الوقت- حملات تروریستی پاریس، بیش از هرچیز نشانگر به بن‌بست رسیدن اوضاع در سوریه است. با وجود آنکه صف‌آرایی مخالفان میانه‌رو در برابر داعش، قدرت آنها برای سرنگونی دولت‌های دمشق و بغداد را کاهش داده، اما پیش‌بینی می شود که این دولت‌ها نیز قادر به بازگرداندن اقتدار خود در سراسر قلمرو سرزمینی‌شان نباشند.
استمرار این شرایط به تشدید اختلافات فرقه‌ای و قومی در دو کشور دامن زده و سهم قدرت‌های خارجی را در روند تحولات نیز افزایش داده است. بمباران هوایی ائتلاف به رهبری آمریکا نیز که با حملات زمینی نیروهای عراق و سوریه همراه شده، مانع از روند عضوگیری و جذب افراطیون به داعش نشده است.
چنانچه این شرایط نابسامان تغییر نکند، تهدیدات تروریستی، بازگشت ستیزه‌جویان خارجی و افزایش سیل پناهجویان خارجی به سوی غرب که هم اینک تعداد آن ها به چهار میلیون نفر رسیده است، تشدید خواهد شد.
در حالی که داعش همچنان به تشویق و ترغیب گروه‌های وابسته به خود برای عملیات تروریستی در خارج از مرزها ادامه می‌دهد، این نگرانی وجود دارد که مبادا تروریست‌ها در پوشش صدها هزار پناهجویی که به اروپا سرازیر شده‌اند، به این کشورها وارد شوند. همچنانکه اسنادی مبنی بر دست داشتن یکی از همین تروریست‌های به ظاهر پناهجو، در حملات تروریستی پاریس وجود دارد.
این روش می تواند سایه ای از راهبرد «حمله به دشمن دور» القاعده باشد که برمبنای آن، نزدیک به 20 سال است در شبکه های اجتماعی، طرفداران خود را برای حمله به اهداف آمریکایی در نقاط مختلف جهان دعوت می‌کند.
این نگرانی زمانی حادتر می شود که بدانیم تروریست‌ها با آگاهی از این موضوع که دولت ها قادر نیستند تا از همه جا در همه زمان‌ها محافظت کنند، در عمل می‌توانند به هر چیزی در هر نقطه‌ای حمله کنند. در این میان، بهره‌گیری از حمله تروریستی ترکیبی شامل بمب‌گذاری، حمله مسلحانه و گروگانگیری در مکان‌های متعدد، بدترین سناریویی است که نیروهای امنیتی می‌توانند با آن مواجه شوند، چرا که با وجود واکنش سریع نیروهای امنیتی، احتمال بالا رفتن درصد تلفات جانی و تخریب افزایش می‌یابد.
در واقع، چنین حملاتی که در پاریس نیز شاهد آن بودیم، پیکربندی جدیدی از تهدیدات تروریستی را منعکس می‌کند که متفاوت از روش‌های به کارگرفته شده در عملیات‌های تروریستی سابق است.
این وضعیت، فشارها را بر ایالات متحده به منظور برداشتن گام‌های رو به جلو در جهت ایجاد تغییرات اساسی در راهبردهای جاری در جنگ در سوریه و عراق افزایش داده است. حتی فراتر از آن، بحث درباره چگونگی راهبرد آتی آمریکا در مبارزه با تروریسم را دوباره احیا کرده است.
از نگاه برخی منتقدان، اوضاع نابسامان سوریه و مداخله روسیه در این کشور، نتیجه بزدلی و ترسویی بی‌اندازه آمریکاست. همچنانکه حملات تروریستی پاریس نیز اثبات کرد که ادامه «راهبرد مهار» آمریکا، نمی تواند مانع فعالیت های تروریستی روافزون در اروپا شود.
اما در طرف مقابل، برخی از آمریکایی‌ها معتقدند که آمریکا بدون سرمایه‌گذاری نظامی قابل توجه نمی‌تواند بر نتیجه جنگ داخلی سوریه اثرگذار باشد و تنها به بدتر شدن اوضاع دامن می‌زند. مضاف بر آنکه، درگیر شدن این کشور در جنگ‌های خاورمیانه‌ای، آمریکا را با چالش‌های بیشتری در حوزه امنیت ملی داخلی و خارجی مواجه خواهد کرد.
