الوقت- این روزها برای نیروی دریایی ایران روزهایی بیادماندنی و نقطه عطفی تاریخی محسوب می‌شود جایی که یک ناوگروه نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی طی عملیاتی بی سابقه در تاریخ چندین هزار ساله ایران توانست با ماه‌ها دریانوردی بی‌وقفه و عبور از بیشتراقیانوس‌های جهان، کره زمین را دور زده و با موفقیت کامل در این مأموریت خطیر در سواحل زیبای خلیج فارس پهلو بگیرد.
این موفقیت بزرگ که فصل جدیدی در تاریخ نیروی دریایی ایران ورق زد به حدی حائز اهمیت بود که رهبر معظم انقلاب اسلامی حضرت آیت الله خامنه‌ای فرمانده کل قوا در پیامی از ناوگروه ۸۶ نیروی دریایی ارتش در دریانوردی به دور کره زمین، تجلیل کردند.
در پیام رهبر انقلاب اسلامی آمده است: «به دلاورمردان ناوگروه ۸۶ نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، دریانوردی بزرگ و موفقیت آمیزشان را تبریک میگویم. عزیزان! به خانه خوش آمدید؛ موفق باشید».
رهبر انقلاب اسلامی و فرمانده کل قوا در حالی با ارسال پیام اهمیت بالای موفقیت در این عملیات دریایی را خاطر نشان کرده‌اند که ایشان بارها بر اهمیت کسب قدرت دریایی و توانمندی در حفظ امنیت آبهای سرزمینی تأکید داشته‌اند به صورتی که در سال 1388 در سخنانی فرمودند «نیروی دریائی امروز در بسیاری از نقاط عالم و در کشور ما یک نیروی راهبردی است؛ باید به چشم یک نیروی راهبردی به نیروی دریائی نگریسته شود».
ناو گروه 86 چه مسیرهایی را طی کرد؟
ناوگروه 86 نداجا (با نام عملیاتی 360) متشکل از ناو رزمی تماماً ایرانی دنا و ناو لجستیک مکران در جریان مأموریت اخیر به دور کره زمین، از 4 اقیانوس 4 قاره و 5 تنگه راهبردی جهان عبور کرد و با پیمودن 63 هزار کیلومتر در طی 232 روز دریانوردی روز شنبه در سواحل بندرعباس پهلو گرفت.
ناو گروه 86 نیروی دریایی ارتش در اولین مقصد خود ابتدا در بندر بمئی هند لنگر انداخت و در این بندر با استقبال رسمی ماقمات نظامی هندی مواجه شد و پس از سه روز توقف با عبور از اقیانوس هند و تنگه مالاکا با پیمودن 8900 کیلومتر ر آبان ماه 1401 وارد جاکارتا در اندونزی شدند و در این کشور نیز با استقبال مسئولین و مقامات این کشور قرار گرفتند و 5 روز نیز در این بندر توقف داشتند. پس از آن ناوگروه 86 اقدام به دریانوردی پیوسته و بدون توقف از جاکارتا و تا ریودوژانیرو برزیل را طی کرد که در نوع خود بی‌نظیر بود. نکته مهم در این سفر دریایی طی کردن بیش از 41 هزار کیلومتر در آبهای اقیانوس‌های آرام و اطلس و عبور از تنگه ماکاسار، دریای سلبز، خط زمان، سواحل شیلی و تنگه ماژلان در جنوب قاره آمریکا بود که نزدیک‌ترین منطقه به قطب جنوب است و تست و محک بسیار خوبی برای بدنه فولادی ناو ایرانی دنا (به‌عنوان یکی از کاندیداهای اصلی برای حضور در برنامه اعزام به قطب جنوب) در آبهای سرد، بود. در نهایت ناوگروه 86 با عبور از سواحل اروگوئه و ارژانتین در 7 اسفندماه 1401 و در صدوبیستمین سالگرد برقراری روابط دیپلماتیک میان ایران و بزریل در بندر ریودوژانیرو پهلو گرفت و سپس با طی کردن اقیانوس اطلس به مسافت 48 هزار کیلومتر در تاریخ 11 فرودین 1402 در میان استقبال مقامات آفریقای جنوبی به مدت 5 روز در بندر کیپ تاون پهلو گرفت. این ناو گروه در ادامه سفر خود با عبور از تنگه موزامبیک و آبهای تانزانیا و سومالی و جزیره سقطری یمن با پیمودن 57 هزار کیلومتر دیگر در بندر صلاله کشور عمان لنگر انداخت.
