الوقت- درحالی که انتظار می‌رفت در بهار امسال از حجم درگیریها در اوکراین کاسته شده و مذاکرات صلح از سرگرفته شود اما تحرکات نظامی غرب در هفته‌های اخیر، آتش جنگ را شعله ور کرده است و دورنمای روشنی برای پایان درگیریها وجود ندارد. با وجود هشدار روسها به توقف ارسال سلاحهای پیشرفته به اوکراین، اما غربیها به این هشدارها اعتنایی نکرده و همه نوع سلاح را در اختیار متحد خود قرار می‌دهند و در روزهای اخیر هم بحث ارسال موشکهای دوربرد آمریکا و جنگنده‌ها مطرح شده است.
در پی هشدارهای مسکو نسبت به این گونه اقدامات، آمریکا اعلام کرد که مانند گذشته قصد ندارد موشکهای دوربرد «آتماک‌ام‌اس» به اوکراین بدهد. واشنگتن همچنین گفت که برنامه‌ای برای ارسال جنگنده‌های مدرن ساخت آمریکا مانند «اف-۱۶» به اوکراین را ندارد. از سوی دیگر، امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه نیز در سخنانی تاکید کرد که این کشور هر سلاحی را به اوکراین ارائه نمی‌کند که به او اجازه حمله یا رسیدن به خاک روسیه را بدهد. اما با این حال انگلیس اخیرا اعلام کرده که موشکهای بالدار با بُرد ۲۵۰ کیلومتر را در اختیار اوکراین قرار داده است.
با وجود انکار غربیها برای عدم تحویل سلاحهای پیشرفته به اوکراین، اما مقامات کی‌یف بارها از ناتو خواسته‌اند تا تسلیحات پیشرفته در اختیارشان قرار دهد و سفرهای اخیر زلنسکی به کشورهای اروپایی در جهت تأمین نسلیحات مورد نیاز برای شروع حملات بهاره عنوان شده است.
تحرکات غربیها برای ارسال سلاحهای دوربرد به اوکراین چیزی نیست که روسها به راحتی از آن چشم پوشی کنند و مواضع تند رهبران مسکو هم این واقعیت را نشان می‌دهد. ولادیمیر پوتین، رییس جمهور روسیه اخیرا در این باره هشدار داد:«اگر غربیها اوکراین را به موشکهای دوربرد مجهز کنند، روسیه نیز مکان‌هایی را که قبلاً مورد هدف قرار نداده و خارج از دایره حملاتش بوده، هدف قرار خواهد داد». پوتین همچنین گفته که مسکو به راحتی آب خوردن می‌تواند تسلیحات آمریکایی و غربی در اوکراین را از بین ببرد. دستاوردهای مسکو در عملیات نظامی خود در اوکراین، غربیها را به این فکر انداخته که با ارسال تسلیحات پیشرفته‌تر موازنه و تعادل در این زمینه را به نفع اوکراین تغییر دهند اما در 15 ماه گذشته و با وجود ارسال هزاران تن سلاح، نتوانسته‌اند موفقیتی کسب کنند و 15 درصد از خاک این کشور هم به تسخیر قوای روس درآمده است.
راهکارهای روسیه برای از کار انداختن سلاحهای غرب
روند جنگ طی 15 ماه گذشته از آن نشان داده که غربیها به مرور بر حجم و کیفیت سلاحهای ارسالی به اوکراین افزوده اند و این احتمال وجود دارد که در ماه‌های آینده نیز در سیاست عدم ارسال موشکهای دوربرد به اوکراین بازنگری کرده و بخشی از این سلاحها را در اختیار اوکراین بگذارند. همانگونه که تانکهای «لئوپارد» آلمان و سامانه موشکی «پاتریوت» آمریکا هم در ابتدای جنگ قرار نبود به دست اوکراینی‌ها برسد اما در ماه‌های اخیر تعدادی از این تسلیحات به کی‌یف ارسال شد. بنابراین مقامات مسکو با درنظر گرفتن تجربه بدعهدی‌های جنگ کشورهای عضو ناتو، به اظهارات مقامات کاخ سفید و اروپا اعتمادی ندارند و به همین خاطر سعی دارند از همه دستاوردهای خود برای از کار انداختن سلاحهای دوربرد در اوکراین استفاده کنند. روسها بارها هشدار داده‌اند که ارسال تانک و جنگنده و پاتریوت نه تنها کمکی به اوکراین نمی‌کند بلکه فقط درد و رنج اوکراینی‌ها را بیشتر خواهد کرد.