فارغ از دو دیدگاه ارائه شده، به نظر می‌رسد که افزایش فعالیت داعش و القاعده در سوریه و عراق به شکل مستقیم امنیت ملی آمریکا را تهدید می‌کند. هرچند که ایالات متحده از قدرت نظامی کافی برای پاسخ به این تهدیدات برخوردار است، اما باید هوشمندی خود را تا حد زیادی افزایش دهد. براین اساس:
آمریکا نباید به سمت راهبردهای طولانی مدت گام بردارد، نیروهای ویژه آمریکا (با همراهی ناتو یا بدون آن) می توانند خرده تشکل های نظامی داعش را از پا درآورند، اگر چه نباید توانمندی نیروهای چریکی داعش در جنگ های شهری را نادیده گرفت.
اگرچه شکست دادن این تشکل ها به معنای پایان فعالیت داعش نیست، اما می تواند روحیه ستیزه‌جویان داعش را برای ادامه جنگ کاهش دهد.
حملات هوایی علیه داعش باید تشدید شود. هرچند آمریکا تعداد هواپیماهای جنگی خود را در آسمان سوریه افزایش داده، اما شناسایی دقیق اهداف و افزایش آسیب‌رسانی از اهمیت بیشتری برخوردار است.
اعزام نیروهای ویژه بیشتر برای کمک‌رسانی به مخالفان نظامی میانه‌رو و مبارزان کرد. این نیروها می‌توانند در اشتراک‌گذاری اطلاعات، برنامه‌ریزی عملیات، هماهنگی پشتیبانی هوایی و ... با یکدیگر همکاری کنند.
راه‌اندازی یک ارتش سنی که به صورت مستقیم در میدان جنگ علیه داعش وارد شود.
حفاظت از کشورهای نزدیک به خط قرمز به ویژه اردن و عربستان به اولویت اول تبدیل شود، چرا که احتزاز پرچم داعش بر فراز مکه، عواقب جبران‌ناپذیری به همراه داشته و به جذب بیشتر افراطیون و افزایش اقدامات تروریستی در نقاط مختلف جهان منجر خواهد شد.
اقدامات مشکوک به حمله تروریستی همواره باید رصد شود. افزایش حملات نظامی غرب در سوریه می‌تواند به اقدامات تروریستی تلافی‌جویانه در خارج از این کشور منجر شود. بنابراین حفظ آمادگی برای واکنش سریع و مناسب در برابر توطئه‌های تروریستی اهمیت دوچندانی می یابد.
آمریکا باید آمادگی واکنش سریع به تهدیدات تروریستی در کشور را داشته باشد، چرا که مردم آمریکا آمادگی مواجهه با یک حادثه تروریستی دیگر همچون حادثه 11 سپتامبر را ندارند.
اطلاعات خط مقدم مبارزه با تروریسم است. ایالات متحده باید به اروپا در افزایش دسترسی به اطلاعات حیاتی در خصوص ستیزه‌جویان خارجی و شبکه‌های تروریستی یاری نماید.
با وجود آنکه برخی از اقدامات اطلاعاتی در کشور، باعث رنجش شهروندان آمریکایی شده، اما کسب این اطلاعات برای حفظ امنیت داخلی امری حیاتی است.
در حالیکه سوءظن و خصومت به حملات تروریستی منجر می‌شود، آمریکا باید با اقدامات افراط‌گرایانه و خشونت آمیز در کشور مقابله کند.
ستیزه‌جویان خارجی که قصد بازگشت از سوریه را دارند، باید شناسایی شوند. تحقق این مساله، نیازمند مبادلات اطلاعاتی میان آمریکا با سایر کشورهاست.
آمریکا برای کاهش خطرات احتمالی پذیرش پناهجویان، باید تعداد مصاحبه‌های ثانویه را افزایش دهد تا از سلامت امنیتی آنها مطمئن شود.
با توجه به آنکه درصد زیادی از جمعیت پناهجویان را جوانان ناامید و عصبانی که زمینه پذیرش ایدئولوژی‌های افراطی و جذب به گروه‌های تروریستی زیرزمینی را دارند، تشکیل می‌دهد، مراقبت از این افراد باید در اولویت نهادهای امنیتی آمریکا باشد.
در پایان باید گفت، با وجود آنکه پس از حادثه 11 سپتامبر، جامعه آمریکایی به مدد قوانین جدید و برنامه‌ریزی‌های انجام شده برای پیشگیری از خشونت‌های تروریستی، سال‌های آرامی را سپری کرده، اما اینک با تشدید درگیری ها در خاورمیانه و مضاعف شدن لایه‌های تهدیدات تروریستی، با شرایط جدیدی مواجه است که مقابله با آن نیازمند تشدید اقدامات امنیتی با هوشمندی بالاست.
شورای راهبردی روابط خارجی
