الوقت- بی‌توجهی رهبران اقلیم کردستان عراق به هشدارهای ایران مبنی بر کنترل گروههای تروریستی کرد در این منطقه، کار را به جایی رسانده که نیروهای مسلح ایران خودشان دست به کار شده‌اند تا با تهدیدات این گروهها مقابله کنند. سپاه پاسداران که در دو ماه گذشته چندین حمله به مقرهای گروههای کومله و پژاک در خاک اقلیم انجام داده بود، بامداد دوشنبه هم دور جدیدی از عملیات موشکی را علیه مواضع این گروهها انجام داد که به گفته روابط عمومی سپاه پاسداران، در این حملات ضربات و خسارت‌های سنگینی به تروریستها وارد شده است. تهدیدات این گروهها به حدی افزایش یافته است که فرماندهان نظامی ایران گفته‌اند در صورت لزوم به عملیات زمینی هم متوسل خواهند شد.
برای بررسی ابعاد حملات موشکی سپاه به تروریستها، الوقت با حسین رویوران، کارشناس ارشد مسائل غرب آسیا به گفتگو نشسته است.
در هفته‌های اخیر حملاتی از سوی سپاه پاسداران به مقر گروههای تروریستی در اقلیم کردستان انجام شده است، اهداف این حملات چیست و تاکنون چه دستاوردهایی برای ایران داشته است. آیا به اهدافی که مدنظر داشت رسیده است؟
در حقوق بین‌الملل یک مجموعه قواعد آمرانه وجود دارد که اولین آن قاعده آن احترام به حاکمیت کشورها، دوم، عدم دخالت در امور داخلی کشورهای دیگر است. متاسفانه، کاری که اقلیم کردستان انجام می‌دهد چه در ارتباط با ایران و چه در ارتباط با ترکیه، نقض مقررات بین‌المللی است. عدم احترام رهبران اربیل به حاکمیت کشورها و مداخله در امور داخلی آنها به خاطر یک نوع همبستگی نژادی است و این مسئله قابل قبول نیست و ادامه این رویه و رفتار عملا واکنش ایران و ترکیه را به دنبال داشته است. اینکه آیا واکنش نظامی ایران مشروع است، بله هست. طبق قانون بین‌الملل اگر یک کشور یا ساختاری ناکارآمد باشد که نتواند جلوی دخالت گروهها را در امور داخلی کشورهای دیگر بگیرد، طرف مقابل می‌تواند خودش برود و با آن عنصر تهدید کننده مقابله کند. لذا، آنچه که ایران انجام می‌دهد یک امر کاملا مشروع است. مسئله دیگر، این است که چقدر این حملات موثر بوده است. من فرد نظامی نیستم که بتوانم ارزیابی خودم را از دقت ضربات و میزان خسارات وارد شده به گروههای تروریستی و میزان تلفات دشمن ارائه دهم، ولی قطعا اگر سپاه یک اطلاعاتی از مواضع مشخص شده نداشت آنرا مورد هدف قرار نمی‌داد. مناطقی که هدف قرار گرفته وابسته به گروههای تروریستی نژادپرست ضد جمهوری اسلامی است و سپاه برای دفاع از منافع ملی و تمامیت ارضی کشور ضرباتی را به تروریستها وارد کرده است.
اخیرا سردار قاآنی در سفر به بغداد با مقامات ارشد عراقی دیدار و گفتگو کرده بود، دستور کار این گفتگوها چه بود؟
آقای قاآنی به مقامات عراقی گفته که تامین امنیت مرزی وظیفه دولت عراق است. اگر اقلیم کردستان این کار را انجام نمی‌دهد دولت مرکزی باید این کار را انجام دهد. اگر دولت مرکزی عراق توان مقابله با گروههای تروریستی و تامین امنیت مرزها را ندارد ایران می‌تواند به عراقیها برای حضور قانونی در مرزهای خودش کمک کند تا این تهدیدات از بین برود. الان کردهای اقلیم اجازه نمی‌دهند که دولت مرکزی در مرزها حضور پیدا کند تا بتوانند خودشان هر کاری خواستند بکنند. طبیعی است که ایران به دولت عراق پیشنهاد دهد که اگر برای حضور در مرزها ناتوان است، می‌تواند در این زمینه کمک بکند تا امنیت به مرزها برگردد و دولت عراق بتواند از هر گونه دخالت این گروهها و نقض تمامیت ارضی ایران جلوگیری کند.
رویکرد مقامات جدید عراق به ویژه نخست وزیر نسبت به درخواست‌های ایران چیست؟ آیا با تهران همکاری خواهند کرد یا مثل دولت قبلی پشت گوش می‌اندازند؟
محمد شیاع السودانی، نخست وزیر عراق اتفاقا آدم بسیار منطقی است و قبول دارد که باید امنیت مرزها را حفظ کنیم. الآن اقلیم کردستان شرایط را در قبال ایران و ترکیه به جای باریک رسانده است. به نظرم، الآن فرصتی برای دولت مرکزی فراهم شده تا بحث حاکمیتی خود بر مرزها را نشان دهد. در هر دولت فدرالی مرزها در اختیار دولت مرکزی است و دولت عراق فرصت مناسبی دارد تا همین کار را یا به صورت مستقیم انجام دهد و نیرو اعزام کند تا در مرزها مستقر شوند، یا اینکه می‌تواند با کمک ایران و ترکیه و نیروهای دولتی را در این مناطق مستقر کند.
