الوقت- حدود دو هفته تا برگزاری انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی ترکیه در 24 اردیبهشت باقی مانده است و رقابت نامزدهای انتخاباتی به اوج خود نزدیک میشود. انتخابات پیش رو یکی از حساسترین ادوار انتخاباتهای ترکیه طی دو دهه گذشته محسوب میشود چرا که سرنوشت سیاسی اردوغان به عنوان شخصی که برای بیش از 20 سال به طور بلامنازع سکان قدرت این کشور را در دست داشته است به این انتخابات گره خورده است؛ جایی که حداقل در نظرسنجیها رقابت شانه به شانه او با نامزد مشترک ائتلاف مخالفان حکایت از آن دارد که چهره سرد و گرم کشیده صحنه سیاسی ترکیه دیگر آن حمایت قاطع رایدهندگان را پشت سر خود نمیبیند.
روز سه شنبه 25 آوریل، اردوغان در جریان یک مصاحبه زنده تلویزیونی دچار کسالت معده شد و برنامه را نصفه و نیمه رها کرد اما کمپین انتخاباتی او نیز چندان وضعیت بهتری نسبت سلامتی اردوغان ندارد و نظرسنجیها نشان میدهد قلیچداراوغلو از رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور این کشور جلوتر است، اما نمی تواند از آستانه 50 درصد فراتر رود.
خبرگزاری یورونیوز میانگین نظرسنجیهای ماه آوریل موسسات تحقیقاتی افکار عمومی Metropoll، Gezici، ORC، ALF، Optimar، SONAR، MAK، Aksoy، AR-G و Yöneylem را محاسبه کرده است . در هشت نظرسنجی از 10 نظرسنجی، قلیچداراوغلو پیشتاز است و اردوغان در دو نظرسنجی Optimar و SONAR در رتبه اول قرار دارد.
بر اساس میانگین نتایج 10 نظرسنجی قلیچداراوغلو 47.5 درصد آرا را به دست آورد. سهم اردوغان 44.4 درصد باقی مانده است. در این میان محرم اینجه، رهبر حزب میهن، شش درصد و سینان اوگان، نامزد راست افراطی اتحاد ATA تقریباً دو درصد آراء را کسب کرده است. همچنین هشت نظرسنجی از 10 نظرسنجی نشان داد که انتخابات به دور دوم می رود.
اردوغان به عنوان یک مبارز قوی شناخته می شود. او همواره در مراحل پایانی مبارزات انتخاباتی خود گردهماییهای بزرگی را در شهرهای بزرگ برگزار میکند تا حمایتها از خود و حزب عدالت و توسعه (AKP) را تقویت کند اما اگر مشکلات سلامتی او را مجبور به برگزاری تجمعات کمتری کند، احتمالاً ضربه جدی به کمپین انتخاباتی او و حزب عدالت و توسعه وارد میشود.
هم اکنون نیز زنگ خطر برای اردوغان به صدا در آمده است بویژه این موضوع که طی روزهای گذشته قلیچداراوغلو، نامزد اپوزیسیون ریاست جمهوری و رهبر حزب جمهوری خواه خلق (CHP) در قیصریه، شهری که پایگاه سنتی ملیگرایان از جمله حزب اقدام ملی (MHP) متحد راست افراطی اردوغان محسوب میشود، گردهمایی بزرگی برگزار کرد.
وقتی رای دهندگان در شهری محافظه کار و ملی گرا مانند قیصری از قلیچدار اوغلواستقبال میکنند، نشانه آن است که بلوک حاکم در انتخابات آتی با یک نبرد سخت مواجه است. اردوغان چالش را درک کرده است و از این رو از خلوصی آکار وزیر دفاع محبوباش که اهل قیصریه است خواسته تا برای کرسی پارلمان در آنجا نامزد شود.
رای تأثیرگذار ترکهای خارجنشین
صدها هزار شهروند ترکیه که در خارج از کشور زندگی می کنند، روز پنجشنبه گذشته، یعنی 17 روز قبل از برگزاری انتخابات، در کشورهایی مختلف جهان رای خود را به صندوق انداختند.
آمارها نشان میدهد که 3.4 میلیون رای دهنده ترک در خارج از این کشور زندگی می کنند که بیش از پنج درصد از کل رای دهندگان ( 64.1 میلیون نفر) به شمار میآیند. مراکز رای گیری در 73 کشور فعال خواهند بود.
علیرغم اینکه مشارکت رای دهندگان در خارج از کشور به طور میانگین در حدود 50 درصد است (در مقایسه با حدود 85 درصد در داخل ترکیه)، اما این آرا در تعیین سرنوشت انتخابات مهم هستند زیرا همانگونه که گفته شد نظرسنجیها نشان میدهد که رقابت اردوغان و قلیچداراوغلو بسیار نزدیک دنبال میشود و حتی ممکن است کار به دور دوم کشیده شود.
در این رابطه وبسایت میدل ایست آی به نقل اولاس تول، مدیر تحقیقات مرکز مطالعات تأثیر اجتماعی در آلمان گفته که آرای خارج از کشور ممکن است موازنه را به نفع اردوغان تغییر دهد، زیرا اکثر مهاجران ترک که در آلمان زندگی می کنند، حامی حزب حاکم هستند.
به نوشته این سایت نیمی از رای دهندگان خارج از کشور در آلمان زندگی میکنند و اردوغان در سال 2018 موفق شد نزدیک به 60 درصد آرا خارج از کشور را متعلق به خود کند.
اما در این میان برخی تحلیلگران معتقدند همانند داخل ترکیه پیشبینی رفتار رای دهندگان خارجنشین نیز چندان راحت نیست زیرا تصمیم اردوغان برای افزایش هزینه معافیت از خدمت سربازی برای شهروندانی که در خارج از کشور زندگی میکنند از 1000 یورو به 5563 یورو در سالهای اخیر خشم برخی از رأیدهندگان را برانگیخته است و حتی برخی را وادار به انکار تابعیت ترکیه کرده است.
این در حالی است که قلیچداراوغلو روز پنجشنبه بیانیهای منتشر کرد که در آن وعده اجرای تغییرات قانونی به نفع ترکهای خارجنشین را داد، مانند اجازه دادن به پرداخت حقوق بازنشستگی بهتر در صورت اقامت در اروپا یا تمدید استفاده موقت از خودروها یا تلفنهایی که در خارج از ترکیه خریداری کردهاند.
گفتنی است در انتخابات ریاست جمهوری سال 2018، اردوغان در دور اول با کسب 52.4 درصد آرا به عنوان رئیس جمهور انتخاب شد.