الوقت- درحالی که مقامات عراقی چند سال است که نسبت به اقدامات ترکیه در شمال این کشور هشدار میدهند و خواهان خروج نظامیان ترک هستند اما مقامات آنکارا کماکان به تحرکات تنش آفرین خود ادامه میدهند. ترکیه که در طی سالهای گذشته به بهانه مقابله با تروریستها در خاک عراق چنبره زده و حملاتی نیز علیه پناهگاههای گروهک پ ک ک داشته است، این بار مناطق غیرنظامی را در استان دهوک اقلیم کردستان مورد هدف قرار داد.
در این حملات که منابع رسمی عراقی تایید کردهاند، تفریحگاهی در شهر زاخو در مرز عراق و ترکیه روز چهارشنبه هدف حمله توپخانهای قرار گرفت که بر اثر آن 9 گردشگر کشته و ۲۳ نفر مجروح شدند که به گفته مقامهای عراقی، کودکان هم در میان قربانیان این حمله هستند. حمله به استان دهوک به مناقشه دیپلماتیک میان ترکیه و عراق کشیده شده است. مصطفی کاظمی، نخست وزیر عراق، در سخنانی ترکیه را به نقض صریح حاکمیت کشورش و به خطر انداختن امنیت شهروندان عراقی متهم کرد. او همچنین از آنکارا انتقاد کرد که هیچ توجهی به خواسته دائمی بغداد برای توقف حملات نظامی به خاک عراق ندارد. وزارت خارجه عراق هم سفیر ترکیه را فراخواند و مراتب نگرانی بغداد را نسبت به این حملات ابراز کرد. برخی مقامات عراقی هم در واکنش به این حملات، خواهان مسدود کردن مرزها با ترکیه شدهاند. دولت عراق گفته که برای محکوم کردن حملات ترکیه، نامهای را به شورای امنیت سازمان ملل ارائه خواهد داد. گفته میشود در یک ماه گذشته ارتش ترکیه بیش از 280 بار مناطقی از عراق را مورد هدف قرار داده است.
با وجود تایید این حملات از سوی مقامات بعداد، اما مقامات آنکارا هر گونه حمله به استان دهوک را رد کرده و گفتهاند که برای شفاف شدن مسئله تحقیقاتی انجام خواهند داد و بلافاصله انگشت اتهام خود را به سمت گروه پ ک ک گرفته و آنرا به اجرای چنین عملیاتی متهم کردند. وزارت خارجه عراق، ادعای آنکارا در رد این حملات را شوخی سیاه توصیف کرده است. ترکیه از چند سال پیش از فرصت جولان تروریستهای داعش در عراق بهرهبرداری کرده و با استقرار نظامیان خود در شمال عراق چندین پایگاه را در این مناطق احداث کرد و با وجود هشدار عراقیها برای خروج از خاک کشورشان، اما از آنزمان تاکنون هر روز استحکامات نظامی خود را تقویت کرده است.
حمله ترکیه به گردشگران عراقی، حتی در خارج از این کشور نیز واکنشهایی را به همراه داشته است و آمریکا، آلمان و مارات از جمله کشورهایی بودند که این حمله را محکوم کردهاند.
سفارت ترکیه در محاصره عراقیها
مردم عراق که تاکنون در برابر حملات مکرر ترکیه مماشات میکردند اما حملات اخیر به گردشگران، خشم مردم عراق را به همراه داشته است. چند هزار نفر از مردم عراق در اعتراض به تجاوز نظامی ترکیه به شمال این کشور، مقابل سفارتخانه آنکارا در بغداد تجمع کردند. اگرچه نیروهای امنیتی از حمله معترضان عراقی به درون سفارت ممانعت کردند اما عراقیها پرچم ترکیه را از بالای سفارت پایین کشیده و آتش زدند. در شهر بصره نیز صدها نفر از عراقیها، به کنسولگری ترکیه یورش برده و پرچم را از بالای آن پایین کشیدند. معترضان از مقامات بغداد خواهان تعطیلی سفارت ترکیه و قطع روابط سیاسی و اقتصادی با ترکیه شدند. همچنین دو پهپاد عراقی هم در واکنش به حملات اخیر، مواضع نیروهای ترکیه در دهوک را مورد هدف قرار دادند، بنابراین، نشان میدهد که دولت عراق دیگر در مقابل ترکیه دست بست نخواهد بود و وارد فاز تهاجمی میشود و عراقیها پس از این همه ملاحظات را کنار خواهند گذاشت.
