مقامات رژیم صهیونیستی به شدت نگران تحرکات شهروندان اردنی و فلسطینی در طولانیترین نوار مرزی با سرزمینهای اشغالی یعنی مرزی به طول بیش از 600 کیلومتر هستند. نماد بارز این امر در تظاهرات گسترده سال گذشته (2020) در مرز اردن با فلسطین اشغالی برای اولین بار بعد از گذشت حدود 40 سال، قابل مشاهده بود.
الوقت – رژیم صهیونیستی در چند سال گذشته با انجام حملات هوایی متجاوزانه در محدوده سرزمینی کشورهای همسایه خود به ویژه سوریه و لبنان در پی القای این تصور بوده که آنها با این اقدام از تهدیدات امنیتی در مرزهای خود ممانعت به عمل آورده و موجب تضعیف نیروهای مقاومت شدهاند. این رویکرد در تمامی سالهای بعد از 2011 که موجی از آشفتگی و ناامنی مرزهای سیاسی غرب آسیا را در بر گرفته بود از سوی دولت بنیامین نتانیاهو ادامه داشت. در همین دوران موجی از تنش در مناسبات رژیم صهیونیستی با کشورهای همجوار خود ایجاد شد.
اما بعد از روی کار آمدن نفتالی بنت به عنوان نخستوزیر جدید این رژیم در ۱۳ ژوئن ۲۰۲۱ (23 خرداد 1400) به نظر میرسد تلآویو در سیاستگذاری خارجی خود با همسایگان بازنگری کرده و به این باور رسیده که تصمیمات نتانیاهو در مسیر تنشافزایی با همسایگان نه تنها موجب افزایش امنیتشان نبوده، بلکه ناامنی را در مرزها افزایش داده است. در این میان، یکی از کشورهایی که اخیرا به طور ویژه مورد توجه رژیم صهیونیستی قرار گرفته، اردن میباشد.
هر چند طی سالیان متمادی از اردن به عنوان جزیره صلح برای صهیونیستها یاد میشد اما در چند سال گذشته مناسبات دو طرف در مسیر تنش افروزی قرار گرفته است. اکنون این مساله قابل طرح است که چرا صهیونیستها به مرزهای مشترک با اردن به عنوان یک منبع مهم تهدیدات امنیتی مینگرند؟
افزایش تهدیدات امنیتی و سفر دورهایی رئیس شاباک به منطقه
افزایش نگرانیهای رژیم صهیونیستی از به خطر افتادن امنیت خود در سطح داخلی و مرزهای خارجی، موجب شده که دولت نفتالی بنت در پی در پیش گرفتن ابتکاری عمل جدید برای مقابله با این تهدید باشد. در همین راستا شاهد هستیم که «رونن بار» رئیس جدید شاباک (سازمان اطلاعات و امنیت داخلی رژیم صهیونیستی) در دو هفته گذشته سفری منطقهای را برای برگزاری دیدار با مقامات سیاسی چند کشور آغاز کرده است. در اولین سفر کاری رئیس «شاباک» در 14 نوامبر 2021 (23 آبان 1400) برای دیدار با رئیس اطلاعات مصر، عازم قاهره شد. بار و هیأت امنیتی همراه وی در قاهره تقویت روابط بین دو طرف و وضعیت نوار غزه مورد گفتگوی طرفین قرار گرفت.
در دومین گام، رونن بار، هفته گذشته در سفری محرمانه به رامالله با «محمود عباس» رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین دیدار کرده و تقویت مناسبات و افزایش هماهنگی با نیروهای امنیتی فلسطینی وابسته به تشکیلات خودگردان را مورد گفتگو قرار داد. هدف واقعی این سفر مقابله با نفوذ فرآینده جنبش حماس در کرانه باختری یعنی همان مرزهای مشترک فلسطین با اردن بوده است.
اما در سومین و مهمترین مقصد سفر، «رونن بار» برای دیدار با مقامات نظامی و امنیتی اردن به امان پایتخت اردن سفر کرد. بنابر اعلام روزنامه صهیونیستی هاآرتص، احتمالا در این دیدار خطرات تروریسم به ویژه با نزدیک شدن گروههای مسلح و حرکت شبهنظامیان از عراق به سمت مرزهای فلسطین اشغالی، بررسی شده است. به نوشته این روزنامه رئیس شاباک حامل این پیام به مقامات اردن بود که حفظ روابط اسرائیل با اردن حائز اهمیت است و به رغم اختلافات دو طرف در سالهای اخیر، خواستار حفظ روابط امنیتی نزدیک بین دستگاههای امنیتی اسرائیل و اردن شد.
