الوقت- با ورود مستقیم ارتش ترکیه به کارزار نظامی حمایت از تروریستهای ساکن در استان ادلب از روز پنجشنبه، علاوه بر تشدید درگیریها در این منطقه خطر رویارویی نیروهای نظامی سوریه و روسیه با ارتش ترکیه بسیار افزایش یافته است.
در حالی که طی روزهای گذشته مقامات ترکیه ای بارها تهدید به حمله مستقیم به مواضع ارتش سوریه در صورت متوقف نکردن حملات به ادلب کرده بودند، بلالخره روز پنجشنبه تانکها و کماندوهای نیروهای مسلح ترکیه موسوم به «تی اس کی» عازم مناطقی از استان ادلب و روستاهای اطراف آن شده اند تا به یاری تروریستها شوند که اخیراً با شکستهای پی در پی از ارتش سوریه مواجه شده و شهر استراتژیک سراقب را از دست داده اند.
ادلب تنها منطقه بزرگ باقی مانده در دست تروریستهای ضد حکومت دمشق در سوریه است و به همین دلیل ناظران ادلب را آخرین نقطه بحران زا در جنگ 9 ساله بزرگ سوریه می دانند. لذا در شرایطی که سرنوشت نهایی بحران سوریه به نتیجه تحولات ادلب گره خورده است ترکیه به عنوان یکی از بازیگران مطرح در صحنه تحولات سیاسی و میدانی، عملیات ارتش سوریه را چالش بزرگی برای برنامه راهبردی خود در سوریه میبیند. با توجه به این موضوع این پرسش مطرح است که سناریوهای پیش روی ترکیه در ادلب چیست و آنکارا چه سیاستی را اتخاذ خواهد کرد؟
با پیشروی های مدام ارتش سوریه و نمایان شدن تحلیل توان و روحیه دفاعی تروریستها در حفظ مواضع خود و از طرف دیگر آشکار شدن تمایل جدی مسکو به حل یکباره مسئله ادلب با حمایت از عملیات ارتش سوریه، عملاً گزینههای ترکیه و قدرت مانور آن برای حفظ تمامی دستاوردها در سوریه بسیار محدود و ناممکن شده است.
در این شرایط یک سناریو برای اردوغان تداوم جدی راهی است که به تازگی آن را شروع کرده، یعنی تصمیم به رویارویی نظامی با ارتش سوریه. ترکیه که یکی از قدرمندترین ارتش های ناتو را در اختیار دارد تاکنون با اتکا به این توان نظامی توانسته است طی سه عملیات سپر فرات، شاخه زیتون و چشمه صلح بر نیروهای شبه نظامی کرد و عرب وابسته به آمریکا، بخش های گسترده ای از مناطق شمالی سوریه را به اشغال خود در آورد. طبیعتاً سوریها نیز با توجه به هزینههای فرسایشی جنگ چندین ساله بخش مهمی از قدرت نظامی خود را از دست داده اند خواستار رویارویی با ارتش ترکیه نیستند. از طرف دیگر برخلاف عملیات های نظامی پیشین ترکیه در خاک سوریه که با مخالفت آشکار دیگر متحدان ناتویی ترکیه در اروپا و آمریکا مواجه می شد اکنون این کشورها حامی موضع آنکارا هستند.
اما با وجود این زمینه چالش های رویارویی نظامی با ارتش سوریه برای اردوغان کم نیست. نخست اینکه به هر ترتیب رویارویی نظامی با ارتش سوریه مخالفت شدید ایران و روسیه را در پی خواهد داشت که در پیکار ارتش سوریه برای آزادسازی ادلب در کنار دمشق ایستاده اند. ارتش روسیه که تاکنون اجازه پرواز جنگنده های ترکیه ای را در فرار ادلب نداده است مانع جدی آنکارا برای حمله به مواضع ارتش سوریه است. مسکو در جریان اولین جرقه های رویارویی ارتش ترکیه و سوریه طی هفته گذشته که به کشته شدن شماری از نیروهای ترک منجر گردید، صراحتاً حمایت خود از سوریها را اعلام کرد. از طرف دیگر ارتش ترکیه با نیروهای بسیار کارآزموده مقاومت نیز باید رویارو شود که جبههای غیرقابل پیشبینی برای آنکارا می نماید.
از طرف دیگر ورود نظامی به هرصه مقابله با ارتش سوریه برای حمایت از تروریستها در ادلب مخالفتهای داخلی را نیز در پی خواهد داشت. اقتصاد تضعیف شده ترکیه توان تحمل هزینه های نظامی بیشتر در سوریه و لیبی را ندارد و با بالا رفتن تلفات نیروهای ترک، مخالفان اردوغان عرصه داخلی را بر وی تنگ خواهند کرد. انتخابات اخیر شهرداریها به سان یک زنگ هشدار برای اردوغان و حزب عدالت و توسعه بود.
لذا در شرایطی که ترکیه نه میز مذاکره را با روسها برای توافقی بر سر توقف عملیات ارتش سوریه ثمربخش می بیند و نه از آمادگی برای رویارویی کامل نظامی با دمشق برخوردار است به نظر می رسد که از یکسو به تداوم حمایت های نظامی و اطلاعاتی از تروریستها حتی با ارسال سلاحهای بسیار پیشرفته همانند موشکهای ضدهوایی ناتو بپردازد که در این رابطه حتی اخباری مبنی بر درخواست آنکارا از آمریکا برای استقرار سامانه پاتریوت در ادلب از سوی وزارت دفاع ترکیه مطرح شده است؛ و از سوی دیگر همراهی بیشتر با غربیها برای ایجاد جبهه فشار سیاسی و تبلیغاتی علیه تداوم عملیات ارتش سوریه را در دستور کار قرار دهد که در این میان توجه نهادهای اطلاعاتی این کشورها به مسئله سناریوی حمله شیمیایی بسیار محتمل به نظر می رسد.