الوقت- طی یک ماه گذشته، رژیم عربستان سعودی با ناکامی های پیاپی مواجه بوده است؛ عقب نشینی و شکست گروه‌های سلفی جهادی - تکفیری و پیشرفت میدانی ارتش و نیروهای همپیمان سوریه، ناکامی عربستان در یمن و سخت‌تر شدن مقاومت یمنی‌ها، آزادسازی رمادی توسط حشد الشعبی و ارتش عراق، بحران مالی و کسری بودجه بی سابقه در عربستان، شرایط سختی را برای آل سعود ایجاد کرد که ناگزیر باید با دست‌آویز کردن یک رویداد سیاسی بخشی از افکار عمومی را متوجه اعدام شیخ‌نمر می‌کرد. بدون تردید این اقدام آل سعود یک اشتباه استراتژیک به شمار می رود که تبعات و پیامدهای آن در آینده برای این رژیم برملا خواهد شد.
در این بین اگر چه هیأت علمای ارشد عربستان، دولت امارات متحده و بحرین از اعدام آیت‌الله نمر استقبال کردند و این اقدام عربستان را گام مهمی در راستای مقابله با تروریسم و افراط گرایی قلمداد کردند. اما اقدام عربستان سعودی در به شهادت رساندن شیخ النمر بازتاب های وسیعی را در سراسر جهان به دنبال داشت که در ادامه به آنها اشاره می شود.
سازمان دیده بان حقوق بشر
سازمان دیده بان حقوق بشر روز شنبه ضمن انتقاد از اعدام شیخ باقر النمر روحانی برجسته سعودی، تأکید کرد که فرآیند بررسی اتهامات وی، غیرعادلانه بوده است. سارا لیا ویتسون، مدیر خاورمیانه‌ای سازمان دیده بان حقوق بشر با «ناعادلانه» خواندن فرآیند محاکمه شیخ نمر، گفت اعدام وی تنها «به افزایش تنش‌های فرقه‌ای و ناآرامی» در عربستان منجر می‌شود. ویتسون گفت: «تنها راه عربستان به سمت ثبات در استان‌های شرقی، پایان دادن به تبعیض سیستماتیک علیه شهروندان شیعی است، نه اعدام.»
جمهوری اسلامی ایران
در ایران از همان ساعات اولیه انتشار خبر شیخ نمر باقر النمر، واکنش ها نسبت به این اتفاق آغاز شد:
حسین جابری انصاری سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، اعدام آیت الله شیخ باقر النمر روحانی سر‌شناس سعودی را شدیدا محکوم کرد و گفت: در حالی که تروریستهای افراطی و تکفیری، امنیت و آسایش ملت‌های منطقه و جهان را سلب و ثبات و موجودیت برخی دولت‌های منطقه را تهدید می‌کنند، اعدام شخصیتی مانند شیخ النمر که ابزاری جز سخن گفتن برای پی‌گیری اهداف سیاسی و دینی خود نداشت تنها عمق بی‌تدبیری و بی‌مسئولیتی را نشان می‌دهد. وی افزود: دولت عربستان در حالی که از جریان‌های تروریستی و افراط گرایان تکفیری حمایت می‌کند با منتقدان داخلی خود با زبان اعدام و سرکوب سخن می‌گوید و روشن است که نتایج این سیاست عقیم و غیرمسئولانه متوجه عاملان آن شده و دولت عربستان تاوان سختی بابت پی‌گیری این سیاست‌ها خواهد پرداخت.
علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی نیز بعد از ظهر شنبه، با اشاره به انتشار خبر ناگوار شهادت شیخ باقر النمر روحانی مبارز عربستانی، گفت: رفتار وحشیانه سعودی‌ها با شیخ نمر باعث تأسف امت اسلامی است و این نوع رفتار مشکلات امنیتی منطقه را افزایش می‌دهد.
علاء الدین بروجردی، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست‌خارجی مجلس، گفت: «جمهوری اسلامی به شدت این اقدام منزجرکننده را محکوم می‌کند» بروجردی با بیان اینکه اعدام شیخ نمر سرآغاز یک مرحله جدید از ناآرامی، اعتراضات و بحران و عکس العمل مردم عربستان در برابر این جنایات خواهد بود، تصریح کرد: «تجربه تاریخی نشان داده که مقابله با عالمان دینی عاقبتی جزء شکست و نابودی برای مسببان آن ندارد.»
همچنین بسیاری از آیات عظام و مراجع تقلید از جمله آیت‌الله مکارم‌شیرازی، آیت‌الله صافی گلپایگانی، آیت‌الله نوری‌همدانی...، فعالان سیاسی و فرهنگی، حوزه علمیه قم نیزاین اقدام آل سعود را به شدت محکوم کردند.
عراق
حیدر العبادی نخست وزیر عراق اعلام کرد اعدام شیخ نمر پیامدهایی منفی برای امنیت منطقه خواهد داشت. وی گفت خفه کردن صداها و اعدام مخالفان «به چیزی جز تخریب بیشتر منتهی نمی‌شود.» نخست وزیر عراق تاکید کرد: «نقض حقوق بشر منجر پیامدهایی منفی برای امنیت، ثبات و بافت اجتماعی مردم منطقه در پی دارد.»