تهدیدات امنیتی رژیم صهیوینستی در مرز با اردن
هر چند در ابتدای امر به نظر میرسد که دولت جدید مستقر در رژیم صهیونیستی تلاش دارد مناسبات تیره خود را با کشور اردن بازسازی کند اما واقعیات میدانی نشانگر آن است که اکنون این رژیم در نوار مرز اردن تهدیدات جدیدی را مورد توجه قرار داده که پرداختن به آن در سه سطح قابل خوانش است.
پایان ماه عسل ثبات امنیتی در مرز با اردن: مناسبات میان اردن با رژیم صهیونیستی پس از امضای توافق صلح میان دو طرف در سال 1994 تا کنون را میتوان با ثباتترین مناسبات میان تلآویو و یک کشور عربی مورد خوانش قرار داد اما این معادله در چند سال اخیر به شکلی بیسابقه تغییر یافته و دگرگونی عمیقی را به خود دیده است. اکنون مقامات رژیم صهیونیستی به شدت نگران تحرکات شهروندان اردنی و فلسطینی در طولانیترین نوار مرزی با سرزمینهای اشغالی یعنی مرزی به طول بیش از 600 کیلومتر هستند. نماد بارز این امر در تظاهرات گسترده سال گذشته (2020) در مرز اردن با فلسطین اشغالی برای اولین بار بعد از گذشت حدود 40 سال، قابل مشاهده بود. همزمان با برگزاری این تظاهرات عبور چند شهروند اردنی از مرز برای مقابله با نروهای اشغالگر صهیونیستی با گذشت از تمامی موانع امنیتی، پیامی مهم برای رژیم صهیونیستی بود که شاید خطر آن کمتر از موشکهای مقاومت که بر« تل آویو»، «عسقلان»، «اسدود» و « بئر السبع» فرود آمد، نباشد. اکنون صهیوینستها نسبت به این رخداد نگران هستند که نواحی مرزی با اردن به منبعی برای ورود نیروهای مسلح تبدیل شود.
فوبیای نفوذ محور مقاومت در اردن: اردن طی چند دهه گذشته از نظر استراتژیک و جایگاه ژئوپلیتیکی برای رژیم صهیوینستی از اهمیتی ویژه برخوردار بوده است. از نگاه مقامات این رژیم، اردن به عنوان «منطقه امنیتی شرقی» یک منطقه حائل در برابر نفوذ محور مقاومت یا حدال ممانعت از تحرکات نیروهای مقاومت در نواحی مرزی با سرزمینهای اشغالی بوده است. در واقع، امان مانعی در برابر تهدیدات ایران به عنوان رهبر محور مقاومت، در مرزهای شرقی سرزمینهای اشغالی بوده اما اکنون با تیره شدن مناسبات اردن و رژیم صهیونیستی در چند سال گذشته و نیز تحولات میدانی دو سال گذشته، به نظر میرسد این رژیم به شدت از نفوذ نیروهای مقاومت در اردن و نواحی مرزی خود واهمه دارد.
اولویت دفاع از حفظ نظام پادشاهی در اردن: از نگاه مقامات رژیم صهیونیستی مرزهای اردن به عنوان امنترین ناحیه مرزی با سرزمینهای اشغالی بوده و وقوع تهدیدات امنیتی برای این رژیم در این نوار بسیار محدود و نادر بوده است. این امر بیشتر به دلیل عملکرد نیروهای امنیتی اردن در هماهنگی با رژیم صهیونیستی بوده است. با این وحود اکنون تغییر معادلات امنیتی در مرز اردن موجب شده که دفاع از نظام پادشاهی در اردن و تنشزدایی با امان در دستور کار و اولویت دولت نفتالی بنت قرار بگیرد. در واقع، صهیونیستها بر این باور هستند که میبایست مجددا دولت اردن را نسبت به تشدید مناسبات امنیتی در مرزهای کرانه باختری راضی کنند.