به گزارش الوقت، «میخائیل اولیانوف» نماینده روسیه در سازمانهای بینالمللی مستقر در وین در مورد جدیت طرفهای مذاکرات در وین گفت که عزم تیم جدید ایران در مذاکرات بالاست و آنها خیلی زود با شرایط سازگاری یافتهاند و مهارت بیشتری در موضوعات کسب کردهاند.
اولیانوف چهارشنبه در مصاحبه با «پارس تودی روسی»، ضمن بیان اینکه هیأت روسی از طرف ایرانی آمادگی حداکثری برای مذاکرات دیده است، گفت موضع کشورهای اروپایی در مذاکرات اما تعجب برانگیز است، گویی که آنها برای اولین بار پشت میز مذاکرات نشستهاند و تا حدی مواضع غیر منطقی اتخاذ میکنند.
وی با بیان اینکه جریان مذاکرات طبیعی است و به احتمال زیاد به نتیجه مثبتی منجر خواهد شد، توضیح داد برای روسیه و همه طرفهای شرکت کننده در مذاکرات این مهم است که گفتوگو از چارچوب توافق اولیه برجام سال ۲۰۱۵ خارج نشود، چرا که روسیه با برجام پلاس مخالف بوده و اینجا صحبت فقط از بازگشت به توافق اولیه برجام است.
این دیپلمات روس در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه تا چه اندازه دستهبندی روشن خواستههای ایران در حین مذاکرات به تسریع و تعمیق مذاکرات کمک کرده، گفت: «همکاران ایرانی به شکل نسبتا واضحی خواستههای خودشان را ارائه دادند، از جمله اینکه پیشنهادات خود را به صورت کتبی ارائه کردند. از نظر روسیه این یک قدم رو به جلوست، چون در پایان شش دور قبلی مذاکرات هیچگونه توافق کتبی حاصل نشده بود و هیچ توافقی به صورت رسمی شکل نگرفته بود. بعضی از این پیشنهادات در متن توافق نهایی درج خواهند شد، بعضی از پیشنهادات رد و بعضیها مورد بازبینی قرار خواهند گرفت».
اولیانوف ادامه داد: « پروسه روند مذاکرات به صورت فشرده در حال پیشروی است. دیدارهای دوجانبه، سه جانبه و چند جانبه، رسمی و غیررسمی از صبح تا شب بین طرفها در حال انجام است. تنها طرفی که مورد مشورت قرار نمیگیرد، طرف آمریکایی است و دلیل آن هم واضح است. طرف ایرانی معتقد است که آمریکاییها با خروج از برجام مرتکب خطا شدند، در نتیجه هیچگونه تماس مستقیم و مشورتی با تیم آمریکایی در دستور کار قرار ندارد.»
وی در پاسخ به سوالی درباره وجود تضمینهای عدم خروج مجدد آمریکا از توافق مجدد، اظهار داشت: «در این راه موانع جدی و خارج از اراده ما وجود دارد. بهترین راه حل این است که توافق نهایی در پارلمانهای کشورهای شرکت کننده به تصویب برسد ولی در مورد آمریکا به احتمال زیاد چنین چیزی را به راحتی نمیتوان انجام داد، چون در مجالس نمایندگان و سنا نسبت آرا به نفع تایید و تصویب چنین توافقی وجود ندارد. پس میشود گفت که اینجا میتوانیم مثل قبل، از توافقهای سیاسی صحبت کنیم و در این مورد باید بگوییم که دولت آمریکا فقط میتواند از طرف خود سخن بگوید نه کل ساختار حکومتی آمریکا و نمیتواند واقعیتهای بعدی را پیشبینی کند که این خود یک واقعیت بسیار ناگواری برای ما است.»
نماینده روسیه در وین در ادامه تصریح کرد: «تنها تضمین در این مساله فقط میتواند عقل سلیم همه طرفین باشد، چون که در خود آمریکا هم دیدهاند که سیاست فشار حداکثری به کجا رسید. این سیاست حتی از نظر منافع خود آمریکا هم کاملا غیر سازنده از آب در آمد و هیچ چیزی جز افزایش رنج مردم ایران به بار نیاورد و تنها حاصل آن مشکلات و بحرانهای بشردوستانه بود و هیچ گونه دستاورد مثبتی حتی برای منافع خود آمریکا هم به دست نیاورد. ولی به نظر میرسد که دولت فعلی آمریکا سعی دارد یک سری قدمهای روبه جلویی بردارد و این موضوع در حال بررسی است.»
اولیانوف در مورد جبران خسارتهای مالی فراوانی که به مردم و دولت جمهوری اسلامی ایران با خروج دولت «دونالد ترامپ» از برجام و اعمال فشارهای حداکثری وارد شد، بیان داشت که این جبران خسارت کاملا منطقی است و ایران حتی تا یک سال بعد از خروج آمریکا از برجام هم به تعهدات برجامی خود پایبند بود.