با تداوم دخالت تروریستها در اغتشاشات و عدم همراهی اقلیم سناریو آینده ایران چه خواهد بود؟ قاآنی هشدار داده که در صورت عدم خلع سلاح تروریستها، حمله زمینی بی‌سابقه‌ای را انجام خواهد داد. آیا در شرایط کنونی این حمله ممکن است انجام شود؟
ایران تاکنون در مقابل این گروهها خیلی مماشات کرده است. ترکیه همین الان در عمق 40 کیلومتری عراق است و این مناطق را تحت اشغال خود درآورده است. ترکیه در بعشیقه در 50 کیلومتری مرزها پایگاه نظامی احداث کرده ولی ایران تاکنون چنین اقداماتی را انجام نداده است و از دور مواضع تروریستها و پایگاه‌های متعلق به آنها در اقلیم کردستان را با موشک‌ها و پهپادها مورد هدف قرار می‌دهد. اما الان شرایط فرق کرده و تنها در دو هفته گذشته نیروهای گارد مرزی ایران بیش از 10 هزار قبضه سلاح قاچاق کشف و ضبط کرده است که از سوی اقلیم کردستان به داخل کشورمان ارسال شده بود و معلوم نیست چه مقدار دیگر از این سلاح‌ها وارد ایران شده و در اختیار مخالفان قرار گرفته است و به این معنی است که تروریستها خط قرمز جمهوری اسلامی را رد کرده‌اند و به طور مستقیم امنیت مرزها و داخل را تهدید می‌کنند و این مسئله می‌تواند بهانه‌ای برای حمله ایران به اقلیم کردستان و تامین امنیت در مناطق مرزی برای جلوگیری از هر گونه تهدید برای امنیت ملی باشد.
با این وجود به نظر شما عملیات زمینی علیه گروههای تروریستی در اقلیم انجام خواهد شد؟
به نظرم اگر دولت عراق اقدامی در این زمینه انجام ندهد و خواسته‌های ایران را تامین نکند، خود ایران وارد عمل خواهد شد.
چرا اقلیم کردستان در این زمینه هیچ اقدامی انجام نمی‌دهد و دست گروههای تروریستی کرد و عناصر صهیونیستی را در این منطقه باز گذاشته است و آزادانه فعالیت می‌کنند؟
در اقلیم کردستان احزابی مثل کومله، دموکرات کردستان ایران، پژاک و حزب کارگران کردستان «پ ک ک»، و چند حزب دیگر حضور دارند و رهبران اقلیم می‌گویند که نمی‌توانند این گروهها را کنترل کنند. من باور نمی‌کنم که دولت اقلیم قادر به کنترل این گروهها نیست. اربیل توان کنترل دارد اما به دلایل سیاسی و فکری نمی‌خواهد اینها را کنترل کند و این مسئله چون تهدیدی برای ایران و ترکیه به شمار می‌رود، طبیعی است که ایران واکنشهای نظامی به این تروریستها انجام دهند. ترکیه روز یکشنبه نزدیک به 80 نقطه را در عراق بمباران کرد و این نشان می‌دهد که مقامات ترکیه از این وضعیت به ستوه آمده‌اند و نمی‌توانند تهدیدات این گروهها را تحمل کنند.
اما درباره حضور نیروهای رژیم صهیونیستی در اقلیم هم باید گفت که رهبران اقلیم می‌گویند که برای رسیدن به استقلال از عراق، به کمک صهیونیستها نیاز داریم. بنابراین، هر کاری که اسرائیل بخواهد در اقلیم انجام دهد ما به آن اجازه می‌دهیم تا به راحتی برنامه‌هایش را عملی کند و این نوع نگاه تهدیدی برای ایران است. ایران نمی‌تواند اجازه دهد نیروهای اسرائیلی در مرزهایش حضور داشته باشند و گروههای تروریستی برای ترور دانشمندان ایرانی و تخریب و ایجاد ناامنی نیرو اعزام کند و برای تهران قابل قبول نیست. افرادی که اخیرا در اصفهان بازداشت شدند اساسا از گروه کومله هستند اما از سوی سازمان موساد سازماندهی شده‌اند و به دنبال منفجر کردن یکی از مراکز تسلیحاتی ایران بودند. این دیگر قابل قبول نیست و ایران صبرش تمام شده است و دیگر در مقابل تهدیدات ناشی از این گروهها و صهیونیستها سکوت نخواهد کرد. اگر اقلیم گروههای تروریستی را تحت کنترل درآورد و رژیم صهیونیستی را از این منطقه اخراج کرد منافع ایران تامین خواهد شد اما اگر مقامات کردستان به رویه فعلی ادامه دهند و اقدامی در مقابل تروریستها و اسرائیل انجام ندهند، ایران خودش دست بکار خواهد شد و با ورود به اقلیم کردستان این تهدیدها را از بین برده و امنیت مرزهایش را تامین خواهد کرد.
