به گزارش الوقت- پس از یک دهه تلاش و کوشش بالاخره روز گذشته انتظارها به پایان یافت و به طور رسمی از سامانه پدافند هوایی برد بلند تمام ایرانی «باور 373» بهره‌برداری شد. حسن روحانی، رئیس جمهور ایران، که به مناسبت سالروز گرامی داشت صنعت دفاعی به سازمان صنایع هوافضای وزارت دفاع رفته بود از مهمترین دستاورد های جمهوری اسلامی ایران در صنعت دفاعی، به ویژه سامانه پدافندی باور 373 رونمایی کرد.
بنا به گفته سرتیپ حاتمی وزیر دفاع، این سامانه برد و ارتفاع بلند در طراحی و ساخت کاملا ایرانی بوده و در زمره سامانه‌هایی است که فقط چند کشور مانند آن را در اختیار دارند. نخستین بار در رژه ۲۹ فروردین ۱۳۸۸ بود که ماکتی از سامانه پدافندی برد بلند ایرانی به نمایش درآمد که در آن زمان بازتاب های فراوانی در رسانه های داخلی و خارجی داشت.
ویژگی‌های باور 373
در جهان امروز بهره‌گیری از سامانه‌های دفاع هوایی یکی از مهمترین توانمندی‌های بازدارندگی و تقویت قدرت دفاعی کشورها بدل شده است. با ساخت سامانه باور 373 ایران به یکی از معدود کشورهای دارای فناوری ساخت چنین سلاحی تبدیل شده است. ویژگی های باور 373 به گفته کارشناسان صنعت دفاعی این سلاح ایرانی را در میان پیشرفته‌ترین سیستم های دفاع هوایی جهان قرار داده است که در ادامه بخشی از ویژگی های اعلام شده آن را از سر می گذرانیم.
باور 373 یک سامانه موشکی سطح‌به‌هوای دوربرد و خودکششی با قابلیت استفاده در تمامی ارتفاع‌هاست که توسط وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و با همکاری قرارگاه پدافند هوایی خاتم‌الانبیا و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری ساخته شده و با مدل‌های مختلف موشک کاملاً بومی صیاد تغذیه می‌شود.
این سامانه که از جمله سامانه‌های کلاس «برد و ارتفاع بلند» محسوب می‌شود، با بهره‌گیری از فناوری‌های بکار رفته در سامانه های پدافندی «تلاش» و «۱۵ خرداد» که موشک‌های صیاد۲ و ۳ را شلیک میکنند طراحی و ساخته شده است.
باور 373 با حداکثر برد راداری 320 کیلومتر برای کشف تهدیدات، دارای برد رهگیری به مسافت 260 کیلومتر بوده و شعاع برد درگیری آن 200 کیلومتر و تا ارتفاع 27 کیلومتری می باشد. این سامانه قادر به کشف 300 هدف، رهگیری همزمان 60 هدف و درگیری همزمان به 6 هدف می باشد.
از ویژگی‌های دیگر مهم این سامانه پدافندی، ، قابلیت کشف اهداف پنهانکار با سطح مقطع راداری بسیار کم است که امکان مقابله با طیف وسیعی از اهداف مانند هواپیماهای شکاری و پنهانکار، هواپیماهای بدون سرنشین، موشک های کروز، بالستیک و موشک‌های ضدتشعشع(رادار) و همچنین هواپیماهای جنگ الکترونیک و بالگرد را به آن داده است که با استفاده از موشک‌های مختلف می‌تواند انواع این اهداف را منهدم کند.
موشک مورد استفاده در سامانه «باور۳۷۳» از نوع صیاد بوده که جدیدترین عضو آن با عنوان صیاد 4 قادر به انهدام اهداف در فاصله ۲۰۰ کیلومتری و در ارتفاع ۲۷ کیلومتری خواهد بود.
قرار گرفتن پرتابگر ۴ فروندی گویای این موضوع است که سامانه باور۳۷۳ می‌تواند چند نوع موشک را در آن واحد برای شلیک به سمت طیف مختلفی از اهداف در اختیار داشته باشد، موضوعی که پیش‌تر نیز مسئولان و فرماندهان بر آن صحه گذاشته و از مجهز بودن این سامانه به ۲ یا ۳ نوع از موشک‌های پدافندی برای درگیری در لایه‌های مختلف خبر داده بودند.
فناوری دیگری که در خلال ساخت این سامانه توسط صنایع دفاعی کشور احصاء شده است، فناوری پرتابگر عمودی موشک (VLS) است و لانچر این سامانه مجهز به چهار فروند پرتابگر عمودی (VLS) از نوع شلیک گرم است که از این حیث، فصلی جدید در دستیابی جمهوری اسلامی ایران به فناوری‌های جدید دفاعی آغاز شده است.