رکوردشکنی ناوگروه 86؛ دسترسی ایران به دریاهای دور
ایران از جمله کشورهایی است که به دلیل داشتن سواحل طولانی و همجواری با دریاها و آبهای آزاد و از طرف دیگر حضور در منطقه ژئواستراتژیک خلیج فارس و تنگه هرمز در طول تاریخ همواره به داشتن نیروی دریایی قدرتمند چشم داشته است. در دوران معاصر نیز نه تنها از اهمیت این موضوع اندکی کاسته نشده بلکه به دلیل تعارض و تقابل با حضور نظامی قدرت‌های فرامنطقه ای و تهدیدات ناشی از آن برای امنیت ملی ایران و همچنین اهمیت روزافزون داشتن قدرت دریایی در تقویت تجارت خارجی و تعریف منافع فراساحلی در آبهای آزاد بر اهمیت آن افزوده نیز شده است.
در این میان یکی دیگر از مأموریت‌های اصلی ناوگروه 86 نیروی دریایی ارتش تقویت دیپلماسی دریایی و بسترسازی همکاری‌های دفاعی دریایی با دیگر کشورهای جهان در تأمین صلح و ثبات منطقه بوده است. در این رابطه امیر دریاداردوم قادر وظیفه فرمانده منطقه یکم نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران گفت: دیپلماسی دفاعی کشورمان مبتنی بر صلح پایدار و عدم سلطه پذیری و سلطه گری است و نیروی دریایی بدنبال تحقق این دیپلماسی است که موجب بازدارندگی و صلح پایدار با حضور در آبهای بین المللی است.
وی با بیان اینکه این ناوگروه تاکنون ۲۳۳ روز سفر دریایی داشته است، تصریح کرد: این ماموریت دریایی با هدف تحقق رهنمودهای رهبر معظم انقلاب مبنی بر راهبردی بودن نیروی دریای ارتش و لزوم حضور در آبهای بین المللی برای نمایش عزت و اقتدار جمهوری اسلامی ایران اجرا شد.
فرمانده منطقه یکم نداجا با اشاره به اینکه در تاریخ دریانودری کشورمان برای اولین بار است که دور کره زمین را طی کرده ایم، اضافه کرد: موفقیت در این ماموریت نتیجه تلاش نیروهای متخصص و آموزش دیده است.
وی با بیان اینکه وظیفه ناوشکن دنا کاملا ایرانی است که هشت ماه حضور مستمر و بدون اتکا به دیگران داشته است، عنوان کرد: ناو بندر مکران نیز نقش پشتیبانی در این ناوگروه داشته به طوری که همه نیازها و امکانات لازم را تامین می‌کرد به طوری که حتی یک بیمارستان با کادر متخصص و بانک خون همراه داشت و یک مورد جراحی موفقیت آمیزآپاندیس نیزدر این ناوگروه داشتند.
امیر وظیفه با اشاره به اینکه مهمترین زیرساخت نیروی دریایی ارتش، نیروی انسانی است که به لطف خدا ما دارای نیروی انسانی ولایت مدار، ارزشی و دارای تخصص و مهارت هستیم.
وی ادامه داد: به فرمایش مقام معظم رهبری، دیپلماسی دفاعی کشورمان مبتنی بر صلح پایدار و عدم سلطه پذیری و سلطه گری است و نیروی دریایی بدنبال تحقق این دیپلماسی است که موجب بازدارندگی و صلح پایدار با حضور در آبهای بین‌المللی است.
