الوقت- نگاهی به تحولات چند دهه گذشته میان کشورهاي آمريکاي لاتين و دولت های اروپايي حاکی از آن است که طرفین همواره به دنبال برقراری پیوندهایی نزدیک و دو جانبه با یکدیگر بوده اند.
از یک سو این روابط، منعکس کننده اهمیت روز افزون و قابلیت روبه رشد منطقه آمریکای‌لاتین در نزد اتحادیه اروپاست، به گونه ای که اتحادیه اروپا نخستین سرمایه‌گذار خارجی و دومین شریک مهم تجاری این منطقه محسوب می‌شود. علاوه بر آن اتحاديه اروپا همکاری‌های گسترده اقتصادی و تجاری، گفت‌وگوهای سیاسی دو جانبه پیرامون مسائلی چون روند همگرایی منطقه ای، دموکراسی، آزادی های سیاسی و حقوق بشر در آمریکای‌لاتین، مبارزه برضد تروریسم، فقر، مواد مخدر، پول شویی و جرائم سازمان یافته، مهاجرت غیر قانونی، مسائل و بحران‌های زیست محیطی، تنوع زیستی و تغییرات جوی و بلایای طبیعی، تأمین انرژی به‌ویژه در حوزه نفت خام، آموزش‌عالی، فن‌آوری و جامعه اطلاعاتی در دستور کار خود با حوزه آمریکای‌لاتین قرار داده است. در همین راستا نیز 61 تن از رهبران کشورهای اروپایی، آمریکای جنوبی و حوزه کارائیب در 20 خرداد ماه 1394 در بروکسل برای تحکیم روابط اقتصادی و دیپلماتیک با یکدیگر دیدار و گفتگو کردند. از جمله اصلی ترین مباحث مطرح شده در این دیدار بررسی فرایند صلح کلمبیا، بازسازی هائیتی و همچنین اعمال اصلاحات در کوبا و در عین حال مساله ایجاد منطقه تجارت آزاد بین اتحادیه اروپا و آمریکای لاتین بود.این امر حاکی از آن است کشورهای این منطقه تلاش کرده اند تا الگویی مشابه اتحادیه اروپا را در آمریکای لاتین پیاده کنند.
از سوی دیگر نیز کشورهای آمریکای لاتین خواهان بسط و گسترش روابط خود با اتحادیه اروپا هستند. هرچند که تمایل اتحادیه اروپا برای حضور هر چه بیشتر درآمریکای لاتین با توجه به منابع و بازار بسیار گسترده آن و پتانسیل قابل توجه این منطقه برای برقراری روابط صنعتی ، اقتصادی و تجاری نیز در این رویکرد بی تاثیر نبوده است.
در چنین شرایطی اتحادیه اروپا مشتاق است تا روابط خود را با کشورهای آمریکای لاتین در زمینه های مختلف گسترش دهد. کما این که به گفته بنیتا فرورو والدنر Benita Ferrero-Waldner رئیس بنیاد اروپا و آمریکای لاتین و کارائیب حجم سرمایه گذاری اروپا در آمریکای لاتین 34 میلیارد یورو است. گفتنی است، نخستین نشست میان نمایندگان اتحادیه اروپا و جامعه کشورهای آمریکای لاتین و حوزه کارائیب ژانویه سال ۲۰۱۳ میلادی در شیلی و با حضور رائول کاسترو، رییس جمهوری کوبا برگزار شده بود.
با توجه به آنچه اشاره شد، دلایل نزديکي کشورهاي آمريکاي لاتين به اتحاديه اروپا را مي توان در سه بعد مدنظر قرارداد؛
الف- بعد سياسي: از منظر سياسي کشورهاي آمريکاي لاتين به دنبال جلب حمايت هاي کشورهاي اروپايي و گسترش روابط ديپلماتيک با اتحاديه اروپا برای مشارکت هرچه فعال تر در روتدهای تصمیم سازی بین المللی هستند که برگزاري نشست هاي سياسي و ديدارهاي دوجانبه و چندجانبه طرفين گوياي اين مطلب مي باشد.
ب- بعد اقتصادي: با توجه به وضعيت نابسمان اقتصادي برخي کشورهاي آمريکاي لاتين از جمله بوليوي و پرو که از کشورهاي فقير اين حوزه محسوب مي شوند، کشورهاي حوزه کارائيب نیز بدنبال جذب سرمايه گذاري، گسترش روابط اقتصادي و افزايش صادرات محصولات خود به اتحاديه اروپا و کشورهاي اين حوزه جهت بهبود وضعیت اقتصادی خود می باشند.
ج- بعد ايدئولوژيک: از اين منظر نيز، نزديکي کشورهاي حوزه ي آمريکاي لاتين به غرب نشان دهنده ي دوري تدریجی اين کشورها از بلوک شرق به رهبری روسیه و نزدیکی به کشورهاي غربي می باشد که تجديد روابط کوبا با ايالات متحده آمريکا گوياي همين مسئله مي باشد.
با در نظر گرفتن مجموعه مولفه های مورد اشاره می توان پیش بینی کرد که این روند حداقل در دوره زمانی کوتاه مدت استمرار داشته باشد و شاهد بهبود بیش از پیش روابط اتحادیه اروپا و کشورهای آمریکای لاتین باشیم.
جعفر آذرگون
