الوقت- فرانسه در واکنش به نامه پوتین مبنی بر تعلیق استقرار موشکهای میانبرد و کوتاه برد موضع نرم تری در پیش گرفته است. روز گذشته برخی روزنامه ها نظیر روزنامه آلمانی «فرانکفورتر آلگماینه زیتونگ» از استقبال امانوئل ماکرون، رئیس جمهوری فرانسه به پیشنهاد پوتین خبر دادند و برخی دیگر نظیر راشاتودی از رد این پیشنهاد اما اعلام آمادگی برای همکاری جهت ایجاد ساختار امنیتی جدید توسط مکرون خبر دادند. فرانسه از دو سال پیش تا کنون به دنبال سازوکارهای دفاعی و امنیتی مستقل اروپائی ست که در آن نگاه امنیتی اروپا به روسیه مستقل ازآمریکا تعریف میشود.
اثر معکوس سیاستهای آمریکا
از سال 2014 به این سو شکافهای ظریفی در همسویی سیاست های امنیتی اروپا و آمریکا نسبت به روسیه در حال شکل گیری بوده که در دوره ترامپ آشکار تر شده است. ترامپ ازیک سوآمریکا را از پیمان منع موشکهای هسته ای میانبرد (INF)خارج کرد و از سوی دیگر سال گذشته طی سخنانی جنجالی در کنفرانس جی 7 از الحاق کریمه به روسیه حمایت نمود وگفت:«کریمه به این دلیل به روسیه تعلق دارد که همه ساکنان آنجا به زبان روسی حرف می زنند.» این سخنان جنجالی ترامپ باعث شده تا اروپا بیش از پیش از همسویی آمریکا با اروپا در مورد روسیه نگران باشد.
از نظر اروپا خروج ترامپ از پیمان (INF) فقط در جهت منافع خاص آمریکاست، زیرا با خروج ترامپ از این پیمان امکان استقرار موشکهای میانبرد زمین پایه در اروپا میسر میشود. اما مکرون اخیرا در مصاحبه ای با نشریه اکونومیست در مورد تعهد ترامپ به حمایت از اروپا در صورت بروز خطر ابراز تردید کرد و گفت:«ناتو باتوجه به اقدامات آمریکا دچار مرگ مغزی شده است.»
این موضع اروپا در حالی قوی تر میشود که با خروج آمریکا از شمال سوریه، ترامپ نشان داد علاقه ای به هزینه کردن برای منافع اروپا ندارد. ترامپ در سخنانی در این زمینه گفت:« تروریست‌ها اروپایی هستند و به ما ربطی ندارند»». فلورانس پاولی وزیر دفاع فرانسه پس از خروج آمریکا از شمال سوریه از اقدام آمریکا انتقاد کرد و نسبت به پایان ائتلاف فرانسه با آمریکا در سوریه هشدار داد. این درحالی است که اروپا با توجه به مساله انرژی و مهاجرت، میل بیشتری به ثبات در خاورمیانه دارد. اکنون روسیه برعکس آمریکا نقش بسیار موثری در سوریه دارد و خواسته یا ناخواسته منافع اروپا و روسیه درخاورمیانه در حال نزدیک شدن و همسویی است. با درک چنین شکافی روسیه سیگنال های مثبتی برای کاهش تنش‌ها با اروپا ارسال کرد تا بتواند به این شکاف دامن بزند. پوتین در مصاحبه ای که آبان ماه با اکونومیست انجام داد اعلام کرد: «باید با حقایق و تحولات جهانی روبرو شد و ازهمین رو اروپا باید روابطش را با روسیه بهبود ببخشد.»
قابلیتهای فرانسه در تغییر نقش اروپا
فرانسه هم به لحاظ سیاسی و اجتماعی و هم توانمندی نظامی قابلیت ایجاد تغییر راهبردی سیاستهای اتحادیه اروپا را دارد. از دهه 60 میلادی و جنبش دانشجویی این کشور که منجر به پیوستن احزاب و سندیکاهای کارگری شد، بدنه اجتماعی فرانسه نشان داد نسبت به نیت آمریکا و طرح مارشال و همچنین دخالتهای آمریکا در جنگ ویتنام تردیدها و انتقادهای جدی وجود دارد. در بعد سیاسی دوگل اولین رئیس جمهور اروپایی بود که طرح تشکیل ارتش واحد اروپایی را ارائه کرد. با توجه به سوابق استعماری فرانسه و انتشار این زبان در بسیاری از کشورها ، مکرون فرانسه را دارای قابلیتهای زیادی برای نقش موثر در پیشبرد سیاستهای مستقل اتحادیه اروپا در جهان می داند. فرانسه و برخی دیگر از کشورهای اروپایی از سالهای قبل پیشنهاد تشکیل ارتش واحد اروپایی را داده بودندکه رویه عملی نیز به خود گرفته است. سال 2017 کشورهای اروپایی صندوق دفاعی مشترک «پسکو»را با بودجه 6 میلیارد یورویی ایجاد کردند. اوایل سال 2019 نیز یک صندوق دفاعی موسوم به(EDF) با 13 میلیارد یوروبرای طرح های دفاعی مشترک اروپایی تصویب کردند. مکرون در اظهار نظر اخیر خود گفت:«دیگر خبری از چتر امنیتی آمریکا که اروپا را قدرتمند کرده بود نیست».
فرانسه درک کرده که ترامپ قصد دارد روسیه را وارد یک رقایت تسلیحاتی فرسایشی کند تا از طریق هزینه های اقتصادی روسیه را از یک کشور درجه دو قدرت به کشور درجه سه تنزل دهد. مکرون در مصاحبه اخیر خود در مورد روسیه گفت: «گزینه ای که برای روسیه باقی می‌ماند (بین الگوی چینی و آمریکایی) توازن با اروپاست»؛ او اضافه کرد: «در قاموس پوتین اروپا رعیت آمریکاست، اتحادیه اروپا اسب تراوای ناتو است و ناتو به دنبال گسترش تا مرزهای روسیه است.» مواضع مکرون نشان می‌دهد، فرانسه به دنبال تغییر این نقش اروپا و ابهام زدایی از آن است. مسکو نیز به شرایط اروپا و تردیدهایی که در اروپا ایجاد شده آگاه است. اروپا میتواند نامه ماه اکتبر پوتین مبنی بر تعلیق استقرار موشکهای زمین پایه را ناشی از ضعف روسیه ارزیابی کند، اما شخصیت پوتین نشان داده او کسی نیست که به نقطه ضعفهای خود به خصوص در این شرایط خاص اقرار کند.
