عطش محمد بن سلمان برای قدرت و اقدامات گسترده وی برای کنار زدن رقبای داخلی در هرم قدرت خاندان سعودی بویژه با برکناری محمد بن نایف از مقام ولیعهدی، وی را در برابر صف گسترده ای از مخالفان قرار داده است که می توانند در روند قدرت گیری او مانع ایجاد کنند.
الوقت- غیبت ولیعهد جوان و جویای نام سعودی که با اقدامات جنجالبرانگیز خود در سیاست داخلی و خارجی به نوعی عامل پوستاندازی و ظهور چهرهای دیگر از عربستان سعودی بوده است، در محافل سیاسی و رسانهای موجب بروز گمانهزنیهای مختلفی شده است. وی که از زمان قدرتگیری در مقام ولیعهدی اهتمام ویژهای به حضور مداوم در صدر اخبار رسانه ها و کسب شهرت از خود نشان داده، اکنون مدتی است که در انظار عمومی ظاهر نشده و در رسانهها نیز تصویر و خبری از وی منتشر نمی شود. اما آنچه که به پرسشها درباره غیبت نسبتاً طولانی مدت وی دامن زده است حضور یک هیئت سعودی در نمایشگاه صنایع نظامی در اردن در روزهای اخیر بدون بن سلمان و همچنین غیبت وی در هیئت سعودی مذاکره با وزیر خارجه ایالات متحده در سفر 28 آوریل مایک پمپئو به ریاض که به دلیل اولین سفر خارجی وی به عنوان بلندپایه ترین دیپلمات آمریکایی از اهمیت بسیار زیادی برخوردار بود، میباشد. در جریان اقامت پمپئو در ریاض، رسانه های عربستان صرفاً تصاویری از جلسات پومپو با ملک سلمان و عادل الجبیر وزیر امور خارجه سعودی را منتشر کردند. مع الوصف می توان از دو سناریو به عنوان دلایل احتمالی غیبت محمد بن سلمان سخن گفت.
کشته و یا زخمی شدن محمد بن سلمان
سناریو نخست نسبت به دلیل ناپدید شدن محمد بن سلمان به احتمال کشته و یا زخمی شدن محمد ین سلمان در جریان حادثه تیراندازی 21 آوریل در کاخ الخزامی در ریاض میباشد. در اینروز ساکنان ریاض پایتخت عربستان سعودی صدای تیراندازی شدید یک ساعته و حتی انفجار را در محله الخزامی که کاخ سلطنتی در آنجا واقع شده است را شنیدند. پس از این حادثه پلیس و مقامات امنیتی سعودی اعلام کردند که دلیل تیراندازی ماموران پرواز یک هواپیمای اسباب بازی در اطراف کاخ سلطنتی بوده است. اما بسیاری از تحلیلگران سیاسی و رسانهای و فعالان در شبکههای اجتماعی با رد این ادعا علت تیراندازی را حمله افراد مسلح به کاخ سلطنتی با سلاح های نیمه سنگین عنوان کردند که حداقل 6 کشته برجای گذاشت. دقیقا پس از این حمله، محمد بن سلمان ناپدید شده که این امر ظن کشته و یا زخمی شدن وی را در جریان این حادثه تقویت می کند. چند روز پس از حادثه 21 آوریل، رسانه های عربستان سعودی تصاویر و عکس های بن سلمان را با چندین مقام داخلی و خارجی منتشر کردند اما تاریخ این جلسات را نمی توان تایید کرد، بنابراین انتشار این فیلم ها میتواند با هدف مقابله با شایعات در مورد شرایط بن سلمان باشد.
بیم و هراس از کودتای مخالفان
عطش محمد بن سلمان برای قدرت و اقدامات گسترده وی برای کنار زدن رقبای داخلی در هرم قدرت خاندان سعودی بویژه با برکناری محمد بن نایف از مقام ولیعهدی، وی را در برابر صف گسترده ای از مخالفان قرار داده است که می توانند در روند قدرت گیری او مانع ایجاد کنند. این امر موجب شده تا بتوان از سناریوی پنهان شدن ولیعهد پس از حادثه 21 آوریل برای در امان ماندن از خطرات احتمالی سخن گفت. این ترس بویژه می تواند از سوی پسر عموی او شاهزاده محمد بن نایف باشد. بن نایف و موتب بن عبدالله، پسرام پادشاه پیشین، علاوه بر رقابت های داخلی قدرت در خانواده سلطنتی، هر دو از منتقدان تجاوز به یمن و محاصره قطر بودند. از طرف دیگر محمد بن سلمان در طول یکسال گذشته با اعلام برنامه اصلاحات و مبارزه با فساد صدها شاهزاده سلطنتی و بازرگانان را بازداشت و شکنجه کرد و اکثر آنها بدون برگزاری دادگاه و پس از قبول اعطای بخش زیادی از سرمایه های خود به پادشاهی آزاد شدند. بنابراین یکی دیگر از دلایل اقدامات احتمالی مخالفان، ترس بازرگانان با نفوذ و سایر شاهزاده های سعودی از گرفتار شدن به سرنوشتی مشابه ولید بن طلال میباشد.
از بعدی دیگر اقدامات وی در تسریع روند عادی سازی با رژیم صهیونیستی نیز برای بخش مذهبی و محافظه کار عربستان ناخوشایند می باشد. بن سلمان در ماه مارس در سفر سه هفتهای خود به ایالات متحده با رهبران تعدادی از گروه های لابی گری طرفدار اسرائیل، از جمله کمیته امور عمومی اسرائیل آمریکا (AIPAC) دیدار کرد و در آن جلسه گفته بود که فلسطینیها یا باید پیشنهاد مورد نظر ترامپ را قبول کنند و یا خاموش باشند.
اما با تمام این تفاسیر و گمانه زنی ها به نظر می رسد فقط یک نمایش تلویزیونی زنده می تواند شایعات در مورد محل سکونت بن سلمان را از بین ببرد.