ویژگی بارز و مهم دیگر باور 373 رادارهای پیشرفته آن است که کاملا ساخت داخل می باشد. رادار این سامانه موشکی معراج ۴ می‌باشد. معراج ۴ یک رادار کنترل آتش برد بلند و آرایه فازی معرفی شده‌است. این رادار قادر مقاومت در برابر جنگ الکترونیک و حتی بمب‌های الکترومغناطیسی بوده که کارآیی آن را در مقابل حملات ECM و EMP حفظ می‌کند. از دیگر قابلیت‌های رادار این سامانه، کشف موشک‌های ضد تشعشع و راداری است که برای سرکوب پدافند هوایی استفاده می‌شوند.
گفته می‌شود سامانه باور-373 ایران از روی اس-300 روسیه طراحی و ساخته شده است. سامانه اس-300 سامانه دفاع هوایی دوربرد و خودکششی است و اواخر دهه 1970 توسط شرکت همکاری‌های صنعتی آلماز شوروی سابق طراحی و ساخته شد. روسیه، چین، الجزایر، آذربایجان، ارمنستان، قزاقستان از کاربران این سامانه هستند.
با این حال مقامات نظامی ایران تلقی کپی برداری سامانه باور 373 از اس 300 روسیه را کاملاً نادرست اعلام میکنند. در همین ارتباط امیر سرتیپ دوم «عباس فرج پور» رئیس مرکز مطالعات نیروی پدافند هوایی ارتش اعلام کرد: «در یک برهه از تاریخ، سازنده سامانه اس ۳۰۰ تحت شرایطی خاص علاقه مندی برای واگذاری این سامانه به ایران را از دست داد. از این رو به این نتیجه رسیدیم که باید روی پای خود بایستیم و خود سامانه پدافند هوایی مورد نیاز را تولید کنیم. از این رو شهرت "باور ۳۷۳" به اس ۳۰۰ ایرانی به معنی شباهت باور به مدل روسی نیست». وی همچنین با مقایسه باور 373 و پاتریوت ساخا آمریکا اعلام کرد: مقایسه آنچه در باور ۳۷۳ اتفاق می افتد با پاتریوت غیرممکن است؛ زیرا باور در کلاسی بالاتر از پاتریوت قرار داد؛ در پاتریوت یک کانال همزمان یک هدف را می تواند منهدم کند اما باور از یک کانال ۹ هدف را نابود می‌کند.
همچنین حسن روحانی در سخنان خود با تقدیر از تلاش های وزارت دفاع در تولید بومی این سامانه، اعلام کرد: "سامانه باور 373 از اس-300 قویتر و به اس-400 نزدیکتر است."
پیشرفت‌های شگرف صنعت دفاعی ایران
خودکفایی در صنعت نظامی یکی از مهمترین اهداف نظام جمهوری اسلامی ایران در حوزه دفاعی طی دهه‌های گذشته بوده است که جرقه‌های لزوم حرکت در این مسیر از محدودیت های گسترده تأمین نیازهای دفاعی در دوران جنگ تحمیلی شروع شد. سالها بعد تکرار همین موضوع موجب شد تا ایران برای ساخت سامانه دفاع هوایی بومی اقدام کند. ایران با توجه به تجربه جنگ 8 ساله با عراق، محیط امنیتی پرچالش و منابع مختلف تهدید بویژه در سطح هوایی از مدتها پیش برای دستیابی به سامانه های پدافند هوایی برنامه ریزی و اقدام کرده بود که از جمله می توان به تلاش برای خرید سامانه اس 300 روسیه در دهه 80 شمسی اشاره کرد. با این حال توقف تحویل اس 300 به ایران از سوی فروشنده در آن برهه زمانی، لزوم طراحی و ساخت یک سامانه داخلی و جایگزین را الزامی کرد.
ایران اکنون علاوه بر سامانه پیشرفته دفاع هوایی، در عرصه‌های مهم دیگری چون طراحی و ساخت جنگنده با معرفی جنگنده نسل پنجم قاهر، موشک‌های بالستیک و هوشمند، پهبادهای رادارگریز و جنگ الکترونیک در زمره کشورهای برتر جهان محسوب می شود که حاصل اعتقاد به شعار «ما می‌توانیم» می باشد.
این پیشرفت‌ها که در مواردی همچون به غنیمت گرفتن پهپادهای پیشرفته RQ-170، اسکن ایگل، RQ-9، عکسبرداری و فیلمبردای دقیق از ناوهای آمریکا در منطقه، سرنگونی هواپیماهای جاسوسی آمریکا نمود پیدا کرده، موجب جلب توجه بسیاری از کارشناسان نظامی و نیز محافل رسانه‌ای جهان شده است به صورتی که در یک نمونه نشریه معتبر و معروف آمریکایی نشنال اینترست اخیراً در گزارشی اعلام کرد: ایران اگرچه از سال‌های قبل با تحریم‌های آمریکا مواجه بوده و در قیاس با دیگر کشورهای منطقه خلیج فارس بودجه دفاعی بسیار کمتری دارد، اما توانسته است به پیشرفت‌های قابل‌توجهی در عرصه فناوری‌های نظامی دست یابد.
