الوقت- اعتراضات در عراق که از روز سه‌شنبه نهم مهر ماه جاری در شهرهای جنوبی عراق و همچنین در بغداد شروع شده همچنان ادامه دارد و تاکنون چندین کشته و زخمی در پی داشته است. معترضان با سر دادن شعارهایی در مورد بهبود خدمات عمومی، فرصت های شغلی و مبارزه با فساد اداری و مالی، به سیاست های اقتصادی دولت عادل عبدالمهدی معترض هستند و خواستار استعفای نخست وزیر شده اند. از طرف دیگر در برخی از تجمعات شعارهای ضد ایرانی نیز مطرح شده است. مع الوصف دولت عراق ضمن اعلام تشکیل کمیته تحقیق و بررسی در مورد کشته شدگان اعلام کرده که با نمایندگان معترضان نیز بر سر تحقق خواسته های آنها دیدار داشته است. برای بررسی بیشتر موضوع الوقت به گفتگو با حسن هانی زاده کارشناس مسائل خاورمیانه پرداخته است.
دلایل و ریشه های اعتراضات را چه می‌دانید؟
در اینکه برخی از جوانان عراقی برای طرح مطالبان مشروع خودشان به کف خیابان ها آمده اند، شکی وجود ندارد که این مطالبه‌گری کاملاً مشروع و به حق هست و دولت عراق هم به خوبی می داند که یک سلسله کوتاهی هایی در زمینه ارائه خدمات رفاهی، چه در این دولت و چه در دولت های گدشته صورت گرفته است . شعارهایی که نوعا مطرح می شود شعارهایی مربوط به فساد و رانت خواری است که کاملا به حق می باشد. اما دو واقعه در جریان این تظاهرات رخ داد که نشان می‌دهد یکسری عوامل مشکوک برای این اعتراضات از ماه ها قبل برنامه ریزی کرده اند. نخست زمان این تظاهرات می باشد که در آستانه راهپیمایی بزرگ اربعین شکل گرفته و دوم سمت و سوی شعارهایی است که طرح می شود که ابتدا علیه دولت ها و فساد موجود در پیکره نظام سیاسی عراق بود اما به تدریح سمت و سویی دیگر پیدا کرد.
در مورد دلیل نخست می توان گفت بعد از مراسم اربعین سال گذشته که در آن میلسونها انسان از 80 کشور جهان وارد شهر کوچک کربلا شدند و بدون حادثه این مراسم برگزار گردید، شعارهای محوری که دراین مراسم مطرح شد رژیم صهیونیستی، آمریکا و عربستان را به شدت نگران کرد. شعارهای مثل «هیهات من الذله»، «لبیک یا حسین» و همچنین «حب الحسین یجمعنا» سه شعار محوری و استراتژیک راهپیمایی اربعین است که عربستان، آمریکا و رژیم صهیونیستی را به شدت نگران کرد و تلقی این سه رژیم آن است که اگر این شرایط به همین منوال ادامه یابد در سالهای آینده این راهپیمایی اربعین حسینی به یک پدیده جهانی تبدیل شده و به تقویت محور مقاومت منجر خواهد شد.
بعد از مراسم اربعین سال گذشته یک سری تحرکاتی صورت گرفت همچون بمباران های مکرر مراکز حشد الشعبی توسط رژیم صهیونیستی، فشار بر دولت آقای عادل عبدالمهدی نخست وزیر عراق برای کاهش رابطه با ایران و همچنین اتهام زنی به مراجع جزئی از پیش درآمد این تظاهرات بود و برخی از جریان های سیاسی مرتبط با سفارت خانه ها که به «شیعیان سفارت خانه» معروف هستند و برخی از عوامل سابق حزب بعث هم به عنوان ابزار اجرایی سفارت خانه آمریکا عمل کردند و با پول عربستان سعودی طی ماه های اخیر شروع به ایجاد سرشاخه تظاهرات و در واقع تقسیم بندی جوانان در خیابان ها کردند. لذا این تظاهرات از ماه های پیش برنامه ریزی شده و هدف آن منع برگزاری مراسم اربعین سال جاری، توهین به مراجع و همچنین مسئله ایران و شعارهایی که گاه و بیگاه از زبان برخی عوامل مشکوک در این تظاهرات علیه ایران ها مطرح شده، می باشد. در حقیقت تظاهرات برآورد یک توافق و برنامه‌ریزی دقیق آمریکایی، سعودی و صهیونیستی است که اگر گسترش پیدا کند مانع برگزاری مراسم اربعین بشود.
