگونه اقدامات فرهنگی از سوی جهان اسلام، میتواند وجهه صهیونیستها در جهان را مخدوش کند و با تداوم نسلکشی در غزه، احتمالا در آینده شاهد موج گستردهای از اقدامات فرهنگی علیه اشغالگران در جهان خواهیم بود.
غربیها همواره برای تنبیه کشورهای متخاصم از اهرم تحریم استفاده میکنند تا آنها را با سیاستهای جهانی خود همسو کنند و کشورهای مسلمان هم میتوانند از این سلاح اقتصادی برای تحت فشار قرار دادن اشغالگران بهره ببرند. کشورهای منطقه در آخرین جنگ اعراب و اسرائیل در سال 1973، با قطع صادرات نفت به کشورهای اروپایی و آمریکا، از اهرم انرژی برای فشار به غرب استفاده کردند و این تجربه موفق در شرایط کنونی هم اگر بکار گرفته شود، میتواند آسیبهای جدی به اقتصادی سرزمینهای اشغالی و حامیان غربی آن وارد کند.