روسها پس از حمله نافرجام پهپادهای اوکراینی به کاخ کرملین که آنرا برنامه سازماندهی شده از سوی کاخ سفید عنوان کردند، دامنه حملات خود به خاک اوکراین را تشدید کرده‌اند و در روزهای اخیر هم برخی از سامانه‌های ارسالی از سوی غرب را منهدم کرده‌اند. در همین راستا، وزارت دفاع روسیه روز سه‌شنبه با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد که در حمله به کی‌یف با موشک مافوق صوت «کینژال»، سامانه پدافندی پاتریوت نابود شد. این اولین بار است که مسکو گفته که سامانه‌های دوربرد ارسال شده به اوکراین توسط حامیان غربی را هدف قرار داده است.
موشک کینژال یک موشک روسی هوا به زمین ابرصوت با قابلیت حمل کلاهک هسته‌ای است. برد این موشک بیش از ۲۰۰۰ کیلومتر و سرعت آن ۱۰ ماخ می‌باشد که اخیرا توسط روسها آزمایش شده است و می‌تواند سراسر اروپا را پوشش دهد. موشک کینژال توانایی انجام مانورهای فرار در هر مرحله از پرواز خود را دارد و می‌تواند از بمب‌افکن‌های توپولف تو-۲۲ام یا رهگیرهای میگ-۳۱ پرتاب شود. هدف از ساخت این موشک مقابله با تهدیدات ناتو در نزدیکی مرزهای روسیه از جمله کشتیهای جنگی حامل موشک بالستیک و سیستم‌های دفاع موشکی ذکر شده است. همچنین این موشک برای برتری بر سیستم‌های پدافندی ناتو از جمله پاتریوت و تاد توسعه یافته و با بهره‌گیری از موتورهای اسکرم‌جت به سرعت بسیار بالایی دست خواهد یافت. استفاده از این موشکهای مافوق صوت که جدیدا پایش به میدان نبردها باز شده است، یکی از راهبردهای روسیه برای نابودی تسلیحات دوربرد ناتو است و احتمالاً در آینده اخبار بیشتری از بکارگیری این نوع سلاح در نبردها شنیده خواهد شد.
همچنین روسها برای مقابله با تانکهای لئوپارد آلمان و آبرامز آمریکا، سلاحهای جدیدی از نوع «سامانه کورنت» را بکار گرفته‌اند. «سامانه کورنت» متشکل از یک موشک هدایت لیزری به صورت نیمه اتوماتیک است که تیرانداز آنرا به سمت هدف نشانه می‌گیرد و قادر است تا زمان اصابت به اهداف مورد نظر، موشکهای خود را هدایت کند و می‌توان آنرا از طریق سکویی روی زمین و یا از روی شانه پرتاب کرد. کارشناسان امور نظامی معتقدند که موشک کورنت بسیار خطرناک است زیرا ضد زره و استحکامات و دارای کلاهک انفجاری است و روسیه می‌تواند با استفاده از این سامانه در برابر تانکهای ناتو صف‌آرایی کند. هر چند منابع غربی، کیفیت پایین تجهیزات و ناتوانی نظامیان اوکراینی در استفاده از تانکهای لئوپارد را دلیل اصلی زمینگیر شدن این تسلیحات عنوان کرده‌اند اما به نظر می‌رسد روسها با استفاده از تکنولوژی منحصر به فرد خود توانسته‌اند این تانکها را از کار بیندازند.
از سوی دیگر، گفته می‌شود سامانه موشکی اس ۵۰۰ با نام رمز «پرومته» به سلاح اصلی ارتش روسیه برای مقابله با پیشرفته‌ترین جنگنده‌های آمریکا، یعنی اف ۳۵ و اف ۲۲ تبدیل خواهد شد. هر چند این سامانه موشکی هنوز در هیچ میدانی استفاده نشده، اما به گفته کارشناسان در صورتی که نبردها در اوکراین از حالت کنونی خارج شود، روسها از این سامانه‌ها نیز برای مقابله با جنگنده‌های ناتو استفاده خواهند کرد.
همچنین استفاده از سامانه‌های پدافند هوایی روسیه برای رهگیری و نابودی موشکهای غرب یکی از راهکارهایی است که تاکنون موفقیت آمیز بوده است. در همین رابطه، موشکهای کروز دوربرد «سایه طوفان» که انگلیس اخیرا در اختیار اوکراین قرار داده بود تا شاید بتوانند در عرصه میدانی موفقیتی کسب کنند، اما پدافند پیشرفته روسیه اجازه چنین کاری را نداده است و به گفته وزارت دفاع روسیه، سامانه‌های دفاع هوایی هفت موشک «ضد رادار هارم» تعدادی از موشکهای کروز انگلیس را سرنگون کرده است. بنابراین، ارسال موشکهای دوربرد آمریکا هم کاری از پیش نخواهد برد و قبل از رسیدن به هدف در هوا نابود خواهند شد.