آنچه از سخنان مقامات نیروی دریایی به دست می‌آید، نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران قصد دارد در آینده نزدیک یک ناوگروه خود را برای اولین بار به منطقه قطب جنوب اعزام کند.
به‌نظر می‌رسد این موضوع یکی از اهداف اصلی مأموریت ناوگروه 360 نیروی دریایی ارتش در سفر طولانی‌مدت خود به دور کره زمین نیز بوده است.
قطب جنوب از مهمترین مناطق استراتژیک جهان است که مورد توجه بسیاری از کشورها قرار دارد.
52 کشور عضو معاهده جنوبگان هستند اما اکنون حدود 30 کشور (از جمله آمریکا، روسیه، شیلی، فرانسه، آرژانتین، هند، پاکستان و برزیل) با 70 مرکز فعال پژوهشی، در این منطقه دارای ایستگاه تحقیقاتی هستند که روسیه با 10 ایستگاه پیشتاز است.
تأسیس پایگاه دائمی جمهوری اسلامی ایران در قطب جنوب به‌منظور افزایش عمق استراتژیک کشورمان، در طول سالهای گذشته مورد توجه قرار گرفته است و برنامه‌هایی نیز برای تحقق این امر اعلام شده است اما مشخص نیست که این برنامه‌ها اکنون در چه مرحله‌ای قرار دارد.
ایران به‌دلیل امکان دسترسی مستقیم به قطب جنوب از سواحل مکران (بدون وجود هیچ خشکی در سر این راه)، طبق قوانین بین‌المللی می‌تواند در بخشی از قطب جنوب ادعای حاکمیت کند.
شمارش معکوس برای ناو هواپیمابر ایرانی
بدون شک برنامه‌ریزی برای حضور قدرتمند در آبهای آزاد و قطب جنوب و دفاع از منافع دریایی نیازمند برخورداری از تجهیزات راهبردی همانند کشتی‌های جنگی و ناوهای لجستیکی کلاس سنگین است که در این رابطه با توجه به تحریم‌های نظامی 4 دهه اخیر، صنایع دفاعی جمهوری اسلامی اقدام به طراحی و ساخت نیازمندی‌های نیروهای دریایی در بخش‌های مختلف سطحی و زیرسطحی و هوابرد کرده است. در یار استا یکی از مهمترین طرح‌های بلندپروازانه که در سالهای اخیر مورد توجه صنایع دفاعی بوده است تلاش برای ساخت ناوهواپیمابر می‌باشد که اکنون خبرهای مهمی از شروع به کار مراحل عملیاتی چنین پروژه عظیمی به گوش می‌رسد.
سردار علیرضا تنگسیری فرمانده نیروی دریایی سپاه 15 اردیبهشت ماه در جمع دانشجویان راهیان پیشرفت در نمایشگاه دستاوردهای این نیرو اظهار کرد: در آینده ناو هواپیمابری را شاهد خواهیم بود که در دنیا وجود ندارد.
وی توضیح داد: این ناو هم قابلیت حمل هواپیما و هم قابلیت حمل تعدادی شناور موشک انداز را در درون خود را دارد که مشابهی در دنیا برای آن وجود ندارد.
به گفته سردار تنگسیری، شناورهای شهید مهدوی و شهید رودکی تجربه موفق ورود به این عرصه و ساخت شناورهایی برای ارتقای توان دریاروی طولانی است که نسل های جدیدتر شناورهایی با قابلیت های بیشتر را در آینده نیز شاهد خواهید بود.
ناو شهید رودکی نیروی دریایی سپاه با طول ۱۵۰ متر و پهنای بیش از ۲۲ متر به مثابه شهر دریایی متحرک جدیدی برای ایران بود که در آبان 99 رونمایی شد. همزمان با رونمایی از این پروژه ارتش نیز در دی ماه ۱۳۹۹ شناور لجستیکی مکران را موسوم به ناو بندر مکران رونمایی کرد و این دو شناور که تجربه خوبی از تغییر کاربری و بهسازی نظامی شناورهای تجاری بودند، دانش ایران در این بخش را به رخ جهانیان کشید.
