انجام حمله نظامی به سوریه از سوی آمریکا اقدامی نامشروع است و از هیچ گونه ضمانت و اعتبار بینالمللی و حقوقی برخوردار نیست؛ زیرا بر اساس قواعد آمره حقوق بینالمللی، پیش از اثبات اتهام استفاده از سلاح های کشتار جمعی با انجام تحقیقات مستقل از سوی کارشناسان و بازرسان بین المللی، هر گونه حمله نامشروع است.
الوقت - وقوع حمله شیمیایی در شهرستان دوما از غوطه شرقی در دمشق، مهمترین موضوعی است که در چند روز گذشته عرصه معادلات بینالمللی را تحت تاثیر قرار داده است. از یک سو، کشورهای غربی و عربی به رهبری ایالات متحده آمریکا بر این امر تاکید دارند که حکومت مرکزی سوریه، عامل این حمله بوده است و از سوی دیگر، حکومت مرکزی سوریه و کشور روسیه بر این تاکید میکنند که حمله شیمیایی از سوی آنها انجام نگرفته و دمشق تاکید دارد که ممانعتی برای انجام تحقیقات پیرامون وقوع این رخداد ندارد. با این وجود، در شرایط کنونی واکنش دونالد ترامپ رئیسجمهوری آمریکا بر این مبنا که تا 48 ساعت آینده تصمیمی جدی در واکنش به این رخداد اتخاذ خواهد شد، امکان حمله نظامی به دولت مرکزی سوریه به شکل جدی مطرح شده است. با این وجود، اکنون این مساله مطرح میشود که تا چه اندازه حمله نظامی آمریکا و متحداناش محتمل است؟ و در صورت وقوع این حمله ابعاد و گستره حمله چگونه است و روسها در برابر آن چه واکنشی خواهند داشت؟ در همین رابطه پایگاه تحلیلی- خبری «الوقت» برای پاسخگویی به این پرسشها دیدگاه «جعفر قنادباشی» کارشناس مسائل بین المللی را جویا شده است.
حمله نظامی گسترده آمریکا به سوریه بسیار بعید به نظر میرسد
جعفر قنادباشی در ارتباط با امکان حمله نظامی آمریکا و متحداناش به سوریه و ابعاد این حمله در صورت وقوع، بر این باور است که احتمال حمله نظامی گسترده از سوی آمریکا بسیار اندک به نظر میرسد و اگر حملهای صورت بگیرد، همانند حمله موشکی به پایگاه «الشعیرات» محدود خواهد بود. واقعیت آن است که آمریکایی در مقطع کنونی، آمادگی لازم را برای ورود به یک بحران بزرگ که امکان دارد عواقب سیاسی، امنیتی، اقتصادی و نظامی بزرگی را در پی داشته باشد، ندارد. افزون بر این در مساله بحران سوریه، واشنگتن به شدت در برابر ضرباتی که احتمال دارد از سوی طرف مقابل وارد شود، آسیبپذیر است. همچنین، سیاستمداران آمریکایی بر این امر واقف هستند که حمله نظامی گسترده به سوریه میتواند امنیت رژیم صهیونیستی را که هدف راهبرد آنها در منطقه غرب آسیا است، با تهدید جدی مواجه کند. زیرا در صورت آغاز این جنگ، بدون تردید، نیروهای جبهه مقاومت در برابر این تجاوز سکوت نخواهند کرد و رژیم صهیونیستی مورد هدف موشکها قرار خواهد گرفت. با این وجود توجه به این امر نیز ضروری است که احتمال ریسک از سوی آمریکا وجود دارد؛ زیرا این کشور حدود چند سال است که در مسیر قهقرا قرار گرفته و دولتمردان این کشور بسیار رغبت دارند که پیروزی بزرگی را کسب کنند تا مشروعیت و پرستیژ آنها مجددا بازسازی شود.
روسیه در برابر تجاوز فراگیر آمریکا به سوریه، سکوت نخواهد کرد
این کارشناس مسائل بینالمللی در بخشی دیگر از گفته های خود پیرامون احتمال وقوع درگیر نظامی میان روسیه و آمریکا در سوریه اظهار داشت: «روسیه در شرایط کنونی با اعلام آماده باش کامل به نیروهای خود، این سیگنال را به واشنگتن مخابره کرده که در صورت حمله نظامی جدی آمریکا، آنها واکنش نشان خواهند داد اما مسکو مطمئن است که جنگ در معنای متعارف آن اتفاق نخواهد افتاد. یعنی حمله بزرگی با پیادهکردن نیروهای نظامی در خاک سوریه برای جنگ با دمشق اتفاق نخواهد افتاد. لیکن آنچه محتمل به نظر میرسد این است که هر گونه اقدام جدی واکنش روسها را در پی خواهد داشت.»
حمله احتمالی نظامی آمریکا به سوریه، اقدامی فاقد اعتبار و مشروعیت بین المللی
قنادباشی در ادامه گفته های خود تاکید کرد: «انجام حمله نظامی به سوریه از سوی آمریکا اقدامی نامشروع است و از هیچ گونه ضمانت و اعتبار بینالمللی و حقوقی برخوردار نیست؛ زیرا بر اساس قواعد آمره حقوق بینالمللی، پیش از اثبات اتهام استفاده از سلاح های کشتار جمعی با انجام تحقیقات مستقل از سوی کارشناسان و بازرسان بین المللی، هر گونه حمله نامشروع است. حتی در صورت تایید مساله، مجددا در شورای امنیت برای تعیین کم و کیف نوع واکنش، میبایست توافق حاصل شود.» بنابراین، تا زمانی که نتیجه تحقیقات اثبات نشود، هرگونه اقدامی نامشروع خواهد بود. همچنین، می بایست به این موضوع توجه داشت که طراحی سناریوهای واژگون برای تغییر موضع و جایگاه تروریستها در برابر دمشق، سابقهای طولانی دارد. برای نمونه یکسال قبل نیز چنین سناریویی طراحی شد و آمریکا از آن برای حمله موشکی به پایگاه الشعیرات بهره گرفت. از طرف دیگر، میباید به دست پنهان رژیم صهیونیستی در تحریک واشنگتن برای حمله به سوریه اشاره کرد. در واقع، آنها قصد دارند از هر طریق ممکن واشنگتن را وارد در بحرانی بزرگ نمایند و خود به شکل مستقیم وارد ماجرا و بحران نشوند.»
تهدید به جنگ آمریکا، موضعی انفعالی و در نتیجه شکست است
در بخش پایانی از اظهارات خود، این کارشناس مسائل بینالمللی در ارتباط با چشمانداز آینده بحران سوریه، در نتیجه وضعیت کنونی بر این باور است که کشورهای ایران، روسیه، ترکیه و سوریه در مدت اخیر تلاشهای فراگیری را برای پیشبرد حل بحران سوریه در یک مسیر مستقیم انجام دادند. آنچه در این میان قابل توجه بوده این است که در روند حل بحران آمریکا و عربستان جایگاه و نقش خاصی ندارند لذا خود را در نقش بازنده معادلات میبینند. در نتیجه این کشورها علاقمند هستند که وضعیت موجود تغییر کند و آنها برگ برنده را در دست بگیرند. با این وجود، آنچه حتمی به نظر میرسد این است که حل بحران از طریق ماجراجویی جنگی ممکن نیست و موضوع اخیر را میتوان نتیجه شکست طرح های غربی- عربی در سوریه و انفعال سیاسی آنان دانست».