الوقت- ملک سلمان پادشاه عربستان برای نخستینبار از زمان جلوس بر تخت شاهی در ژانویه 2015 وارد آمریکا شد تا با رئیسجمهوری این کشور دیدار و گفت وگو کند. ایران، سوریه، یمن و قراردادهای تسلیحاتی دلایل سفر پادشاه تازه کار عربستان در سفر به واشنگتن را شکل می دهد. اهمیت این دیدار بخصوص در زمانی که کنگره آمریکا توافق هسته ای ایران را در دست بررسی دارد، برای مقامات کاخ سفید هم حایز اهمیت بسیار است، چون از یکسو عربستان را وارد فرآیندهای اطمینان بخشی از روند توافق می کند و از سوی دیگر ضمن کاستن از حجم مخالفت سعودی ها، به مخالفین این موضوع را نشان خواهد داد که موافقان توافق هسته ای در حال افزایش اند.
بنظر می رسد که یکی از اهداف سلمان، اطمینان حاصل پیدا کردن از روند حمایت های آمریکا از این کشور و تاکید بر همکاری های گسترده و چندجانبه به عنوان متحدین راهبردی است. طبیعتا در چنین فضایی مقامات سعودی بیشتر به دنبال این موضوع اند که تضمین های امنیتی بیشتری را از آمریکایی ها به واسطه توافق هسته ای و روند در حال تغییر موازنه منطقه ای به نفع ایران کسب کنند و روند خریدهای تسلیحاتی را افزایش داده و حتی آمریکایی ها را متقاعد کنند که نقش بیشتری را در قبال متحدین خود ایفا کند و بر مسئولیت بیشتر واشنگتن در قبال دوستان اصرار بورزد.
در همین زمینه عادل الجبیر، وزیر امور خارجه عربستان سعودی، میگوید که کشورش از تضمینهای داده شده از سوی مقامات آمریکایی درباره توافق هستهای با ایران و اینکه این توافقنامه کشورهای خلیج فارس را با خطر مواجه نمیکند، راضی است.
پیشتر یکی از مقامات کاخ سفید روز پنجشنبه اعلام کرده بود که رئیسجمهوری آمریکا در دیدار روز جمعه با پادشاه عربستان سعودی بر پایبندی واشنگتن به همکاری با ریاض در برابر آنچه تهدیدهای امنیتی ایران خوانده شده است، تاکید خواهد کرد. بن رودز، معاون مشاور امنیت ملی اوباما با بیان اینکه ما از نگرانیهای عربستان سعودی درخصوص اقدامات ایران پس از لغو تحریمهای این کشور آگاهی داریم، گفت که تمام توان خود را برای مقابله با هرگونه تهدیدهای ایران علیه همسایگانش بهکار خواهیم گرفت. در یک سال اخیر عربستان در کنار اسرائیل از مخالفان اصلی توافق هستهای ایران با گروه 1+5 بوده است.
پیش از این سران دولتهای عربی در اواخر اردیبهشت 94 با باراک اوباما در کمپ دیوید دیدار کردند. در این دیدار که با غیبت پادشاه عربستان، سلطاننشین عمان و پادشاه بحرین برگزار شد، اعراب نتوانستند امتیاز قابلتوجهی را از کاخ سفید بگیرند. تحلیلگران معتقدند که ملک سلمان در این سفر علاوه بر بیان دیدگاههایش در موضوع هستهای و ورود ایران به اقتصاد جهانی، به طرح دیدگاههای عربستان در بحران سوریه و یمن خواهد پرداخت و بر تعهد بیشتر آمریکا در این دو جبهه و تقویت مواضع مخالفان تاکید خواهد کرد. بنظر می رسد که عربستان و آمریکا هم تا حدی در مواضع حداکثری خود در قبال سوریه تعدیل ایجاد کرده و به دنبال یک راه حل سیاسی و تقویت میانه روها در این فرآیندند. هر چند که طرح عربستان و آمریکا همچنان فاصله زیادی با راه کار ایران و روسیه در قبال دمشق دارد.
مسئله بعدی هم تاکید بر حمایت های بیشتر آمریکا از عربستان در قبال بحران یمن است. با توجه به فرسایشی شدن حملات هوایی عربستان و همچنین افزایش آمار قربانیان، بنظر می رسد که سعودی ها به دنبال کشاندن عملیاتی تر آمریکا در بحران هستند. با توجه به شکنندگی های ائتلاف عربی منطقه ای و ضعف های آن در جبهه میدانی یمن، ایفای نقش اساسی تر واشنگتن در یمن می تواند روند معادلات را به نفع عربستان تغییر دهد.
ضلع دیگر اهداف سلمان را که کاملا در ارتباط با بحران یمن است، نهایی کردن قراردادهای نظامی با واشنگتن است. مقامات دولت آمریکا به یک روزنامه آمریکایی گفتهاند پنتاگون در حال نهاییکردن قرارداد یک میلیارد دلاری تسلیحاتی با عربستان سعودی در پرتو توافق هستهای ایران است. فروش تسلیحات به سعودیها عمدتا شامل موشکهایی خواهد بود که در جنگندههای اف-۱۵ مورد استفاده قرار دارند. این توافق تسلیحاتی شامل هواپیماهای جنگنده همچون اف ۳۵ نخواهد بود.
جواد مددی