حملات پی در پی ترکیه به عراق درحالی است که فرماندهان حشدالشعبی در ماههای اخیر بارها نسبت به این تحرکات هشدار داده و گفتهاند که برای مدت زمان طولانی در برابر ترکیه صبر نخواهند کرد و برای بیرون راندن نیروهای ترکیه به زور متوسل خواهند شد. گروههای مقاومت پیش از این آمریکاییها را وادار به خروج از پایگاههای خود کردهاند.
اهداف ترکیه از اشغالگری در عراق
اگرچه مقامات آنکارا حضور خود در عراق را به بهانه مقابله با پ ک ک توجیه میکنند اما اهداف پنهانی در پس این ماجراجوییها نهفته است. ترکیه در دوران رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور این کشور در سودای تشکیل امپراتوری نئوعثمانی بوده و دنبال این است تا مناطقی را که در گذشته تحت حاکمیت عثمانی بود دوباره به خاک اصلی ترکیه بازگرداند و در این امپراتوری اردوغانی بخشهایی از عراق و سوریه هم جز قلمرو آن محسوب میشوند. در حال حاضر حدود مناطق اشغال شده توسط نیروهای ترکیه در عراق حدود ۲۵۰ کیلومتر مربع تخمین زده میشود. وضعیت بی ثبات عراق و سوریه هم دریک دهه گذشته بهانه لازم را به دست آنکارا داده است تا بتواند رویاهای خود را علی کند. نکته مهم دیگر این است که ترکیه مناطقی را که در عراق و سوریه تحت اشغال خود دارد دارای منابع عظیم نفت و گاز هستند. ترکیه که به شدت به منابع انرژی نیاز دارد درصدد است تا منابع عراق و سوریه را غارت کرده و بتواند نیازهای خود را با کمترین هزینه تامین کند. از طرفی، باتوجه به اینکه اروپایها هم پس از بحران اوکراین، به منابع انرژی و مسیرهای اتقال نفت و گاز نیاز دارند، از اینرو، ترکیه درصدد است تا بتواند با در اختیار داشتن نفت و گاز عراق و سوریه، به متحدانش در ناتو کمک کند. برخی ناظران بر این باورند، ترکیه با اشغال منابع نفت و گاز قصد دارد جای پای رژیم صهیونیستی در این مناطق را مستحکم کند.
بنابراین، ترکیه که قصد دارد در هفتههای آتی عملیات نظامی در شمال سوریه را شروع کند، سعی دارد همزمان با تصرف شمال شرق سوریه، شمال غرب عراق را هم در تصرف خود داشته باشد تا امنیت مرزهای خود را توسعه دهد. زیرا هدف ادعایی ترکیه از عملیات در عراق و سوریه برای دور کردن تهدیدات تروریستی از مرزهایش عنوان شده است.
حملات ترکیه در عراق به هر بهانهای که انجام شود محکوم است و اکنون به دلیل حساسیت عراقیها نسبت به اشغالگریهای همسایه شمالی، بعد از این تنشها بین بغداد و آنکارا تشدید خواهد شد و عراقیها که تاکنون در مقابل آنکارا مدارا میکردند سکوت نخواهند کرد و در آینده این احتمال وجود دارد که پایگاههای نظامیان ترکیه هدف موشکهای گروههای مقاومت قرار گیرد.