وی با بیان اینکه بعید میداند هیچ طرفی حاضر شود غرامت و جبران مافاتی را به ایران پرداخت کند اما پیشنهاد داد جبران واقعی این ضررها میتواند در بسط و گسترش روابط اقتصادی و مالی ایران با دیگر کشورها باشد.
این دیپلمات روس در پاسخ به این سوال که چرا تروئیکای اروپایی برای حفظ ایران در میز مذاکره، ضمن جلو بردن نسبی گفتوگوها، همچنان با اتهام وقتکشی به ایران فشار را بر ایران حفظ میکنند و علیرغم رو به جلو بودن مذاکرات و جدیت تیم ایرانی، اعلام کردند که هنوز نتوانستهایم وارد مذاکرات واقعی شویم و برای خروج از انفعال خود در مذاکرات، رفتارهای سینوسی از خود نشان میدهند، گفت: «در جلسهای که نمایندگان روسیه با حضور رابرت مالی نماینده آمریکا و چین داشتند، من به صورت مشخص در این نشست اعلام کردم که ما از موضع اروپاییها عملا سر در نمیآوریم که دقیقا چه چیزی را میگویند و لذا نمیتوانیم در چنین اعلان موضعی شرکت کنیم یا از آن حمایت کنیم. چون این موضعگیری غیر سازنده و مخرب است. ما تصور دیگری از مذاکرات و دیپلماسی داریم. اروپاییها از موضع دیگری با این مساله برخورد میکنند که از نظر ما کاملا غیر سازنده است».
اولیانوف در پایان تاکید کرد اختلاف نظرها در مسایل مختلفی هرچند باشند، همه طرفها بر بازگشتن و احیای برجام و توافق اتفاق نظر دارند و بر این هدف اصرار می ورزند و این خود میتواند پایهای برای خوشبینی نسبی باشد.
از سوی دیگر، «حقی اویغور» تحلیلگر ترکیه ای مسائل سیاسی و رئیس مرکز مطالعات ایران با انتقاد شدید از برخوردهای دوگانه آمریکا با مسائل منطقه و جهان از جمله برنامه های هسته ای ایران و اسرائیل، پیش بینی کرد، مذاکراتی که در وین جریان دارد با وجود «موانع متعدد»، با «مصالحه» پایان می یابد. اویغور درگفت وگو با خبرگزاری آناتولی ترکیه می افزاید: ایران و گروه ۴ +۱(روسیه، چین، فرانسه، انگلیس و آلمان) هیچکدام خواهان فروپاشی توافق هسته ای(برجام) نیستند و حتی اگر نتوانند به یک «توافق ایده آل» برسند برای دستیابی به یک راه حل میانه تلاش می کنند.
وی با بیان اینکه «طرف های مذاکرات برجام خواهان توقف مذاکرات نیستند و تشدید تنش نظامی سناریوی مطلوب هیچکدام نمی باشد»، خاطرنشان کرد که شاهد واکنش های تند اتحادیه اروپا و آمریکا به پیشنهادهای ایران بودیم و مدعی شدند انتظارات تهران زیاد است.
رئیس مرکز مطالعات ایران که مقر آن در آنکارا پایتخت ترکیه قرار دارد، تصریح کرد: از جزئیات پیشنهادهای ایران با خبر نیستیم زیرا تاکنون منتشر نشده اما همین سری بودن پیشنهادها دلیلی بر امکان ادامه مذاکرات است.
اویغور با بیان اینکه «ادامه روند مذاکرات آسان نخواهد بود»، مدعی شد که علت سخت بودن دست یابی به یک توافق «موازنه های داخلی در آمریکا و موازنه های جدید در ایران است».
این تحلیلگر سیاسی گفت: دولت جو بایدن که یک سال از ریاست جمهوری او می گذرد در حال از دست دادن قدرت است و با مشکلات جدی داخلی مواجه است. جمهوری خواهانی که حضور پررنگی در کنگره آمریکا دارند و حتی برخی دموکرات ها با توافق هسته ای ایران مخالف هستند.
وی ادعا کرد که در صورتی که طرفین در مذاکرات وین به توافق نرسند احتمالا آمریکا تحریم های جدیدی با هدف تحت تاثیر قراردادن ایران اعمال کند و در نتیجه راه برای تنش های بیشتر در منطقه هموار می شود.
رئیس مرکز مطالعات ایران با این ادعا، تهران با وجود تحمیل تحریم ها علیه آن در کوتاه مدت، به مذاکرات وین و توافق هسته ای با این استدلال که در میان مدت وبلند مدت به نفع ایران است، بازگشته است، افزود: آمریکا و اسرائیل خواستار توافق جدیدی هستند که شامل محدودیت فعالیتهای منطقهای و موشکهای بالستیک باشد اما اما ایران این خواستهها را رد میکند.
اویغوربا تاکید به اینکه «بعید است ایران به ویژه در دولت جدید امتیازی بدهد و غیر منطقی است از آن چنین انتظاری داشت»، گفت که ایران معتقد است حقش برای فعالیتهای هستهای از جمله غنیسازی اورانیوم در معاهدات بینالمللی تضمین شده است.