الوقت- از زمان شروع تظاهرات ضدنژادپرستی در آمریکا در واکنش به قتل یک سیاهپوست به دست پلیس این کشور و سریال پرتکرار این دست از حوادث در ایالات متحده، موج بزرگی از اعلام همبستگی با معترضان آمریکایی و در محکوم کردن اقدامات سرکوبگرانه دولت ترامپ علیه تظاهرات مردمی در کشورهای اروپایی شکل گرفته است و در همین راستا در برخی از این کشورها حتی تجمعات اعتراضی بزرگی طی روزهای گذشته تشکیل شده است. دراین تجمعات تظاهرکنندگان اروپایی شعارهای بسیاری نیز در محکوم کردن سیاستهای نزادپرستانه در اروپا نیز سر می‌دهند موضوعی که نشان از وجود نارضایتی از وجود تبعیض نژادی در زیر پوسته به ظاهر دموکراتیک و آرام جوامع اروپایی دارد و جرقه اعتراضات آمریکا موجب فعال شدن این شکاف خفته شده است.
نژاد پرستی در اروپا
تقریبا از زمان جنگ سوریه و بحرانهای خاورمیانه، موج جدیدی از نژاد پرستی آرام و خاموش زیر پوست جوامع اروپایی در حال رشد بوده که با روی کار آمدن ترامپ در آمریکا و برخی مسائل دیگر در حال تشدید است. در تازه‌ترین گزارش «آژانس اروپایی حقوق اساسی شهروندان» که هفته گذشته منتشر شده:«30درصد از شهروندان رنگین پوست می گویند در پنج سال گذشته دستکم یک بار مورد آزارهای لفظی نژادپرستانه و ۵ درصد مورد آزار و حملات فیزیکی قرارگرفته اند.» براساس این گزارش این نگاه نژادپرستانه در رفتار پلیس کشورهای اروپایی و نظام قضایی این کشورها نیز نمود داشته است. 63 درصد از رنگین پوستان اروپایی به دلیل ناامیدی نسبت به شنیده شدن صدایشان، شکایتی به نهادهای قضایی اروپا نکرده اند.
موج نژاد پرستی در اروپا فرانسه را نیزکه به عنوان یکی از کشورهای اصلی کثرت گرایی و تساهل با اقوام شناخته میشود، در برگرفته است. وزارت کشور فرانسه در آماری که فوریه 2020 منتشر کرد اعلام نمود: «در سال 2019 اقدامات نژاد پرستانه و بیگانه ستیزی در فرانسه نسبت به سال قبل بیش از 130 درصد افزایش داشته است.» این مساله به زنگ خطری برای اروپا و فرانسه تبدیل شده به گونه ای که برخی از مقامات رسمی اروپایی که تاکنون از اقرار به آن طفره میرفتند در برابر اپیدمی نژاد پرستی و انعکاس آن دررسانه ها نمیتوانند بیش از این به کتمان آن بپردازند. به عنوان نمونه به تازگی «ژاک توبون» وزیر پیشین دادگستری به «تبعیض ساختاری» پلیس فرانسه «علیه شهروندان سیاه پوست و عرب» اقرارو آن را محکوم کرد.چنین محکومیتی توسط یک مقام رسمی در فرانسه بی سابقه است.
سایر کشورهای اروپایی نظیر آلمان، انگلیس، ایتالیا، اسپانیا و ... در سالهای اخیر شاهد گسترش احساسات نژاد پرستانه و تبعیض نژادی هستند به گونه ای که در کشورهای شمال و مرکز اروپا این نژاد پرستی خود را در قالب گروههای راست افراطی سنتی بازسازی و در کشورهای جنوب اروپا در قالب گروههای نوظهوربرای تاثیر گذاری بر سیاست این کشورها سازماندهی میشود.
