الوقت- پیشروی‌های ارتش سوریه در حومه ادلب و حماه پس از موفقیت بزرگ هفته گذشته در ورود به شهر خان شیخون به عنوان بزرگ ترین شهر در حومه جنوبی ادلب، همچنان ادامه دارد و بر اساس گزارش شبکه الجزیره، تروریستها از شهرها و شهرک های کفرزیتا، اللطامنه، الصیاد، لطمین، اللحایا، البویضه در حومه شمالی حماه از بیم قطع مسیر امداد رسانی و محاصره آنها از سوی ارتش سوریه فرار کرده اند. ارتش سوریه این مناطق را در سال 2012 از دست داد فلذا پس از 7 سال این اولین باری است که این مناطق را بازپس می‌گیرد. این امر نشان از اهمیت این پیشروی‌ها در تکمیل فرآیند نابودی تروریسم در این کشور و کنترل مجدد دمشق بر کل اراضی اشغال شده دارد.
در پی این پیشروی‌ها در رویدادی بسیار مهم مرکز بازرسی «پایگاه 9» ترکیه در روستای مورک به عنوان یکی از پایگاه‌های 12 گانه ارتش ترکیه در استان ادلب و حومه آن در محاصره کامل نیروهای ارتش سوریه قرار گرفته به صورتی که راه ارتباطی آن با مرکز ادلب و فرماندهی نیروهای ترکیه در این شهر کاملاً قطع شده است. این موضوع در کنار رویداد هفته گذشته که تصاویری ویدئویی حملات هواپیماهای ارتش سوریه به مواضع نزدیک به کاروان تجهیزات و نیروهای ارتش ترکیه را مخابره کردند، موجب شده تا تحلیلگران از افزایش احتمال رویارویی مستقیم ارتش سوریه و نیروهای نظامی ترکیه خبر دهند. با این حال مقامات دولت ترکیه بدون توجه به این اخطارها با تکذیب خبر محاصره پایگاه خود توسط ارتش سوریه، اعلام کرده‌اند که ارتش این کشور مواضع خود را در ادلب ترک نخواهند کرد.
در همین ارتباط مولود چاوش اوغلو وزیر خارجه ترکیه که هم اکنون در بیروت به سر می برد در این خصوص گفت کشورش اراده ای برای ترک این پایگاه ندارد و حضور ما در این پایگاه برای این است که آن را می خواهیم و نه اینکه ناتوان در خروج از آن باشیم. این در حالی است که امکان ارسال تجهیزات، تأمین برق، سوخت و مواد غذایی برای این نیروها میسر نیست لذا آنها نخواهند توانست مدت زیادی در این مکان، حتی بدون عکس العمل ارتش سوریه برای به دست گرفتن کنترل این مقر، دوام بیاورند.
انتخاب‌های سخت ترکیه
ترکیه که پیشتر بروز چنین وضعیت بغرنجی را تصور می‌گرد، برای جلوگیری از پیشروی های ارتش سوریه در آخرین دور مذاکرات آستانه تمام ابزارهای خود را بکار گرفت و حتی در توافق نهایی توانست مسئله اجرای آتش بس را مورد پذیرش طرفین قرار دهد اما در پی عدم پایبندی تروریستها، ارتش سوریه نیز عدم پایبندی خود را اعلام نمود.
اکنون اما گزینه‌های پیش روی ترکیه چندان خوشایند اردوغان نیست به این صورت که یا باید راه مقابله جویی با نیروهای سوری را انتخاب کند و یا در تعامل با مسکو و ایران راهی برای خروج بدون درگیری نیروهای محاصره شده بیاید. به نظر می رسد که گزینه انتخابی ترکیه علی رغم خط و نشان وزیر خارجه ترک‌ها راه حل دوم خواهد بود. کرملین روز جمعه گفت، ولادمیر پوتین رئیس جمهور روسیه و رجب طیب اردوغان همتای ترک او برای «فعال سازی تلاش های دوجانبه» به منظور آرام کردن وضعیت در منطقه ادلب سوریه توافق کرده اند. همچنین بر اساس اعلام رسانه ها اردوغان روز سه شنبه و پیش از نشست ماه آینده سوچی، راهی مسکو خواهد شد تا مستقیماً با پوتین مذاکرات را انجام دهد.
روسیه در ماه‌های اخیر به صورت تمام قد حمایت خود را از عملیات ادلب نشان داده است بویژه پس از آنکه پایگاه هوایی روسیه در الحمیم توسط پهبادهای جبهه النصره مورد هدف قرار گرفت که نشان دستیابی آنها به تجهیزات پیشرفته در دوران آتش بس پس از توافق ناکام سپتامبر 2018 میان اردوغان و پوتین داشت. حتی خبری «عربی الیوم» متعلق به سوریه در گزارشی اعلام کرد در ماجرای هدف قرار گرفتن ستون نظامی ارتش ترکیه توسط سوریه در هفته گذشته، هواپیماهای جنگنده روسیه اجازه مداخله به هواپیماهای ترکیه ای را ندادند که برای پشتیبانی از آنها به هوا برخواسته بودند. بر همین اساس می توان پیشبینی کرد طی مذاکرات مابین مقامات ترک و روسیه اجازه خروج نظامیان ارتش ترکیه از شهرک مورک به سمت مناطق شمالی تر و یکی از پست های دیده بانی آنها در استان ادلب صادر شود و بدین ترتیب استان حماه نیز به مجموعه استان هایی اضافه شود که به شکل ۱۰۰% تحت تسلط دولت سوریه درآمده و از لوث وجود گروه های تروریست پاکسازی شود.
فرصت طلایی پیروزی
دولت سوریه از اواسط سال گذشته (۱۳۹۷) عزم خود را برای آزادسازی استان ادلب جزم کرده بود، ولی به دلیل مخالفت روس ها و ترک ها و مطرح کردن بهانه هایی مانند ایجاد موج جدید آوارگان در منطقه این امر تاکنون محقق نشده بود. اکنون اما حملات ارتش سوریه به مواضع تروریست ها در شهر معره النعمان در 25 کیلومتری خان شیخون نشاندهنده این موضوع است که دمشق پس از آزادسازی خان شیخون متوقف نخواهد شد و به پیشروی‌های خود برای آزادسازی کل ادلب و حومه آن ادامه خواهد داد. کنترل بر این منطقه از اهمیت راهبردی برخوردار است زیرا راه بین المللی که از خان شیخون عبور می کند، به منزله شریان حیاتی است که مهم ترین شهرهای سوریه را به یکدیگر متصل می کند؛ به طوری که این راه حلب در شمال را به حماه و حمص و پس از آن، دمشق و سپس گذرگاه مرزی نصیب با اردن متصل می کند.
گروه‌های تروریستی اکنون در موقعیت بسیار شکننده و رو به افول قرار دارند لذا ترکیه بر آن است که سیاست تجربه شده خرید زمان و دفع الوقت را برای بازسازی این گروهها در مذاکرات سیاسی با روسها صورت دهد. اکنون قطعاً با توجه به اثبات غیرقابل اعتماد بودن ترکیه در اجرای وعده‌های خود و همچنین تعیین کنندگی معادلات از سوی ارتش سوریه، دمشق حتما این فرصت طلایی را از دست نخواهد داد.