تاکنون بر اساس اعلام رسانه ها اعتراضات چندین کشته در پی داشته است. به نظر شما چرا اعتراضات به سرعت به خشونت کشیده شد؟
در واقع برخی از افراد مشکوکی که تحت پوشش اعتراضات به کف خیابان ها آمده اند با هدف خاصی ورود پیدا کرده اند و با دست زدن به خشونت اقدام به تخریب اماکن عمومی نمودند و در نتیجه پلیس برای جلوگیری از این خرابکاری ها وارد عمل شد و اعتراضات به خشونت گرایید. حتی در میان کشته شدگان افراد امنیتی، نظامی و انتظامی هم مشاهده می شود. لذا هدف اصلی آمریکا ، عربستان و رژیم صهیوینستی و عوامل داخلی نزدیک به این کشورها همچون بازماندگان حزب بعث و برخی شیعیان لائیک وابسته به سفارت آمریکا این است که اعتراضات به خشونت کشیده شود و این تا مراسم اربعین حسینی هم ادامه پیدا کند تا به بهانه انتقام خون کشته شدگان یک جنگ قبیله ای و عشایری در عراق، که بافت اجتماعی کاملاً عشیره ای و قبیله ای دارد، به راه بیفتد. از این رو باید گفت خشونت ها نتیجه وجود جریان های ضد ایرانی، ضد شیعه و حزب بعث می باشد که بعد از سالها وارد میدان شده اند و سعی میکنند اعتراضات مسالمت آمیز و خواسته های مشروع جوانان عراقی را به سمت و سوی خشونت بکشانند.
همانطور که اشاره نمودید زمان زیادی تا فرارسیدن اربعین باقی نمانده است و بسیاری از نقاط مختلف جهان راهی عراق هستند. پیشبینی شما از روند اعتراضات طی روزهای آتی چگونه است؟
هدف بازیگران پشت پرده این تظاهرات آن است که ناآرامی ها تا پس از اربعین نیز تداوم یابد و هر روز به سمت خشونت بیشتری کشیده شود اما آقای عادل عبدالمهدی طی پیامی اطمینان داد که دولت بر اوضاع مسلط خواهد شد و به این تظاهرات پایان خواهد داد. در این راستا حتی یک کمیته بررسی از سوی دولت برای پسخگوی به جوانان تشکیل شده و در حال گفتگو با رهبران معترضان هستند. به نظر می رسد که دولت عراق اکنون بر اوضاع مسلط شده و پیشبینی می شود که این توطئه صهیونیستی- آمریکایی خنثی خواهد شد.
در میان شعارها درخواست استعفا دولت نیز مشاهده می شود. تأثیرات این اعتراضات بر آینده دولت عراق را چگونه می بینید؟
آمریکا به شدت دنبال برکناری دولت عادل عبدالمهدی هست و الان تمام رسانه های عربی و غربی پوشش خبری و تحلیل این تظاهرات را به سمت و سویی می کشانند که دولت عبدالمهدی را ناکارآمد جلوه بدهند. طی ماه های گذشته آقای عادل عبدالمهدی در برابر فشارهای واشنگتن برای کاهش روابط با تهران مقاومت کرد و از طرف دیگر سفرهایی به چین داشته و مذاکراتی بویژه در بعد اقتصادی با چینی ها صورت داد. این عوامل موجب شده تا آمریکا به شدت از عملکرد دولت عبدالمهدی خشمگین شده و در صدد برکناری این دولت باشد. ولی دولت عادل عبدالمهدی یک دولت کاملاً قوی و مسلط بر اوضاع می باشد که به لحاظ شاخص فساد، در دولت او به نسبت گذشته فساد کمتری وجود دارد.