ریشه های نژادپرستی در اروپا
پس از حوادث یازده سپتامبر و استفاده سیاستمداران آمریکایی و صهیونیستی از آن برای بیگانه هراسی و اسلام هراسی، موج جدیدی از تنفر نسبت به اعراب مهاجر اروپایی شکل گرفت. این مساله پس از بحران مالی سالهای 2005تا 2009 تشدید شد. زیرا ترس از بیکاری و فقر باعث گرایشات منفی نسبت به اعراب مهاجر وسیاهان اروپایی شد. به گونه ای که در فرانسه حتی باخت تیم ملی فوتبال این کشوردر جام جهانی را به سیاهان نسبت میدادند.
دخالت کشورهای اروپایی در مسائل داخلی کشورهایی نظیرسوریه و لیبی منجر تشدید مهاجرتهای قانونی و غیر قانونی به این کشورها شد. هربار که اقدامات تروریستی در این کشورها انجام میشد به خصوص در سالهای 2014 تا 2015 تنفر از مهاجران نیز افزایش می‌یافت. این در حالی است که ریشه اصلی خودبیگانه انگاری مهاجران اروپایی و فرزندان آنها ریشه در سیاستهای غلط کشورهای اروپایی دارد. زیرا کشورهای اصلی ومبدا مهاجران نظیر فرانسه، انگلیس و ایتالیا قبلا جزو استعمارگران در خاورمیانه و آفریقا بودند که برای منافع خود اقدام به تسهیل مهاجرت برخی از مردمان این سرزمینها نمودند. اما نسل دوم و سوم فرزندان این مهاجران که در اروپا به دنیا آمده بودند خود را نسبت به فرهنگ اروپایی بیگانه میافتند.
برخی از کشورهای اروپایی اقدام به ممنوعیت عمومی نمودن نمادهای دینی مهاجران کردند و در تشدید این بیگانگی نقش ویژه ای داشتند درفرانسه و سوئیس بین سالهای 2004 تا 2010 چندین مورد این ممنوعیت ها قانونی شد.
ترامپ نیز پس از روی کار آمدن با شعارهای نژاد پرستانه و حمایت از گروههای نژاد پرست در کشورهایی نظیر ایتالیا و اسپانیا و تمایل او به گسترش ملی گرایی افراطی در جهان، نژا دپرستی در اروپا بیشتر از قبل تقویت شد. انگیزه ترامپ تضعیف اتحادیه اروپا وکاهش میل به رهبری جهانی در سایر کشورها همزمان با شروع افول هژمونی آمریکا بود. به گزارش تحلیلگران مرکز تروریسم جین (JTIC)، عملیات ضد تروریستی برای مقابله با افراط گرایان دست راستی یا جنایات ناشی از تنفردر آلمان بین سالهای ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۷ شاهد رشدی ۸۸ درصدی بوده است. این مساله توجه امانوئل مکرون رئیس جمهور فرانسه را نیز به خود جلب نموده بود به گونه ای که در مراسم سالگرد جنگ جهانی اول نسبت به آن هشدار داد.
رشد احساسات نژاد پرستی در اروپا باعث شده تا خیزشی برای بدست گرفتن پارلمان اروپا توسط این احزاب صورت بگیرد تا بتوانند موانع سیاسی نژاد پرستی و مهاجرستیزی را به کلی از میان بردارند. احزابی نظیر حزب راستگرای «بدیل برای آلمان» (ای اف دی) در آلمان،حزب لیگا نورد (اتحادیه لیگ شمالی) به رهبری ماتئو سالوینیدر ایتالیا ،حزب «اجتماع ملی» به رهبری مارین لوپن در فرانسه از این دست احزاب هستند، تا جایی که حزب اجتماع ملی در فرانسه در انتخابات پارلمان اروپا از حزب «ان مارش» به رهبری مکرون پیشی گرفت.
نژاد پرستی در اروپا ریشه های ساختاری و اجتماعی دارد و تا کنون هیچ نشانه ای برای رفع این زمینه ها در بین کشورهای اروپایی دیده نمیشود تا بتوان به تضعیف آن در آینده اروپا امیدوار بود. از سوی دیگر خروج انگلیس از اتحادیه اروپا و بحران کرونا به تشدید آن در آینده کمک میکند.