نوری المالکی، رئیس ائتلاف دولت قانون و نخست‌وزیر سابق عراق نیز با شباهت قائل شدن بین نظام آل سعود با حکومت سابق بعث در عراق، گفت: اقدام عربستان در اعدام نمر النمر، در امتداد سیاست‌های طائفه ای و سرکوبگرانه این کشور در منطقه است و همان روش نظام بعثی سابق در سرکوب آزادیخواهان و اندیشمندان را در پیش می‌گیرد. نوری مالکی گفت اعدام شیخ نمر النمر موجب سرنگونی رژیم سعودی خواهد شد.
مقتدا صدر، رهبر جریان صدر عراق روز شنبه در بیانیه ای از شیعیان عربستان و کشورهای حاشیه خلیج فارس خواست تا با شجاعت به اعدام شیخ نمر النمر به منظور مقابله با ستم و تروریستی دولتی واکنش نشان دهند. وی همچنین خواستار تظاهرات دوستداران صلح و پیروان اهل بیت مقابل مقرها و دفاتر حافظ منافع عربستان شد. رهبر جریان صدر همچنین بر لزوم اقدام دولت عراق در ممانعت از بازگشایی سفارت عربستان تاکید کرد.
محمد الصهیود، نماینده ائتلاف شیعه در پارلمان عراق در واکنش به اقدام آل سعود برای اعدام شیخ نمر، رهبر برجسته شیعیان عربستان گفت: این اقدام با هدف تفرقه افکنی میان شیعه و سنی و آتش افروزی در منطقه انجام شد. وی افزود: آل سعود می خواهد بار دیگر آتش اختلافات و درگیری ها را در منطقه برافروزد و جنگ فرقه ای میان شیعان و سنی ها را تشدید کند.
سلیم شوقی، نماینده حزب مجلس اعلای اسلامی عراق نیز تصریح کرد که محاکمه و اعدام شیخ نمر اقدامی فرقه گرایانه بود که اختلافات فرقه ای را تشدید خواهد کرد. وی خاطرنشان کرد که عربستان سعودی یک دیکتاتوری است که اقدام سرکوبگرانه خود را متوقف نمی کند.
هیثم الجبوری رئیس جریان «کفاءات» در پارلمان عراق، اعدام آیت‌الله النمر را پیامی برای «رضایت صهیونیست‌ها» دانست و ادامه داد: زمان اعدام شیخ النمر به گونه‌ای بود که گویی در جهت انتقام گرفتن از «اعدام صدام» بوده است. وی از جامعه بین‌المللی خواست حکام سعودی را برکنار کنند.
سازمان بدر عراق نیز در اعتراض به جنایات آل سعود علیه ملت عربستان و همچنین تجاوزات علیه یمن از بغداد خواست تا سفیر عربستان را از عراق اخراج کند.
بحرین
اگر چه دولت بحران از اعدام شیخ النمر استقبال کرد، اما مردم بحرین، ساعتی بعد از انتشار خبر اعدام شیخ «نمر باقر النمر»، تظاهرات کردند. بحرینی ها ضمن سر دادن شعار «مرگ بر آل سعود»، تاکید کردند که خون شیخ نمر هرگز بدون پاسخ نخواهد بود. این تظاهرات به درگیری با نیروهای امنیتی و پرتاب گاز اشک‌آور منتهی شد.
حزب‌الله لبنان
حزب‌الله لبنان در بیانیه‌ای با محکوم کردن اعدام آیت‌الله النمر، تأکید کرد: شیخ النمر خواهان حق خون‌های ریخته شده مردم مظلوم بود و برای همین هم حاکمان سعودی اعدامش کردند. در این بیانیه آمده است: پایداری شیخ النمر بر حق خود تا زمان شهادتش، به زودی آل سعود را از بین خواهد برد.
جنبش انصارالله یمن
جنبش انصارالله یمن نیز با صدور بیانیه‌ای اعدام آیت‌الله النمر را شدیداً محکوم و اعلام کرد که محاکمه این عالم مجاهد نمایشی بوده است. جنبش مردمی انصارالله یمن در این بیانیه ضمن نام بردن از شهید النمر به عنوان «سلحشور مقدس»، برای شهادت وی سوگواری کرد. در بیانیه این جنبش که در وب سایت رسمی انصارالله موسوم به «المسیره» منتشر شد، آمده است: خاندان آل سعود امروز سلحشور مقدس، شیخ اعظم نمر باقر النمر را پس از یک محاکمه ساختگی اعدام کرد، اقدامی که نقض فاحش حقوق بشر به شمار می رود.
شورای وحدت مسلمین پاکستان
«شفقت الشیرازی» معاون شورای وحدت مسلمین پاکستان، نیز اعدام آیت‌الله النمر را باعث جریحه‌دار شدن احساسات میلیون‌ها مسلمان دانست. وی تأکید کرد: سعودی‌ها در شناسنامه سراسر جنایت خود یک مورد دیگر نیز اضافه کردند؛ عربستان در حال حاضر در پرتگاه سقوط است. وی اعلام کرد که تظاهرات مردمی از امروز در پاکستان آغاز می‌شود و اولین آن نیز ساعت 3 بعد از ظهر به وقت محلی در کراچی خواهد بود.
اما این پایان ماجرا نیست. به طور قطع، اعدام این مبارز شیعی بر بقا رژیم آل سعود در آینده تاثیر گذار خواهد بود. به طوری که پیش بینی می شود بعد از این شاهد تظاهرات گسترده تری در مناطق شیعه نشین عربستان خواهیم بود. تظاهراتی که حکام سعودی از آن وحشت دارند و پایه های حکومت خود را در تعارض با این قبیل تحرکات می بینند.
