الوقت- روز گذشته رسانه های آمریکایی از خروح 4000 نیروی نظامی آمریکایی از افغانستان درآینده نزدیک خبر دادند. اعلام چنین تصمیمی یک روز پس از خبر توقف مذاکرات آمریکا با طالبان صورت گرفت.استراتژی نظامی آمریکا درافغانستان ابعاد پنهان و آشکاری دارد که از یک طرف باعث سردرگمی دولت افغانستان شده و از سوی دیگرتکلیف نیروهای نظامی و پایگاههای آمریکا در افغانستان را در ابهامی عمدی نگاه میدارد.
راهبرد مبهم ترامپ در افغانستان
آمریکا درسال 2014 ماموریت رزمی خود در افغانستان را به صورت رسمی پایان یافته اعلام کرد اما همچنان در افغانستان حدود 13هزار نیرو باقی ماندند. ترامپ در ماه اوت 2017 استراتژی جدید خود در افغانستان را اعلام کرد که براساس آن نیروهای آمریکایی بدون تعیین جدول زمانی در افغانستان حضور خواهند داشت و همزمان به دولت پاکستان برای قطع حمایت از گروههای افراطی درافغانستان فشار می آورد. ترامپ آن زمان با انتقاد از اوباما به دلیل نحوه خروج از عراق گفت:«خروج عجولانه یک فضای خالی ایجاد خواهد کرد که تروریستها از جمله داعش و القاعده فورا آن را پرخواهند کرد». با این حال خبر خروج 4000 نیروی آمریکا از افغانستان با راهبرد اعلام شده سال 2017 همخوانی ندارد. با توجه به این مساله راهبرد واقعی ترامپ در افغانستان پیچیده تر از آن چیزی است که در ظاهر مینماید. علاوه بر این بین دیدگاههای ترامپ با ارتش و سنا در مورد افغانستان تفاوتهای مهمی وجود دارد که باعث سردرگمی دولت افغانستان شده است.آمریکا از ذکر تعداد پایگاههای خود در افغانستان و عراق امتناع میکند اما روسیه معتقد است آمریکا 13 پایگاه نظامی در افغانستان دارد.
طالبان و نیروهای نظامی آمریکا
مهمترین خواسته طالبان در مذاکرات، خروج کامل نیروهای نظامی آمریکا از افغانستان بوده است.ترامپ در سفری اعلام نشده که دو هفته پیش به افغانستان داشت از پایگاه هوایی بگرام در ولایت پروان دیدن کرد و در آنجا اعلام نمود تعداد نیروهای آمریکا در افغانستان به 8600 نفر کاهش می‌یابد. حضور ترامپ در این پایگاه به مذاق طالبان خوش نیامد و یک هفته پس از آن به بخشی از تاسیسات این پایگاه و مرکز درمانی نزدیک به آن حمله شد. طالبان با انتشار تصاویری مسئولیت این حمله را برعهده گرفت. این در حالی بود که منابع نزدیک به طالبان در این زمینه اعلام کردند که در مذاکرات 8 دسامبر با آمریکا در مورد توقف حمله‌های انتحاری و شبانه گفتگو کرده‌اند . این حمله باعث توقف این گفتگوها شد. زلمی خلیلزاد نماینده ویژه آمریکا با اعلام خبر توقف موقت مذاکرات گفت:« توقف موقت گفتگوی صلح فرصت کوتاهی برای طالبان است که نمایندگان این گروه با رهبران‌شان در مورد آتش بس و گفتگوی بین الافغانی مشورت کنند.»
انگیزه های آمریکا و چشم انداز آینده
پس از اعلام مجدد کاهش نیروهای آمریکایی درافغانستان روز گذشته رسانه های کابل خبر از سرگیری مذاکرات طالبان و آمریکا را دادند. «سید اکبر آغا» یکی از اعضای سابق طالبان گفت:« احتمال دارد گفتگو‌های صلح امروز(دوشنبه) بعد از یک وقفه چند روزه امروز از سر گرفته شده باشد.» او در ادامه افزود:«احتمالا طالبان به آتش‌بس دایمی با حکومت افغانستان قبل از امضای توافقنامه تن دهند.» با این حال آمریکا هنوز اعلام رسمی درمورد وضعیت پایگاههای خود نکرده است. روزنامه پاکستانی اکسپرس ترییبون در گزارش چند ماه پیش خود نوشت: خواسته‌های اصلی امریکا در دیدارهای نمایندگان این کشور با طالبان حفظ پایگاههای نظامی در افغانستان است.»
آمریکا از این پایگاهها برای مهارچین وروسیه استفاده میکند. بنابراین به نظر میرسدآمریکا فقط در توقف حملات زمینی و هوایی علیه طالبان به دنبال مذاکره با طالبان است و استراتژی نظامی این کشور در افغانستان در این زمینه تغییر ماهیت می‌دهد.
کاخ سفید دو هدف عمده را از کاهش نیرو درافغانستان دنبال میکند: اولین هدف استفاده انتخاباتی است؛ مرداد ماه مایک پمپئو وزیرخارجه آمریکا مرداد طی دیدار از «باشگاه اقتصادی واشنگتن» گفت:« دولت این کشور قصد دارد پیش از انتخابات ماه نوامبر سال آینده، خروج نیروهای نظامی خود از افغانستان را شروع کند، این دستوری است که من از رئیس جمهوری دارم». دومین هدف کاخ سفید تعیین میزان بودجه سال آینده و بودجه دفاعی است زیرا با کاهش نیروهای نظامی میزان بودجه دفاعی و نوع تمرکز و اهداف آن تغییر میکند. اواسط آبان «دیوید شنکر»، دستیار وزیر خارجه آمریکا گفت: «بودجه مالی سال ۲۰۲۰ آمریکا ۶.۶ میلیارد دلار برای پیشبرد منافع آمریکا در منطقه در نظر گرفته شده است». پس از اعلام این بودجه مقامات آمریکایی از کشورهای دیگری به عنوان تهدید در منطقه یاد کردند و اشاره مستقیمی به طالبان نکردند. چند روز پیش نیز سیاست های جدید وزارت دفاع آمریکا در سال آینده میلادی اعلام شد که براساس آن اقدام های جدید برای رقابت با چین و روسیه و نیروهای فضایی موردنظر رئیس جمهوری آمریکا انجام می شود.
بنابراین هدف واقعی ترامپ رها کردن خود از درگیری های دست وپاگیر با طالبان و تمرکز بیشتر برکشورهای دیگری مانند چین و روسیه از طریق پایگاههای افغانستان است. با این حال دربین طالبان نیز اختلاف نظرهایی وجود دارد. محمدعلی اخلاقی یکی از نماینده های پارلمان افغانستان روز گذشته گفت: کلید تمام ناامنی ها و گروههای تروریستی فعال در افغانستان در اختیار پاکستان است و برای همین نماینده ویژه امریکا برای صلح افغانستان به این کشور سفر کرده است». دلیل این اظهارات این است که برخی کارشناسان معتقدند که شاخه حقانی در طالبان تحت نفوذ پاکستان است و تاکنون حاضر نشده حملات علیه نیروها و پایگاههای آمریکایی را متوقف کند.