مقامات کرملین پیشتر گفته بودند که تسلیحات پیشرفته غرب را قبل از رسیدن به مقصد کی‌یف منهدم خواهند کرد و اگر آمریکاییها بخواهند موشکهای دوربرد را به اوکراین ارسال کنند، روسها سکوت نخواهند کرد و برای نابودی آنها قبل از عملیاتی شدن اقدام خواهند کرد. انهدام تسلیحات دوربرد ناتو توسط روسیه در بلندمدت هزینه‌های گزافی را روی دوش غربیها خواهد گذاشت، تاکنون بیش از 150 میلیارد دلار تسلیحات و کمکهای مالی به کی‌یف ارسال شده که موجی از اعتراضات را در شهرهای اروپا و آمریکا به راه انداخته است.
راه اندازی «جنگال» علیه تسلیحات غربی
روسیه علاوه‌بر قدرت سخت افزاری خود برای نابودی تسلیحات غرب، از قدرت نرم افزاری هم برای این کار بهره گرفته است. بنابر اعلام رسانه‌های غربی، روسیه برای نابودی جنگ افزارهای مدرن غربی به جنگ الکترونیک نیز متوسل شده است. به گزارش وبگاه «بیزینس اینسایدر»، اسناد فاش شده اخیر نشان می‌دهد که نیروهای روس می‌توانند برخی از تسلیحات هدایت شونده را که آمریکا به اوکراین داده است از کار بیندازند.
بر اساس گزارش سی ان ان، ارسال پارازیت از سوی روسیه به سامانه‌های موشکی آمریکا در خاک اوکراین برای این کشور مشکل ساز شده است. بر اساس این گزارشها، روسیه در ماه‌های اخیر بیشتر پرتاب‌ها از سامانه‌های موشکی سیار ساخت آمریکا را در اوکراین خنثی کرده و از پارازیت‌های الکترونیکی علیه راکت‌ها استفاده کرده تا موشک‌ها نتوانند به درستی هدف‌گیری کنند. بنابراین، اقدامات روسیه در جنگ الکترونیک باعث شده که مهمات هدایت‌شونده با جی‌پی‌اس، به طور فزاینده‌ای ناکارآمد شوند.
کشورهای غربی با اینکه مدعی هستند تسلیحات پیشرفته با قابلیت حمله به روسیه را به کی‌یف نمی‌دهند اما به نظر می‌رسد اعضای ناتو مخفیانه نیروهای اوکراینی را برای حملات به خاک روسیه ترغیب می‌کنند. اخیرا رسانه‌های غربی مدعی شدند که اوکراین قصد دارد در ضد حملات آتی خود، بخشی از خاک روسیه را تصرف کند اما ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین در واکنش به این خبرها گفت:«قصد حمله به قلمرو روسیه را نداریم؛ زیرا نه قدرت آنرا داریم و نه سلاح کافی». به رغم رد این خبر از سوی زلنسکی، اما گزارشها از این حکایت داشت که چنین برنامه‌ای در دستورکار مقامات کی‌یف قرار داشت اما از ترس واکنش روسیه، از این اقدام عقب‌نشینی کرده‌اند. چرا که روسها بارها هشدار داده‌اند که هر گونه تلاش برای حمله به خاک این کشور و اصرار به شکست مسکو عواقب بدی خواهد داشت و روسها برای دفاع از تمامیت ارضی خود از سلاحهای هسته‌ای هم استفاده خواهند کرد.
مقامات کرملین گفته‌اند که قدرتهای بزرگ در هیچ جنگی شکست نخورده‌اند و این بار هم روسیه جنگ را به نفع خود تمام خواهد کرد. مقامات کرملین هشدار می‌دهند که ماجراجویی ناتو در اوکراین، جهان را به سمت جنگ جهانی سوم سوق می‌دهد و آمریکا و متحدانش را مقصر این بحران می‌دانند. روسیه در یکسال گذشته از تسلیحات پیشرفته خود رونمایی کرده است و اگر مجبور شود از آنها برای مقابله با ماجراجویی ناتو استفاده خواهد کرد و در این میان حاضر به مماشات نیست.
با گذشت 15 ماه از جنگ اوکراین بر خود غربیها هم مسجل شده است که اوکراینی‌ها نمی‌تواند سرزمین‌های از دست رفته خود را از روسیه پس بگیرند، به همین دلیل سعی دارند با طولانی تر کردن جنگ و تامین تسلیحات کی‌یف، هزینه‌های مسکو را بالا برده و در درازمدت توان نظامی و اقتصادی روسیه را تضعیف کنند اما تجربه یکساله نشان داد که این حربه‌ها به شکست منجر شد و کشورهای دیگر بیشتر به سمت روسیه و چین گرایش پیدا کردند.
