پس از فروپاشی امپراتوری عثمانی و انعقاد قرارداد سایکس – پیکو، اردن تحت قیومیت بریتانیا قرار گرفت و بعدها برای جبران خلف وعده‌ای که در حق شریف حسین، حاکم هاشمی حجاز به منظور تشکیل دولت متحد عربی از سوی بریتانیا صورت پذیرفته بود، حکومت کشورهای اردن و عراق به فرزندان شریف حسین سپرده شد. لذا اردن کشوری است که به لحاظ تاریخی هیچگاه به‌طور مستقل وجود نداشته و شکل‌گیری آن به تصمیم بریتانیا برای ایجاد واحدهای کوچک کم اثر در منطقه غرب آسیا در سال‌های پس از جنگ جهانی اول بازمی‌گردد.
سیاست خارجی اردن را می‌توان متأثر از سه عامل تاریخ، موقعیت جغرافیایی و وضعیت اقتصادی حاکم بر آن دانست. تاریخ کوتاه شکل‌گیری اردن و وابستگی تشکیل آن به بریتانیا سبب شده که این کشور تصمیمات خود را در عرصه سیاست خارجی، با در نظر گرفتن منافع غرب اتخاذ نماید تا بتواند از نظر امنیتی تحت حمایت آنها باشد. لذا در درجه اول اردن را می‌توان متحد مسلم ایالات متحده دانست. عدم دسترسی به دریاهای آزاد و مرزهای مشترک طولانی با فلسطین اشغالی از یک‌سو و هم‌مرز بودن با کشورهای بحران‌زده عراق و سوریه از طرف دیگر سبب شده است که این کشور در عرصه سیاست خارجی، اولاً به دنبال روابط حسنه با رژیم صهیونیستی باشد و ثانیاً به دلیل احساس خطر از تسری دومینووار بحران همسایه‌ها، دستور کار امنیتی را در سیاست خارجی خود دنبال نماید. منابع زیرزمینی اندک و عدم وجود صنایع پیشرفته، اقتصاد اردن را وابسته به کمک‌های مالی و نظامی متحدان بین‌المللی و منطقه‌ای خود نموده و سبب نفوذپذیری این کشور در اتخاذ تصمیمات، به‌ویژه پیرامون بحران‌های منطقه‌ای شده است.
با شروع بحران سوریه، اردن به علت هم‌پیمانی با ایالات‌متحده و عربستان سعودی، بر رفتن اسد از قدرت تأکید ورزید، اما با طولانی شدن بحران از دو بابت احساس خطر کرد، اول اینکه با سرازیر شدن سیل آوارگان به اردن، این کشور به لحاظ اقتصادی تحت فشار مضاعفی قرار گرفت و تنها با کمک‌های خارجی توانست تا حدودی به وضعیت بیش از یک‌میلیون آواره سوری حاضر در این کشور سامان بخشد، دوم اینکه حضور گروه‌های تروریستی در نزدیکی مرزهای این کشور به همراه حضور افراطیون اردنی در صف مخالفان دولت سوریه نگرانی‌ها را از بازگشت آنها و بر هم زدن ثبات این کشور افزایش داد.
علی‌رغم اصرار حاکمان اردن بر بی‌طرفی در بحران سوریه، رسانه‌ها به‌طور متناوب خبر از ارسال سلاح‌های سعودی از مرزهای اردن برای مخالفان سوریه می‌دهند. همچنین گزارش‌ها حکایت از وجود یک پایگاه آموزشی در اردن دارد که عناصر اطلاعاتی آمریکایی و سعودی اقدام به آموزش و گسیل مخالفان به سوریه می‌نمایند. اما ترس از آینده سوریه و بقای اسد در رأس حاکمیت سوریه سبب شده که همکاری‌های اردن با شرکای غربی – عربی خود عمدتاً به‌صورت محرمانه و غیر آشکار صورت پذیرد و نقشی را که این کشور در ائتلاف ضد داعش ایفا می‌نماید عمدتاً نقشی سمبلیک و صرفاً نمایشی باشد.
در پی تحولات میدانی اخیر و پیشروی‌های ارتش سوریه سمت مرزهای اردن و عراق، همکاری سازمان اطلاعات این کشور با عربستان سعودی در کمک به مسلح کردن مخالفان اسد به‌منظور حفظ موازنه قوا در عرصه میدانی و جلوگیری از پیشروی‌های ارتش سوریه و نیروهای متحد آن شدت یافت و به هر میزان که پیشروی‌های ارتش به‌طرف مرزهای اردن و عراق افزایش می‌یافت، بر میزان این همکاری‌ها افزوده می‌شد.
پیشروی‌های ارتش سوریه در مرز مشترک این کشور و اردن در شرق دمشق و سویداء سبب انسداد مسیر ترانزیت تسلیحات برای تروریست‌ها در غوطه شرقی شده و این امر به‌طور ملموسی موازنه میدانی را به سود دولت قانونی سوریه تغییر داده است. اهمیت راهبردی منطقه تنف در مثلث مرزی اردن، سوریه و عراق به حدی است که ایالات‌متحده علاوه بر تهدیدات مکرر، چندین بار با حملات هوایی مانع از پیشروی نیروهای ارتش سوریه و متحدین به‌سوی این منطقه راهبردی شده بود. اما علی‌رغم تمامی هشدارها و اقدامات آمریکا، نیروهای مقاومت توانستند بر این منطقه راهبردی مسلط گردند و به نیروهای عراقی مستقر در مرزهای مشترک با سوریه برسند.
تحول تازه‌ای که خبر آن در روز 19 تیر منتشر شد حکایت از این امر دارد که کشورهای روسیه و آمریکا که اردن را با خود همراه دارد، توانسته‌اند به توافق تازه‌ای پیرامون مقدمات آتش‌بس در سوریه دست یابند که براساس آن آتش‌بس در طول خطوط تماسی که نیروهای دولت سوریه و هم‌پیمانان آن از یک‌سو و نیروهای مخالف مسلح از سوی دیگر بر سر آن توافق کرده‌اند، اجرا خواهد شد. در واقع سه کشور اعلام داشتند که این توافق زمینه‌ای برای حل سیاسی بحران سوریه از طریق مذاکرات ژنو و براساس قطعنامه 2254 شورای امنیت و متضمن حفظ تمامیت ارضی، استقلال و حاکمیت سوریه است.
در مجموع می‌توان عنوان کرد، تصمیم‌های دولت اردن پیرامون بحران سوریه تابعی از تصمیمات واشنگتن و ریاض در قبال این بحران است. از یک‌سو اردن عمدتاً به‌طور مخفیانه و غیرعلنی امکانات لازم را برای آموزش، تسلیح و سازمان‌دهی مخالفین دولت قانونی سوریه توسط نیروهای آمریکایی و سعودی فراهم کرده است اما از طرف دیگر نیز نمی‌خواهد به‌عنوان یک دشمن آشکار و متخاصم برای حکومت سوریه معرفی شود چرا که از ایجاد مخاصمه دائمی با همسایه‌ی خود وحشت دارد.
محمد اولیایی، پژوهشگر مسائل منطقه‌ای
